आरोग्य

पालक, मेथी, माठ, चाकवत, अळू, शेपू ह्या पालेभाज्या आपल्या नेहमीच्या परिचयाच्या आहेत. ह्याच भाज्या आपण लहानपणापासून पाहत, खात आलो आहोत. सध्या अनेक पाश्चात्य खाद्यपदार्थ चलनात असल्यामुळे केल, चार्ड इत्यादी भाज्यांची नावे देखील आल्या कानी पडत असतील. हिरव्या पालेभाज्या आरोग्याच्या दृष्टीने अतिशय महत्वाच्या ठरतात. ह्या पालेभाज्यांमध्ये लोह, कॅल्शियम, जीवनसत्वे, अँटी ऑक्सिडंटस् आणि फायबर मुबलक प्रमाणामध्ये असतात. […]

जेवण करताना पोटभर दहीभात खाल्ला, तर त्यानंतर येणारी डुलकी अगदी अनावर होते, हा अनुभव आपल्यापैकी बरच जणांनी घेतला असेल. पण ह्यामागे असणाऱ्या शास्त्रीय कारणांची माहिती मात्र लोकांना फारशी नसते. दह्यामध्ये ट्रीप्टोफॅन नामक एक विशिष्ट अॅमिनो अॅसिड असते. हे तत्व शरीरासाठी अतिशय आवश्यक तत्वांच्या पैकी एक आहे. पण विशेष गोष्ट अशी, की हे तत्व आपल्या शरीरामध्ये […]

चॉकलेट खाण्यास आवडत नाही, असा मनुष्य विरळाच असेल. गोड, तोंडामध्ये सहज विरघळणारे चॉकलेट कुठल्याही वेळी हवेहवेसेच वाटते. पण चॉकलेटच्या अतिसेवानाचे दुष्परिणाम लठ्ठपणाच्या रूपामध्ये समोर येऊ लागतात. पण एक चॉकलेट असे ही आहे, जे (प्रमाणात) खाल्ल्यामुळे वजन वाढण्याची चिंता करावी लागत नाही. किंबहुना हे चॉकलेट खाल्ल्याने वजन घटण्यास मदत होते. हे चॉकलेट म्हणजे आपण नेहमी खातो […]

पावसाळ्याच्या दिवसांत दासांचा प्रादुर्भाव खास वाढलेला दिसतो. चावणारे डास आपल्याला दिसले, तर आपण ते पळवितो ही, पण अनेकदा तीनचार वेळेला डास चावल्यावरच आजूबाजूला डास असल्याचे आपल्याला कळते. डास चावल्यानंतर अंगावर आलेले पुरळ किंवा फोड लाल दिसत असून, हे अतिशय खाजरे असतात. डास चावल्यानन्तर खाज सुटते? तज्ञ म्हणतात, की डास जेव्हा डंख मारून आपल्या शरीरातील रक्त […]

लठ्ठ व्यक्तींना आपले वजन कमी व्हावेसे वाटत असते, तर सडपातळ लोकांना आपले वजन कधीही वाढू नये असे वाटत असते. पण वजन वाढू न देता नियंत्रणात राहावे ह्याकरिता नुसता तसा विचार करणे पुरेसे नाही, तर त्यासाठी योग्य आणि संतुलित आहार आणि नियमित व्यायामाची आवश्यकता असते. ह्या दोन्ही अत्यावश्यक वस्तूच्या जोडीने काही लहानमोठ्या युक्ती उपयोगामध्ये आणल्यानेही वजन […]

नवी दिल्ली – अमेरिका, जर्मनी, फ्रान्स, चीन, ब्राझिल, इंडोनेशिया या देशांतील कर्मचाऱ्यांपेक्षा भारतातील ८९ टक्के कर्मचारी तणावग्रस्त असल्याचा एक अहवाल समोर आला असून हे सर्वेक्षण विमा क्षेत्रातील प्रमुख कंपनी असलेल्या सिग्नाने समोर आणले आहे. सिग्ना ३६०च्या सर्वेक्षण अहवालात ८९ टक्के भारतीय कर्मचारी तणावग्रस्त असल्याचे सांगितले असून या संदर्भातील वृत्त ‘द हिंदू’ने दिले आहे. कामाच्या ठिकाणी […]

शुद्ध दुधापासून बनलेल्या पनीर , लोणी किंवा तूप अशा पदार्थांपासून किंवा चरबीयुक्त दुधामुळे हृदयविकार होण्याचा धोका वाढत नाही, असे अमेरिकेतील शास्त्रज्ञांनी म्हटले आहे. दुधाचे पदार्थ आणि हृदयविकारामुळे होणारे मृत्यू यांच्यामध्ये कुठलाही संबंध नसल्याचे या शास्त्रज्ञांनी केलेल्या पाहणीत दिसून आले आहे. उलट ही चरबी गंभीर स्वरूपाच्या हृदयाघातापासून सुरक्षा पुरविते, असे या संशोधकांचे म्हणणे आहे. “दुग्धजन्य चरबीमुळे […]

आयुर्वेदामध्ये आवळ्याला औषधी मानले गेले आहे. आवळा हा आपले केस, त्वचा आणि शरीराच्या एकंदर आरोग्याकरिता अतिशय लाभकारी आहे. शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती वाढवून शरीर बळकट बनविण्यासही आवळा सहायक आहे. ह्याच्या सेवनाने जितका फायदा शरीराला होतो, तितकाच फायदा ह्यापासून तयार केल्या गेलेल्या तेलानेही होतो. आवळ्याचे तेल बाजारमध्येही मिळत असले, तरी त्यामध्ये अन्य रसायनेही मिसळली असण्याची शक्यता असते. त्यामुळे […]

आगामी काळामध्ये औषधे खरेदी करताना आता काही नवे नियम लवकरच लागू करण्यात येणार असून, हे नियम ग्राहकांसाठी फायद्याचे ठरणार आहेत. ह्या नियमांच्या अंतर्गत आता अनेक औषधे ग्राहकांना कमी दरामध्ये उपलब्ध होऊ शकणार आहेत. पण त्यासाठी ग्राहकांना हे नवे नियम माहित असणे अगत्याचे आहे, नाही तर त्याच औषधांच्या करिता ग्राकाहांना विनाकारण जास्त पैसे मोजावे लागू शकतात. […]

लहान मुले मातीमध्ये खेळत असताना माती अतिशय चवीने खात असलेली आपण अनेकदा पहिले असेल. त्यांच्या ह्या सवयीने त्यांचे आईवडीलही बहुतेकवेळी हैराण झालेले दिसतात. माती खाण्याची सवय लहान मुलांच्या आरोग्याकरिता घातक ठरू शकते. ह्या सवयीमुळे मुलांच्या पोटामध्ये जंत होण्याची शक्यता असते. ही सवय सुटावी ह्याकरिता मुलांचे आई वडील अनेक उपाय अवलंबताना ही दिसतात. ह्यामध्ये लहान मुलांच्या […]

उत्तम आरोग्यासाठी व्यायामाबरोबरच योग्य आणि संतुलित आहारही आवश्यक असतो, हे आपल्याला माहिती असूनही आहाराच्या बाबतीत आपण नेहमीच आवश्यक ती खबरदारी घेतो असे नाही. ह्याचे मुख्य कारण म्हणजे आपल्या मनाला भुरळ घालणारे अनेक तऱ्हेचे फास्ट फूड्स. अतिशय चविष्ट आणि भरपूर कॅलरीज असलेले हे पदार्थ खाताना डायट, संतुलित आहार ह्या संकल्पनांचा आपल्याला काही वेळ विसर पडतो. त्यामुळेच […]

जसा पावसाळा सुरु होतो त्याचबरोबर डेंग्यू सारखे धोकादायक रोग आपले डोके वर काढतात. डेंग्यूमुळे अनेक रुग्णांना आपला जीव देखील गमवावा लागला आहे. हे टाळण्यासाठी अनेक प्रकारचे प्रयोग देखील करण्यात आले आहेत. पण आता एक प्रयोग आहे,जो डेंग्यूच्या मुळाशी जाऊ शकतो. या ऐतिहासिक प्रयोगाने ८० टक्क्यांहून अधिक मच्छर ठार झाले आहेत. भारताच्या अनेक मोठ्या शहरांत डेंग्यूसारखे […]

गोड पदार्थ म्हटला, की त्यासाठी साखरेचा वापर हा ओघाने आलाच. पण पुष्कळ पारंपारिक पदार्थांमध्ये साखरेऐवजी गुळाचा वापरही आपल्याकडे केला जात असतो. साखर आणि गूळ हे दोन्ही पदार्थ एखाद्या पदार्थाला गोड चव देण्याकरिता वापरले जाणारे सर्वसामान्य पर्याय आहेत. ह्या पदार्थांचे मूळ ( ऊस ) जरी एकच असले, तरी साखर आणि गूळ ह्यांचे गुणधर्म वेगळे, त्यांच्या चवी […]

केस पिकू लागणे, किंवा पांढरे होणे ही वृद्धत्वाचे लक्षण समजले जात असे. पण आजच्या काळामध्ये अगदी तरुणपणी देखील महिलांचे व पुरुषांचे केस पांढरे होताना दिसू लागले आहेत. फॅशन किंवा स्टायलिंगच्या नावावर केसांवर केल्या जाणाऱ्या निरनिराळ्या रासायनिक प्रक्रिया, हेअर डाय, हेअर कलर, स्ट्रीक्स, हायलायटिंग ह्या करिता वापरली जाणारी अनेक उत्पादने, प्रदूषण, आहारामध्ये पोषणमूल्यांची कमतरता, मानसिक तणाव, […]

आपल्या आरोग्यासाठी कांदा अतिशय गुणकारी आहे, हे आपल्याला ठाऊकच आहे, पण कांद्याप्रमाणे कांद्याची साले देखील आपल्या आरोग्यासाठी उत्तम आहेत. त्यामुळे पुढल्या वेळी कांदे चिरत असताना त्याची साले टाकून देण्याऐवजी त्याचा उपयोग कशा प्रकारे करता येईल हे जाणून घेऊ या. कांद्याची साले रात्रभर थोड्या पाण्यामध्ये भिजत ठेऊन सकाळी उठून त्या पाण्याचे सेवन करावे. ह्याचा स्वाद नक्कीच […]

शरीराचे अतिरिक्त वजन आणि पर्यायाने चरबी घटविणे ही काम सहज सोप्या रीतीने साध्य होणारे नाही. त्याकरिता अतिशय नियंत्रित आहार, व्यायाम आणि क्वचित प्रसंगी औषधोपचारांची देखील आवश्यकता भासत असते. वजन घटविण्याच्या कामी सहायक ठरतील अश्या प्रकारच्या काही डायट टिप्सचा उपयोग अश्या वेळी केला जाऊ शकतो. ह्या उपायांमुळे वजन घटविण्याच्या प्रयत्नांना गती मिळून कमी वेळामध्ये अपेक्षित परिणाम […]

जांभूळ हे फळ मेधुमेहाच्या रोग्यांकरिता वरदान आहे, ही माहिती सर्वश्रुत आहे. पण जांभळाप्रमाणेच जांभळाच्या बियादेखील आपल्या आरोग्यासाठी तितक्याच उपयोगी आहेत. जांभळाचे झाड हे वर्षभर हिरवे राहणारे झाड असून, हे फळ भारत, बांग्लादेश आणि इंडोनेशिया ह्या प्रांतांमध्ये आढळते. आयुर्वेदामध्ये जांभळाच्या बिया अनेक व्याधींच्या उपचाराकरिता औषधी म्हणून वापरल्या जातात. युनानी आणि चीनी औषधोपचारांमध्येही जांभळाच्या बियांना महत्वाचे स्थान […]

अनेकवेळी सकाळी अंथरुणातून उठून दिवसाच्या कामाला सुरुवात करणे अतिशय कठीण काम भासू लागते. ह्याचसाठी कारणे अनेक असू शकतात. रात्रीची अपुरी झोप, कामाचा मनावर आणि शरीरावर येत असणारा ताण, शरीरामध्ये हार्मोन्सचे असंतुलन अश्या अनेक कारणांमुळे शरीरामध्ये शैथिल्य किंवा आळस निर्माण होत असतो. कोणत्याही कामामध्ये उत्साह वाटेनासा होतो. काम करणे आवश्यक आहे हे समजत असूनही मनाची तयारी […]