रात्री तासनतास झोप न येण्यामागे अनेक कारणे असू शकतात. आयुर्वेदानुसार झोप न येण्यामागे दोन महत्त्वाची कारणे आहेत, एक म्हणजे चुकीच्या खाण्याच्या सवयी आणि दुसरे म्हणजे शरीरात निर्माण होणाऱ्या ऊर्जेचा योग्य वापर न होणे. उत्तम आरोग्यासाठी निरोगी जीवनशैली असणे अत्यंत आवश्यक आहे. आयुर्वेदानुसार शरीरात वात आणि पित्त दोष असल्यास झोप न येण्याची समस्या होऊ शकते. वातदोषामुळे मानसिक तणाव निर्माण होतो. यासोबतच चिंता, तणाव किंवा इतर समस्याही आपल्याला सहजपणे आपल्या कवेत घेतात.
असेही घडते की प्रभावित व्यक्ती रात्री अचानक जागे होते. याला झोपेचा विकार किंवा निद्रानाश म्हणतात. तुम्ही पण शांत झोपण्यासाठी गोळ्या घेता का? हे आयुर्वेदिक उपाय करून पाहिल्यास तुम्ही चुटकीसरशी झोपू शकाल.
अश्वगंधा उपाय
आयुर्वेदात अश्वगंधा अनेक प्रकारे वापरण्याच्या रेसिपी दिल्या आहेत. अश्वगंधा आपल्याला चपळाई देते आणि त्यात असे घटक असतात जे मन शांत करण्याचे काम करतात. चांगली झोप येण्यासाठी तुम्ही अश्वगंधा आणि सर्पगंधाचा उपाय करून पाहू शकता. बाजारात उपलब्ध असलेल्या अश्वगंधा आणि सर्पगंधाची पावडर एकत्र करून पावडर बनवा. 5 ग्रॅम हे चूर्ण रोज झोपण्यापूर्वी कोमट पाण्यासोबत सेवन करा. हे एक प्रकारचे आयुर्वेदिक औषध आहे, जे मन शांत करण्यासोबतच अनेक शारीरिक फायदे देखील देते.
तळव्यांची मालिश
आयुर्वेदिक पद्धतींद्वारे मन शांत करण्यासाठी मसाज देखील एक प्रभावी मार्ग मानला जातो. अनेक औषधी वनस्पतींपासून वेगवेगळी तेल तयार केली जातात, ज्याद्वारे मसाज केल्याने आपले मन शांत होते. बाजारातून आयुर्वेदिक तेल मिळेल. रात्री झोपण्यापूर्वी या तेलाने पायाच्या तळव्याला मसाज करा. अशा प्रकारे, रक्त परिसंचरण सुधारेल आणि थकवा दूर झाल्यानंतर, व्यक्ती शांतपणे झोपू शकते.
वेळेवर जेवा
आयुर्वेदात सांगितले आहे की आपण प्रत्येक काम निश्चित वेळेनुसार केले पाहिजे. रात्रीचे जेवण 7 ते 7.30 च्या दरम्यान करण्याची सवय लावा. केवळ आयुर्वेदातच नाही, तर अॅलोपॅथीमध्येही असे सांगितले आहे की, जेवण झोपण्याच्या 3 तास आधी घेतले पाहिजे. उशिरा जेवल्यामुळे मेंदूमध्ये ऊर्जा राहते आणि झोपायला त्रास होतो.
शारीरिक हालचाल
चांगल्या झोपेसाठी, व्यायाम, ध्यान किंवा योगा यांसारख्या शारीरिक हालचाली करण्याची सवय लावा. या पद्धतीमुळे मेंदूचे आरोग्य सुधारते आणि रात्री झोप न येण्याची समस्याही दूर होते.