शिवाजी महाराजांचे खास शस्त्र, वाघ नख आता मायदेशी परतणार, युनायटेड किंगडमच्या अधिकाऱ्यांनी ते परत करण्यास सहमती दर्शवली आहे. याच शस्त्राने शिवाजी महाराजांनी विजापूर सल्तनतचा विश्वासघातकी सेनापती अफझलखानचा वध केला होता. सध्या हे वाघ नख लंडनमधील व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट म्युझियममध्ये ठेवण्यात आले आहे. राज्याचे सांस्कृतिक मंत्री या महिन्याच्या अखेरीस लंडनला जाऊन वाघ नख परत आणण्याच्या करारावर स्वाक्षरी करणार आहेत. या वर्षाच्या अखेरीस वाघ नख मायदेशी परतेल.
वाघ नख परत आणण्याची संपूर्ण जबाबदारी महाराष्ट्र शासनाचे प्रधान सचिव मुंगटीवार आणि पुरातत्व व वस्तुसंग्रहालय विभागाचे संचालक डॉ. तेजस यांच्यावर असेल, ते लंडन येथील व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट संग्रहालयात जाऊन आवश्यक सर्व प्रक्रिया पूर्ण करतील. हा संघ 29 सप्टेंबर ते 4 ऑक्टोबर या कालावधीत लंडनमध्ये राहणार आहे.
वाघ नख हे एक प्रकारचे शस्त्र आहे, ज्याची रचना अशा प्रकारे केली जाते की ते संपूर्ण मुठीत बसेल. हे पोलादाचे बनलेले आहे, याला चार धारदार टोके आहेत, जे वाघाच्या पंजेपेक्षा प्राणघातक आहेत. हाताच्या पहिल्या आणि चौथ्या बोटात घालता याव्यात आणि मुठीत व्यवस्थित बसता यावेत यासाठी त्याला दोन्ही बाजूंना दोन अंगठ्या आहेत. हे इतके प्राणघातक आहे की, ते एकाच हल्ल्यात कोणालाही ठार करू शकते.
वाघाच्या पंज्यासारखा दिसणारा खंजीर पहिल्यांदाच खास शिवाजी महाराजांसाठी बनवण्यात आला होता, जेणेकरून ते त्यांच्या मुठीत व्यवस्थित बसू शकेल, असा दावा केला जात आहे. ते इतके धारदार होते की ते एका फटक्यात शत्रूला चिरडून टाकू शकत होते. मराठा साम्राज्याची राजधानी असलेल्या साताऱ्यात शिवाजी महाराजांचा वाघ नखाचा वापर केला होता. इंग्रज भारतात आल्यानंतर मराठा पेशव्याच्या पंतप्रधानांनी 1818 मध्ये ईस्ट इंडिया कंपनीचे अधिकारी जेम्स ग्रँट डफ यांना ते सादर केले. 1824 मध्ये डफ परत इंग्लंडला गेला आणि वाघ नख सोबत घेऊन गेला. नंतर त्यांनी ते लंडनमधील व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट संग्रहालयाला दान केले.
1659 मध्ये शिवाजी महाराजांनी विजापूर सल्तनतचा सेनापती अफझलखान याला वाघ नखाच्या एका झटक्यात फाडले होते. हा तो काळ होता, जेव्हा विजापूर सल्तनतचा प्रमुख आदिल शाह आणि शिवाजी यांच्यात युद्ध चालू होते. अफझलखानाने कपटाने शिवाजी महाराजांना मारण्याची योजना आखली. त्याने शिवाजी महाराजांना भेटायला बोलावले, जे त्यांनी मान्य केले. छताखाली बैठकीदरम्यान त्यांनी शिवाजी महाराजांच्या पाठीत खंजीर खुपसण्याचा प्रयत्न केला. शिवाजी महाराज अगोदरच सावध होते आणि त्यांनी आपल्या हातात वाघ नखही घातले होते. अफझल आपल्या नापाक योजनेत यशस्वी होण्याआधीच शिवाजी महाराजांनी अफझलचे पोट एकाच वेळी फाडले.
वाघ नख परत आणण्याच्या करारावर स्वाक्षरी करण्याबरोबरच युकेच्या संग्रहालयात ठेवण्यात आलेली शिवाजी महाराजांची जगदंबा तलवारही परत आणण्यासाठी अधिकारी प्रयत्नशील आहेत. वाघ नख ज्या तारखेला परत आणला जाईल, त्या तारखेसाठी अफझलखान मारला गेला, ती तारीख निवडता येईल. वास्तविक, इंग्रजी कॅलेंडरनुसार ही तारीख 10 नोव्हेंबर आहे, परंतु महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक विभागाच्या अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, हिंदू कॅलेंडरनुसार तारीख निश्चित केली जात आहे, ते त्याच दिवशी आणली जाऊ शकते.