डीपफेकचे आणखी एक उदाहरण सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणात व्हायरल होत आहे. प्रसिद्ध अभिनेत्री कतरिना कैफ कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आधारित डीपफेक तंत्रज्ञानाची नवीन बळी ठरली आहे. तिच्या आगामी चित्रपट टायगर 3 च्या टॉवेल फाईट सीनशी छेडछाड करून AI च्या माध्यमातून नवीन आवृत्ती तयार करण्यात आली आहे. कतरिना टॉवेलऐवजी लो-कट व्हाइट टॉपमध्ये दिसली, जी पूर्णपणे बनावट आहे. याआधी पुष्पाची मुख्य अभिनेत्री रश्मिका मंदान्ना डीपफेकची शिकार झाली होती. तिचा लिफ्टचा एक डीपफेक व्हिडिओ व्हायरल झाला होता.
जनरेटिव्ह एआयने असे बनावट आणि एडिट केलेले डीपफेक फोटो-व्हिडिओ तयार करणे खूप सोपे केले आहे. कोणीही क्षणार्धात अशा प्रकारची बनावट सामग्री तयार करू शकते. रश्मिकाचा एडिट केलेला व्हिडिओ समोर आल्यानंतर सुपरस्टार अमिताभ बच्चन यांनीही डीपफेक तंत्रज्ञानाचा धोका व्यक्त केला आहे. खुद्द रश्मिकानेही सोशल मीडियावर पोस्ट करताना हे खूपच भयानक असल्याचे वर्णन केले आहे. सध्या तरी कतरिनाकडून कोणतीही प्रतिक्रिया आलेली नाही.
आपण देखील होऊ शकता बळी
डीपफेक तंत्रज्ञानाचा गैरवापर होत असल्याच्या तक्रारी सातत्याने येत आहेत. केवळ सेलिब्रिटी किंवा नेतेच नाही, तर सामान्य लोकही त्याचे बळी ठरू शकतात. अशा परिस्थितीत आपण स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी काही खबरदारीचे उपाय केले पाहिजेत, जेणेकरून आपण अशा तंत्रज्ञानाच्या फंदात पडू नये. डीपफेक तंत्रज्ञान म्हणजे काय ते प्रथम जाणून घेऊया.
Deepfake : डीपफेक तंत्रज्ञान म्हणजे काय?
डीपफेक म्हणजे आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (एआय) सह तयार केलेले फोटो, व्हिडिओ, ऑडिओ. वास्तविक, डीपफेक सामग्री पूर्णपणे बनावट आहे, परंतु ती पूर्णपणे वास्तविक दिसते. याद्वारे तुम्ही एका व्यक्तीच्या जागी दुसरी व्यक्ती बसवू शकता. तुम्हाला असे वाटेल की एखादी विशिष्ट व्यक्ती ते काम करत आहे किंवा काही पदावर आहे, परंतु प्रत्यक्षात ती व्यक्ती तेथे नसते किंवा तिचा त्या घटनेशी काही संबंध नसतो.
डीपफेकचा सर्वात मोठा धोका म्हणजे तो समाजात चुकीची माहिती सहज पसरवू शकतो. लोकांना खऱ्या आणि खोट्यामध्ये फरक करणे खूप कठीण होते.
असे टाळा Deepfake
डीपफेकचा कोणीही बळी होऊ शकतो. तुमच्याशी वैर करण्यासाठी कोणीही तुमचा डीपफेक फोटो किंवा व्हिडिओ व्हायरल करू शकतो. अशी शक्यता नाकारता येत नाही, हे स्पष्ट आहे. त्यामुळे, या टिप्स तुम्हाला डीपफेकच्या सापळ्यात पडणे टाळण्यास मदत करू शकतात.
डीपफेक टाळण्यासाठी, तुम्हाला तुमची ऑनलाइन उपस्थिती कमीत कमी ठेवावी लागेल. याचा अर्थ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मचा वापर सावधगिरीने केला पाहिजे. सतत फोटो आणि व्हिडिओ पोस्ट केल्याने तुम्हाला धोका होऊ शकतो. म्हणून, सोशल मीडिया खाती सार्वजनिक ऐवजी खाजगी ठेवा आणि मजबूत पासवर्ड वापरा.
तुमच्यासोबत डीपफेक सारखी घटना घडल्यास तत्काळ पोलिस किंवा सायबर सेलकडे तक्रार करा. आयटी कायदा, 2000 अन्वये, एखाद्याची तोतयागिरी करून ऑनलाइन काहीही पोस्ट करणे गुन्हा आहे. असे केल्यास किमान एक लाख रुपयांचा दंड आणि तुरुंगवासाची शिक्षाही होऊ शकते.