मंदिर

भारत आपली सभ्यता, संस्कृति, कला, धर्म या गोष्टींसाठी जगभरात ओळखला जातो. जगातील सर्वात मोठा लोकशाही असलेला देश आपल्या ऐतिहासिक स्थळांसाठी जगप्रसिद्ध आहे. याचमुळे युनेस्कोकडून भारतातील एकूण 36 ठिकाणांचा जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समावेश करण्यात आलेला आहे. आज अशाच 12 जागतिक वारसा स्थळांविषयी जाणून घेऊया, जी 500 वर्षांपेक्षा जुनी आहेत. (Source) आग्रा फोर्ट (वर्ष 1565) –  16 […]

सिंगल यूज प्लास्टिकपासून सुटका मिळविण्यासाठी सरकारचा प्रयत्न भलेही यशस्वी अथवा अपयशी झाला असो, मात्र उत्तर प्रदेशच्या प्रमुख तीर्थ स्थळांवर मागील अनेक वर्षांपासून प्लास्टिकवर बंदी घालण्यात आलेली आहे. वाराणसीतील काशी विश्वनाथ, संकट मोचन मंदिर, अयोध्यातील रामलला विराजमान, हनुमान गढी आणि मथुरा-वृंदावनमधील रंगनाथजी, बांके बिहारीसोबत अनेक मंदिरात प्लास्टिक पॅकिंग आणि पिशव्यांमध्ये आणलेला प्रसाद पुजारी देवाला अर्पणच करत […]

पर्वतांवर फिरायला तर तुम्ही अनेकदा जात असाल. मात्र तुम्ही कधी अशा पर्वतावरील मंदिराबद्दल ऐकले आहे का, जेथे केवळ देशातूनच नाही तर परदेशातून देखील नागरिक दर्शनासाठी येतात. उत्तराखंडमध्ये असलेल्या या मंदिराविषयी ऐकून फेसबुकचे फाउंडर मार्क झुकेरबर्ग आणि हॉलिवुड अभिनेत्री जुलिया रॉबर्ट्स देखील दर्शनासाठी येऊन गेली आहे. उत्तराखंडच्या नैनीताल येथील कैची धाम नावाचे हे मंदिर आहे. या […]

मुझ्झफरनगर: सलग दुसऱ्यांदा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने सत्तेत येताच एका मागोमाग एक अनेक प्रलंबित ठरावांना मार्गी लावण्याची सुरुवात केली आहे. ट्रीपल तलाक यातीलच एक उदाहरण आहे. मुस्लिम महिलांच्या सुरक्षेच्या अनुषंगाने महत्वाच्या अशा या ठरावाला मान्यता मिळताच मोदी सरकारचे सर्व स्तरावरून कौतुक करण्यात आले होते. याच पार्श्वभूमीवर उत्तर प्रदेशातील मुझ्झफरनगर येथे मुस्लिम महिलांनी आता […]

रामायण हा हिंदू धर्मियासाठी पवित्र आणि महत्वाचा ग्रंथ. रामायणातील अनेक पात्रे आणि त्यांच्या कथा आपण बालपणापासून ऐकत आहोत. राम, सीता, लक्ष्मण, रावण यांच्या सोबत चिरंजीव हनुमानाच्या अनेक कथा आपल्याला माहिती असतात. मात्र याशिवाय रामायणात अनेक पात्रे अशीही आहेत जी महत्वाची असूनही त्यांची फारशी माहिती आपल्याला नसते. यातील एक आहे मकरध्वज. बजरंगबली हनुमान चिरंजीव आहेतच पण […]

सगळे उपाय थकले की देवाचा आसरा घ्यावा असे म्हणतात. म्हणूनच आपल्या सर्व अडचणी दूर व्हाव्यात, आयुष्यामध्ये सुख समृद्धी यावी आणि मन:शांती लाभावी अशी प्रार्थना ईश्वराच्या चरणी अर्पण करण्यासाठी आपण मंदिरामध्ये जात असतो. या ठिकाणी गेल्यावर मनातील सारी भीती, सर्व दडपण नाहीसे होते. पण भारतामध्ये एक मंदिर असे ही आहे, जिथे जाण्याचे धाडस सर्वसामान्य मनुष्य करू […]

सर्वसाधारण सर्वच मंदिरात पुरूष हे पुजारी असतात. काही मोजक्याच ठिकाणी महिला पुजारी म्हणून काम करतात. मात्र तुम्ही कधी रोबोटला पुजाऱ्याचे काम करताना बघितले आहे का ? नाही ना ? मात्र जापानमध्ये 400 वर्ष जुन्या बौध्द मंदिरात पुजारी म्हणून रोबोटची नियुक्ती करण्यात आली आहे. या रोबोटचे नाव अँड्राइड कँनन आहे. या रोबोटला क्योटोच्या कोदाइजी मंदिरात ठेवण्यात […]

भारतीय संस्कृती प्राचीनतम संस्कृतींपैकी एक असून, या संस्कृतीची साक्ष देणारी अनेक प्राचीन मंदिरे देशभरामध्ये अस्तित्वात आहेत. या मंदिरांशी निगडित अनेक पौराणिक, ऐतिहासिक मान्यता, आख्यायिका ही रूढ आहेत. अनेक धार्मिक आस्था, लोककथाही या मंदिरांशी निगडित आहेत. अशी अनेक धार्मिक स्थळे पर्यटनस्थळे म्हणूनही प्रसिद्ध आहेत. असेच एक प्राचीन मंदिर ज्या परिसरामध्ये आहे, तो परिसर राजस्थान राज्यातील भरतपूरपासून […]

इजिप्त हा एक प्राचीन देश आहे. येथे थोड्या थोड्या कालावधीनंतर समुद्रात अथवा जमीनीचे खोदकाम केल्यानंतर अशा गोष्टी सापडतात, ज्या सर्वांनाच आश्चर्यचकित करतात. एक असेच रहस्यम्यी मंदिर मंदिरात समुद्रात सापडले आहे. हे मंदिर व त्याचे अवशेष 1200 वर्ष जुने आहेत. याशिवाय समुद्रात खजिना असलेल्या जहाजा देखील सापडल्या आहेत. हेराक्लिओन शहरातील उत्तरी भागात हे मंदिर सापडले आहे. […]

देशातले सर्वात मोठे आणि श्रीमंत देवस्थान म्हणून आंध्र प्रदेशातील तिरुमला तिरुपती बालाजी मंदिर जगभरात प्रसिद्ध आहे. गरीब श्रीमंत सर्व या ठिकाणी वेंकटेश्वर दर्शनासाठी गर्दी करत असतात. वर्षभर भाविक येथे दर्शनासाठी येतात. या ठिकाणी वेंकटेश्वर बालाजी पत्नी पद्मावती सह निवास करतो अशी भाविकांची श्रद्धा आहे आणि त्यामुळेच त्याचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आणि कृपा व्हावी म्हणून येथे लाखोनी […]

भारतामध्ये कौरवांना आणि पांडवांना, व महाभारतातील इतर पात्रांना समर्पित अनेक मंदिरे आहेत. याच मंदिरांमध्ये एक मंदिर पांडव पत्नी द्रौपदीला समर्पित आहे. हे मंदिर कर्नाटकातील बेंगळूरू येथे असून सुमारे आठशे वषांपूर्वी या मंदिराचे निर्माण करविण्यात आले होते. याच मंदिराला धर्मराय स्वामी मंदिर या नावानेही ओळखले जाते. उत्तराखंड राज्यातील उत्तरकाशी जवळ सारनौल या ठिकाणी सूर्यपुत्र कर्णाचे मन्दिर […]

भारतामधील विविध राज्यांमध्ये असणाऱ्या अनेक वैशिष्ट्यपूर्ण मंदिरांच्या बद्दल तुम्ही ऐकले असेल. असेच एक खास मंदिर छत्तीसगड राज्यामध्ये आहे. या मंदिराला ‘कुकुरदेव मंदिर’ या नावाने संबोधले जात असून, या मंदिरामध्ये कुत्र्याच्या मूर्तीची पूजा केली जाते. या मंदिराशी निगडित अनोख्या मान्यता आणि या मंदिराचा इतिहास मोठा रोचक आहे. छत्तीसगड मधील रायपुर पासून सुमारे १३५ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या […]

देव प्रसन्न व्हावा आणि आपली इच्छा त्याने पूर्ण करावी यासाठी अनेक प्रकारचे नवस देवाला बोलले जातात. त्यात नारळापासून दागिन्यांपर्यंत विविध वस्तू देवाला वाहण्याचा नवस केला जातो. मिठाई, फळे या गोष्टीही देवाला वहिल्या जातात. काशी विश्वनाथच्या वाराणसी पासून ७० किमी वर असलेल्या जौनपुर येथील ग्रामदेवता ब्रह्मबाबा यांना घड्याळे वाहिली जातात. देशातील असे हे बहुदा पहिलेच आणि […]

हिंदू धर्म हा विश्वातील सर्वात प्राचीन धर्मांपैकी एक असून या धर्माचे पालन करणारे लोक केवळ भारतातच नाही, तर भारताबाहेरही अनेक देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणात आहेत. ज्या काळी भारताची फाळणी झाली नव्हती तेव्हा त्या प्रांतामध्ये असलेली अनेक प्राचीन मंदिरे आता फाळणीनंतर पाकिस्तानमध्ये गेली असली, तरी आजही यातील काही हिंदू मंदिरांचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्व टिकून आहे. या […]

सूर्याला देवता मानून त्याचे पूजन करण्याची परंपरा जगातील काही देशांमध्ये आणि त्याचसोबत भारतामध्येही फार प्राचीन काळापासून चालत आली आहे. सूर्याला समर्पित अशी भव्य मंदिरे भारतामध्ये अनेक ठिकाणी आहेत. मोढेरा येथील सूर्यमंदिर गुजरात राज्यामध्ये असून, हे ठिकाण अहमदाबाद पासून सुमारे शंभर किलोमीटरच्या अंतरावर आहे. या मंदिराचे निर्माण सम्राट भीमदेव सोलंकी यांनी करविल्याचा उल्लेख असणारा शिलालेख या […]

अनेक असे चमत्कार घडतात की ज्यामुळे आपला देवावरील विश्वास आणखीनच दृढ होतो. असाच एक चमत्कार देवीच्या मंदिरात घडत आहे. या मंदिरात दिवा लावण्यासाठी तुप किंवा तेलाची आवश्यक नसते. कारण येथे दिवा पाण्यापासुन लावला जातो. मीडिया अहवालानुसार, मध्य प्रदेशच्या शाजापूर जिल्ह्यातील गडियाघाट माताजी म्हणून प्रसिध्द असलेले हे मंदिर कालीसिंध नदीच्या काठावर नलखेडा गावापासून सुमारे 15 किमी […]

सध्या आर्थिक गर्तेत सापडलेला व्हेनेझुएला देश एका वेगळ्याच प्रथेमुळे चर्चेत आहे. जगभरातील सरकारे गुन्हेगारांना त्याच्या गुन्हाबद्दल शासन करण्यासाठी विविध कायदे करत असली तरी व्हेनेझुएला मध्ये गुन्हेगारांचे एक मंदिर आहे आणि येथे नागरिक येऊन पूजा करतात, संकट निवारण करण्यासाठी प्रार्थना करतात. अर्थात ज्या गुन्हेगारांनी श्रीमंतांना लुटून गरिबांना मदत केली त्याच गुन्हेगारांच्या मूर्ती येथे पुजल्या जातात. सँटोस […]

इंडोनेशियातील बाली बेट म्हणजे अनोख्या, अद्भुत आणि सुंदर पर्यटनाचा गाभा असे म्हटले तर ते वावगे होणार नाही. मुस्लीमबहुल इंडोनेशियात या बेटावर हिंदू संस्कृतीचे जतन मोठ्या काळजीने केले गेले आहे. स्वच्छ किनारे, विविधरंगी संस्कृती आणि हिरवळीची सतत सोबत यामुळे जगभरातील पर्यटक या बेटावर येत असतात. परिणामी येथे अनेक हॉटेल्स, रेस्टॉरंट, स्पा यांची सुविधा आहेच पण आखलेल्या […]