महाराष्ट्राच्या राजकारणातील बेताज बादशहा म्हणून ओळखले जाणारे शरद पवार यांना डावलून अजित पवारांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसला आपल्या नावे करुन घेतले. त्यामुळे शरद पवार यांना पुन्हा नवा पक्ष स्थापन करून नवीन निवडणूक चिन्ह निवडावे लागले. असे असतानाही शरद पवार यांनी शनिवारी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांना त्यांच्या बारामती, पुणे येथील घरी जेवायला बोलावले आहे. शिंदे यांच्यासह राज्याचे दोन्ही उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि अजित पवार यांनाही निमंत्रित करण्यात आले आहे. अशा परिस्थितीत शरद पवार डिनर डिप्लोमसीद्वारे कोणती राजकीय गुगली फेकत आहेत, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.
शरद पवार यांनी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांना पत्र लिहिले आहे. शरद पवार यांनी मुख्यमंत्री शिंदे, उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि अजित पवार यांना उद्देशून लिहिलेल्या पत्रात म्हटले आहे की, राज्याच्या मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतल्यानंतर मुख्यमंत्री शिंदे पहिल्यांदाच बारामतीत येत असून याचा मला खूप आनंद होत आहे. कार्यक्रमानंतर मी त्यांना आणि त्यांच्या मंत्रिमंडळातील सहकाऱ्यांना माझ्या निवासस्थानी जेवायला आमंत्रित करतो. मात्र, शिंदे-फडणवीस-अजित पवार हे शरद पवारांचे निमंत्रण स्वीकारणार की नाही, हे अद्याप स्पष्ट झालेले नसून, त्याआधीच राजकीय अन्वयार्थ काढले जात आहेत.
वास्तविक, पुण्यातील बारामती येथील विद्या प्रतिष्ठान महाविद्यालयाच्या प्रांगणात ‘नमो महारोजगार मेळावा’ या मोठ्या कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले असून त्यात मुख्यमंत्री शिंदे, उपमुख्यमंत्री फडणवीस आणि अजित पवार सहभागी होणार आहेत. बारामती विभागातील लोकांना रोजगार मिळावा यासाठी या मेळाव्याचे आयोजन करणाऱ्या विद्या प्रतिष्ठानचे शरद पवार अध्यक्ष आहेत. स्थानिक खासदार असल्याने सुप्रिया सुळे यांना कार्यक्रमाचे निमंत्रण देण्यात आले होते, मात्र शरद पवार यांना निमंत्रित करण्यात आले नव्हते. राज्यसभा खासदार शरद पवार यांनी शिंदे यांना लिहिलेल्या पत्रात विद्या प्रतिष्ठानचे अध्यक्ष या नात्याने मुख्यमंत्र्यांचे शैक्षणिक संस्थेच्या आवारात स्वागत करताना आनंद होईल, असे म्हटले आहे.
लोकसभा निवडणुकीपूर्वी बारामती परिसरात रोजगार मेळावा आयोजित करून मोठ्या संख्येने बेरोजगारांना नोकऱ्या देण्याचा निर्णय शिंदे सरकारने घेतला आहे. जुलै 2023 मध्ये राष्ट्रवादीचे दोन गटात विभाजन झाल्यानंतरचा हा पहिलाच मेगा-इव्हेंट आहे, ज्यामध्ये मुख्यमंत्री आणि दोन्ही उपमुख्यमंत्री उपस्थित असणार आहेत. बारामती लोकसभा जागेवर भाजपचा डोळा आहे. त्यांच्या नावावर राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये प्रवेश केल्यानंतर अजित पवारांना आता बारामतीच्या जागेवरही आपले वर्चस्व कायम ठेवायचे असल्याचे मानले जात आहे. यासाठी अजित पवार आपल्या पत्नी सुनेत्रा पवार यांना शरद पवारांच्या कन्या आणि विद्यमान खासदार सुप्रिया सुळे यांच्या विरोधात बारामतीतून उमेदवारी देऊ शकतात, अशी चर्चा आहे.
शरद पवार हे महाराष्ट्राच्या राजकारणातील अनुभवी खेळाडू आहेत आणि एनडीए त्यांच्या पारंपारिक बारामती जागेवर डोळा ठेवत आहे, हे त्यांना चांगलेच समजले आहे. बारामती लोकसभा मतदारसंघातून शरद पवार 1996 पासून आणि नंतर सुप्रिया सुळे 2009 पासून सातत्याने विजयी होत आहेत. येथून शरद पवार चार वेळा खासदार म्हणून निवडून आले आहेत, तर सुप्रिया सुळे तीन वेळा लोकसभेवर निवडून आल्या आहेत. अजित पवार एनडीएच्या छावणीत दाखल झाल्यानंतर बारामतीतही राजकीय आव्हान निर्माण झाले आहे.
लोकसभा निवडणुकीपूर्वी ज्या प्रकारे शिंदे-फडणवीस-अजित पवार यांनी बारामती भागातील लोकांना रोजगार उपलब्ध करून देण्याची रणनीती राबविली, त्यामुळे 2024 मध्ये सुप्रिया सुळे यांच्यासमोर राजकीय आव्हान निर्माण होऊ शकते. या प्रसंगाची निकड लक्षात घेऊन शरद पवार यांनी मुख्यमंत्री आणि दोन्ही उपमुख्यमंत्र्यांना त्यांच्या निवासस्थानी जेवणाचे निमंत्रण देऊन मोठी राजकीय खेळी खेळली आहे. एकीकडे त्यांनी स्थापन केलेल्या संस्थेत होणाऱ्या कार्यक्रमाला निमंत्रित नसले, तरी त्यांना निमंत्रित करून आपले मोठे मन दाखवायचे आहे, असा राजकीय संदेश देण्याचा प्रयत्न त्यांनी केला आहे. या प्रकाराने महाराष्ट्र सरकारची कोंडी झाली आहे.
लोकसभा निवडणुकीपूर्वी शिंदे सरकारने बारामतीत रोजगार मेळावा भरवण्यामागचा राजकीय हेतू काय आहे, हे शरद पवारांनाही कळत आहे. लोकसभा निवडणुकीपूर्वी सरकारचे तिन्ही प्रमुख हजारो बेरोजगारांना नोकऱ्या देण्यासाठी प्रयत्नशील आहेत, त्याचे श्रेयही त्यांनाच जाईल. त्यामुळे शरद पवारांनी तिन्ही नेत्यांना आपल्या निवासस्थानी बोलावून राजकीय समतोल निर्माण करायचा नाही आणि रोजगार मेळाव्याचे संपूर्ण श्रेय सरकारला द्यायचे नाही. शरद पवार यांनी पक्ष आणि आमदार गमावले असतील, पण त्यांना सुप्रिया सुळे यांचा राजकीय वारसा घट्ट ठेवायचा आहे. पण सुप्रिया सुळेंनी बारामतीची जागा कायम ठेवली, तरच हे घडू शकते?