पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सरकारने रक्षाबंधन आणि ओणमच्या निमित्ताने देशातील तमाम भगिनींना मोठी भेट दिली आहे. मोदी सरकारने घरगुती गॅस सिलिंडरवर 200 रुपयांची सबसिडी जाहीर केली आहे. दुसरीकडे, उज्ज्वला योजनेच्या 10.35 कोटी लाभार्थ्यांना दुप्पट नफा मिळणार आहे. त्यांना सिलिंडर बाजारभावापेक्षा 400 रुपयांनी स्वस्त मिळेल. आर्थिक घडामोडींच्या मंत्रिमंडळ समितीने सरकारच्या या निर्णयाला मंजुरी दिली आहे. यामुळे सरकारी तिजोरीवर 7500 कोटी रुपयांचा बोजा पडणार आहे.
यावर्षी मार्चमध्येही मोदी सरकारने उज्ज्वला योजनेंतर्गत स्वयंपाकाच्या गॅस सिलिंडरवर 200 रुपयांची सबसिडी जाहीर केली होती. अशा परिस्थितीत हे अतिरिक्त अनुदान मिळाल्याने उज्ज्वला योजनेच्या सुमारे 10.35 कोटी लाभार्थी भगिनींना स्वयंपाकाचा गॅस सिलिंडर जवळपास निम्म्या किमतीत मिळणार आहे. त्याचबरोबर सरकारने उज्ज्वला योजनेंतर्गत 75 लाख मोफत कनेक्शन देण्याची घोषणाही केली आहे.
सरकारच्या या निर्णयाला आगामी निवडणुकांशीही जोडले जात आहे. यावर्षी देशातील राजस्थान, मध्य प्रदेश आणि छत्तीसगड या महत्त्वाच्या राज्यांमध्ये विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. 2024 च्या सुरुवातीला लोकसभेच्या निवडणुका आहेत. अशा परिस्थितीत महागाई हा मोठा निवडणुकीचा मुद्दा आहे. स्वयंपाकाच्या गॅसच्या किमतींवरून विरोधकांनी मोदी सरकारवर हल्लाबोल सुरूच ठेवला आहे.
सध्या, देशांतर्गत घरगुती एलपीजी सिलिंडरची (14.2 किलो) किंमत सुमारे 1100 रुपये आहे. दिल्लीत त्याची किंमत 1103 रुपये, मुंबईत 1102.50 रुपये, चेन्नईमध्ये 1118.50 रुपये आणि कोलकातामध्ये 1129 रुपये आहे. मार्चपासून घरगुती गॅस सिलिंडरच्या दरात कोणतीही वाढ किंवा घट झालेली नाही. तर व्यावसायिक सिलिंडरच्या किमतीत वारंवार चढ-उतार होत आहेत.
देशातील व्यावसायिक सिलिंडरच्या (19 किलो) किमती 1 ऑगस्टपासून कायम आहेत. सध्या देशात 19 किलोच्या सिलेंडरची किंमत दिल्लीत 1680 रुपये आहे. मात्र, दरम्यान, आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत नरमाई आली आहे. तसेच पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतीही देशात दीर्घकाळापासून स्थिर आहेत.
सरकारने या किमतीत कपात केल्यानंतर दिल्लीत एलपीजी सिलिंडरची किंमत सर्वसामान्य ग्राहकांसाठी 903 रुपये आणि उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी 703 रुपये होईल. सरकार अनुदानाचे पैसे थेट लोकांच्या खात्यात वर्ग करेल.
मोदी सरकारच्या या निर्णयामागील प्रमुख कारण म्हणजे महागाईवर विरोधकांचा सततचा हल्ला असल्याचे मानले जात आहे. तर काँग्रेसशासित राजस्थानमध्ये मुख्यमंत्री अशोक गेहलोत यांचे सरकार गरीब जनतेला अवघ्या 500 रुपयांत सिलिंडर देत आहे.