सध्या, युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) हा गेल्या काही वर्षांत डिजिटल पेमेंटसाठी सर्वात लोकप्रिय पर्याय आहे. किराणा दुकानांपासून ते रेस्टॉरंट्स, शॉपिंग मॉल्स किंवा चित्रपटगृहांपर्यंत, QR कोड सर्वत्र आहेत. तुम्हाला फक्त तुमच्या मोबाईल फोनने QR कोड स्कॅन करायचा आहे आणि पैसे भरायचे आहेत. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) नुसार, UPI व्यवहाराचा सर्वात पसंतीचा प्रकार म्हणजे व्यवहारांसाठी बँक खाते कोणत्याही UPI अॅपशी लिंक करणे.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने 31 मार्च 2022 पर्यंत सर्व प्रीपेड पेमेंट डिव्हाइसेस (PPIs) जसे की वॉलेट UPI सोबत इंटरऑपरेबल असणे अनिवार्य केले आहे. सुरुवातीला, तुम्हाला टॉप-अपद्वारे तुमच्या मोबाइल वॉलेटमध्ये काही पैसे जोडावे लागतील. बँक खात्याशी जोडलेल्या व्यवहारांप्रमाणे, तुम्ही तुमच्या वॉलेटमधून पैसे देता, तेव्हा पैसे थेट तुमच्या वॉलेटमधून कापले जातील, तुमच्या बँक खात्यातून नाही. सध्या, Paytm, PhonePe आणि Amazon Pay यासह लोकप्रिय पेमेंट अॅप्लिकेशन्स त्यांचे वॉलेट ऑफर करतात. 2022 मध्ये NPCI ने UPI Lite लाँच केले, जे एक ‘ऑन-डिव्हाइस’ वॉलेट आहे.
तुमच्या वॉलेटमधून पेमेंट करण्यासाठी तुमच्याकडे व्यापारी किंवा स्टोअर किंवा प्राप्तकर्त्यासारखाच पेमेंट अॅप्लिकेशन असण्याची गरज नाही. इंटरऑपरेबल QR कोड तुमच्यासाठी पेमेंट करणे सोपे करतो, मग ते बँक खाते असो, प्रीपेड वॉलेट किंवा तुम्ही वापरत असलेले इतर कोणतेही अॅप्लिकेशन असो.
UPI आणि UPI वॉलेटमधील फरक
गेल्या काही वर्षांत UPI हे लाखो भारतीयांसाठी पसंतीचे पेमेंट सोल्यूशन बनले आहे. तुम्ही दररोज अनेक लहान मूल्याच्या व्यवहारांसाठी UPI वापरत असाल. प्रत्येक वेळी तुम्ही बँक-टू-बँक UPI हस्तांतरण वापरता, तेव्हा तुम्ही तुमच्या बचत खात्याचा UPI पिन टाकता. लक्षात ठेवा की हे सर्व व्यवहार तुमच्या बँक खात्याच्या तपशीलांमध्ये देखील दिसून येतील. तथापि, या लहान व्यवहारांचे प्रमाण जास्त असल्यास, तुमचे बँक स्टेटमेंट इतके गोंधळात टाकू शकते की आवश्यकतेनुसार त्याचा अर्थपूर्ण वापर करणे एक आव्हान बनते.
बँक खात्याची नाही गरज
UPI वॉलेटमध्ये डिव्हाइस बाइंडिंग सारखी प्रगत सुरक्षा वैशिष्‍ट्ये देखील आहेत, जी खात्री करते की UPI खाते केवळ विशिष्ट डिव्‍हाइसवरून अ‍ॅक्सेस केले जाऊ शकते. अधिकाधिक लोक सर्व प्रकारच्या व्यवहारांसाठी UPI वर विसंबून असल्याने, अनेक वेळा तुम्हाला बँक-टू-बँक हस्तांतरणादरम्यान सर्व्हर बिघडलेला दिसतो. UPI वॉलेट प्रत्येक वेळी बँक खात्यातून पैसे हस्तांतरित न करता पेमेंट करण्यासाठी सहजपणे निधी उपलब्ध करून देण्याची सुविधा प्रदान करते.
क्रेडिट कार्डने रिचार्ज केले जाऊ शकते UPI वॉलेट
तुमच्याकडे तुमचे वॉलेट क्रेडिट कार्डने रिचार्ज करण्याचा पर्यायही आहे. असे काही वेळा असू शकतात जेव्हा तुमच्याकडे तुमच्या बँक खात्यात पुरेसे पैसे नसतात आणि तुम्हाला खरेदीसाठी तुमचे क्रेडिट कार्ड वापरावे लागते. समजा स्टोअरमध्ये POS मशीन नाही आणि तुमचा एकमेव पर्याय QR कोड स्कॅन करणे आणि UPI द्वारे पेमेंट करणे हा आहे. येथे तुम्ही तुमच्या क्रेडिट कार्डने तुमचे वॉलेट सहज रिचार्ज करू शकता आणि पेमेंट करू शकता.