कोब्रा दिगेंद्र कुमार, देशाचे नायक ज्यांना वयाच्या 30 व्या वर्षी तत्कालीन राष्ट्रपती के.आर. नारायणन यांनी देशाचा दुसरा सर्वोच्च शौर्य पुरस्कार महावीर चक्र प्रदान केला होता. कारगिल युद्धादरम्यान त्यांनी आपल्या टीमच्या मदतीने 48 पाकिस्तानी सैनिकांना ठार करून देशाला मोठे यश तर मिळवून दिलेच, पण पाच गोळ्या लागल्यानंतरही त्यांनी पाकिस्तानी मेजरचे मुंडके छाटून तोलोलिंगचे शिखर पुन्हा काबीज केले. 13 जून रोजी सकाळी तेथे तिरंगा फडकवला. कारगिलचे नायक कोब्रा नायक दिगेंद्र कुमार यांची शौर्यगाथा येथे सविस्तर वाचा…
राजस्थानमध्ये जन्मलेले, लष्करी वातावरणात वाढलेले, राजपुताना रायफल्समध्ये झाले सामील
राजस्थानमधील सीकर जिल्ह्यातील नीमकथाना तालुक्यातील एका गावात जाट कुटुंबात जन्मलेले दिगेंद्र लहानपणापासूनच लष्करी वातावरणात वाढले. त्यांचे आजोबा स्वातंत्र्यसैनिक होते, तर वडील भारतीय सैन्याचे शूर योद्धा होते. 1947-48 च्या युद्धात दिगेंद्रचे वडील शिवदान सिंह यांच्या जबड्यात 11 गोळ्या लागल्या, तरीही त्यांनी हार मानली नाही. वडिलांच्या प्रेरणेने दिगेंद्र कुमार 2 राजपुताना रायफल्समध्ये सामील झाले.
1985 मध्ये, राजपुताना रायफल्समध्ये सामील झाल्यानंतर दोन वर्षांनी, दिगेंद्र कुमार यांना श्रीलंकेच्या जंगलात प्रभाकरनच्या तामिळ टायगर्सविरुद्धच्या कारवाईसाठी भारतीय शांतता दलात पाठवण्यात आले. या ऑपरेशन दरम्यान, दिगेंद्र यांनी एकाच दिवसात दहशतवाद्यांचा खात्मा केला, शत्रूचा दारूगोळा नष्ट केला आणि पॅराट्रूपर्सना त्यांच्या ताब्यातून सोडवले. हे सर्व अचानक घडले, जेव्हा ते आपल्या जनरलसोबत कारमधून जात होते आणि वाटेत पुलाखाली काही एलटीटीईच्या दहशतवाद्यांनी जनरलच्या गाडीवर हँड ग्रेनेड फेकले, दिगेंद्रने तोच ग्रेनेड पकडला आणि दहशतवाद्यांवर परत फेकला.
कुपवाड्यात एरिया कमांडरचा खात्मा
काही वर्षांनी त्यांना काश्मीरमधील कुपवाडा येथे पाठवण्यात आले. जिथे ते दहशतवाद्यांचे काम तमाम करत राहिले. त्यांनी एरिया कमांडर दहशतवादी माजीद खानचा खात्मा केला. त्यांच्या शौर्य आणि पराक्रमाबद्दल त्यांना सेना पदक मिळाले. यानंतर जवळपास एक वर्षानंतर म्हणजे 1993 मध्ये दिगेंद्र कुमार यांनी हजरतबल दर्गा दहशतवाद्यांच्या तावडीतून मुक्त करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. ज्यासाठी त्यांचे कौतुकही झाले. पण दिगेंद्र यांच्यासाठी या सगळ्या छोट्या उपलब्धी होत्या. त्या निडर आणि निर्भय योद्ध्याला आपल्या मातृभूमीसाठी काहीतरी मोठे करायचे होते. त्यासाठी त्यांना संधीही मिळाली.
1999 च्या सुमारास नाईक दिगेंद्र कुमार उर्फ कोब्रा यांची गणना लष्करातील सर्वोत्तम कमांडोमध्ये केली जात होती. या वर्षी 13 जूनला जे घडले, ते दिगेंद्र कुमार यांना जिवंतपणी अमरत्व प्राप्त झाले होते. 15,000 फूट उंचीवर असलेले तोलोलिंगचे शिखर आणि पोस्ट त्यांनी जिंकलेच, शिवाय त्यावर तिरंगा फडकवून भारताला पहिले मोठे आणि महत्त्वाचे यश मिळवून दिले. या मोहिमेदरम्यान त्यांना पाच गोळ्या लागल्या, पण ते थांबले नाही, खचून गेले नाही, अडकले नाही, विचलित झाले नाही आणि आपल्या ध्येयाकडे वाटचाल करत राहिले. जो कोणी त्यांच्या मार्गात आला, त्याचा त्यांनी खात्मा केला.
तत्कालीन लष्करप्रमुख जनरल मलिक यांनी विचारली होती योजना
कारगिल युद्ध सुरू झाल्यानंतर, दिगेंद्रच्या युनिट 2 राजपुताना रायफल्सला 24 तासांत कुपवाडा येथून पोहोचण्याची आणि पुढील 24 तासांत लढाऊ आघाडी घेण्यास तयार राहण्याची सूचना देण्यात आली होती. तत्कालीन लष्करप्रमुख जनरल व्हीपी मलिक यांनी तयारीची बैठक घेतली. यामध्ये दिगेंद्र कुमार यांनी तोलोलिंग शिखर चढण्याचा त्यांचा प्लॅन त्यांना सांगितला.
जनरल मलिक यांच्या सूचनेनुसार, नाईक दिगेंद्र यांना घटक दलाचा कमांडर आणि मेजर विवेक गुप्ता यांना त्यांचे कमांडिंग अधिकारी बनवण्यात आले. बर्फाच्छादित टेकडीवर थरथरणाऱ्या थंडीत रात्रीच्या शांततेत 12 जूनच्या रात्री चढाई पूर्ण केली. पाकिस्तानी लष्कराने तेथे 11 बंकर बांधले होते. पहिला आणि शेवटचा बंकर दिगेंद्र कुमार यांनी उडवला होता.