चित्रपटांमध्ये काय करतात कला दिग्दर्शक आणि प्रॉडक्शन डिझायनर? नितीन देसाईही तेच काम करायचे, जाणून घ्या


बॉलिवूडचे प्रसिद्ध कलादिग्दर्शक नितीन चंद्रकांत देसाई यांच्या आत्महत्येच्या वृत्ताने सर्वांनाच हादरवून सोडले आहे. नितीन देसाईंचे जग त्यांच्या स्टुडिओभोवती फिरत असे. त्यांचा बराचसा वेळ स्वतःच बनवलेल्या सेटवर जात असे. नितीन देसाई यांच्या निधनानंतर कलादिग्दर्शक म्हणजे काय हे समजणे आता लोकांना अवघड जात आहे. कला दिग्दर्शकाचे काम काय असते?

कला दिग्दर्शक म्हणजे काय?
प्रत्येकाने चित्रपट किंवा काही मालिका पाहिल्या असतील. चित्रपट किंवा टीव्ही शोमधील ताऱ्यांच्या चकाकण्याव्यतिरिक्त, शोच्या सेटवर उपस्थित असलेल्या छोट्या छोट्या गोष्टी सर्वात जास्त लक्ष वेधून घेतात. कला दिग्दर्शक हा कोणत्याही चित्रपटाचा प्राण असतो. त्यानुसार चित्रपटाचा सेट तयार केला जातो. सेट कसा बनवला जाईल, सेटवर कोणत्या वस्तू ठेवल्या जातील, बॅकग्राउंडमध्ये कोणत्या रंगाचे पडदे वापरले जातील किंवा घराच्या किचनचा सीन असेल, तर ते कसे दिसेल. याशिवाय इतर अनेक गोष्टी कला दिग्दर्शक ठरवतात.

सोप्या शब्दात सांगायचे तर, चित्रपट किंवा मालिकांमधील तारे यांच्या व्यतिरिक्त, त्यांच्या आजूबाजूला ठेवलेले सर्व काही आणि मागे दिसणारे मोठे सेट, हे सर्व कला दिग्दर्शकाने बनवले असतात. याशिवाय कला दिग्दर्शक संपूर्ण चित्रपटाचा लूक तयार करतो. उदाहरणार्थ, तुम्ही नितीन देसाईचा देवदास पाहिला असेल, तर चित्रपटात दोन मोठे राजवाडे दाखविण्यात आल्याचे तुम्ही पाहिले असेल. त्या राजवाड्यांमध्ये खूप सौंदर्य दाखवण्यात आले होते. मग ते राजवाड्यात काचेच्या वस्तू वापरणे असो किंवा मोठे पांढरे पडदे लावणे असो. या सर्व गोष्टी कला दिग्दर्शक नितीन देसाई यांनी साकारल्या होत्या.

चित्रपटाच्या सेटपासून ते संपूर्ण इंटेरिअर आणि कलेशी संबंधित सर्व काम कला दिग्दर्शकाच्या अखत्यारीत येते. याशिवाय, तो चित्रपटाच्या कोणत्याही शोच्या संपूर्ण सेटला एक परफेक्ट लुक देण्यासाठी सिनेमॅटोग्राफरसोबत काम करतो. जेणेकरून शेवटी सर्वकाही चांगले दिसते.

प्रॉडक्शन डिझायनर म्हणजे काय?
प्रॉडक्शन हा खूप मोठा विभाग आहे. ज्यामध्ये अनेक गोष्टी एकत्र येतात. प्रॉडक्शन डिझायनरमध्ये कॉस्च्युम डिझायनर, मेक-अप आर्टिस्ट, आर्ट डिझायनर, सेट डिझायनर, ट्रान्सपोर्टेशन कोऑर्डिनेटर यासह इतर अनेक विभाग येतात. या सर्व विभागांच्या गरजा पूर्ण करणे हे प्रॉडक्शन डिझायनरचे काम असते.

याशिवाय, कोणत्याही चित्रपट, टेलिव्हिजन किंवा थिएटर निर्मितीच्या दृश्य संकल्पनेसाठी प्रॉडक्शन डिझाइनर जबाबदार असतात. सेट्स, लोकेशन्स, ग्राफिक्स, प्रॉप्स, लाइटिंग, कॅमेरा अँगल आणि पोशाखांसाठी डिझाइन शैली तयार करण्यासाठी ते दिग्दर्शक आणि निर्मात्याशी जवळून काम करतात. एकदा संकल्पना ठरल्यानंतर, डिझायनर सहसा कला विभाग नियुक्त करतो, ज्यामध्ये डिझाइन आणि बांधकाम टीम देखील समाविष्ट असतात.