तुम्हाला आठवत असेल, काही काळापूर्वी ‘जेम्स बाँड’ फेम अभिनेता पियर्स ब्रॉसननने पान मसाल्याची जाहिरात केली होती. नंतर, जेव्हा त्यावरुन वाद निर्माण होऊ लागला, तेव्हा त्याने युक्तिवाद केला की ती पान मसाला जाहिरात आहे, हे मला माहित नव्हते. आपण ते माऊथ फ्रेशनर मानले. अनेकदा बॉलीवूड स्टार्स किंवा जाहिराती देणारे अनेक सेलिब्रिटी फसल्यावर हा वाद घालताना दिसतात. पण आता ते ते करू शकत नाहीत. कारण केंद्रीय ग्राहक संरक्षण प्राधिकरणाने (CCPA) आपले नियम कडक केले आहेत. या अंतर्गत, प्रभावशाली आणि जाहिरातदार जे काही दावे करतात, त्यासाठी ते कायदेशीररित्या जबाबदार असतील. त्यांना त्यांच्या दाव्याचे पुरावे सादर करावे लागतील. त्यामुळे, भविष्यात कोणत्याही कायदेशीर अडचणीत येऊ नये म्हणून, सेलिब्रिटींपासून ते एन्डॉर्सर्सपर्यंत आता सावध होऊन लॉ फर्मचा आसरा घेत आहेत.
कठोर झाले नियम
दरम्यान गेल्या महिन्यात केंद्रीय ग्राहक संरक्षण प्राधिकरणाने (CCPA) जाहिरातींबाबत नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे लागू केली आहेत. यानंतर, समर्थनकर्ते, प्रभावशाली, इत्यादी लोक न्यायालयात जाणे टाळण्यासाठी कायदे कंपन्यांचा सहारा घेत आहेत. किंबहुना, जाहिरातींमध्ये केलेल्या दाव्यांची सखोल चौकशी करता यावी म्हणून कायद्याचा आधार घेतला जात आहे. रिपोर्ट्सनुसार, सेलिब्रिटी देखील आता अधिक सावध झाले आहेत. प्रत्येकजण व्यावसायिक कायदेशीर मदत घेत आहे. नवीन नियमांबाबत, प्रसिद्ध इनोव्हेशन्सचे वरिष्ठ क्रिएटिव्ह सल्लागार करण प्रताप म्हणतात, “आधी सेलेब्स अनेकदा त्यांच्या बचावात म्हणायचे की आमची कोणतीही भूमिका नाही किंवा आम्हाला ते माहित नाही, परंतु आता नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत. या अंतर्गत, ते जाहिरातीत काय दावा करत आहेत, ते त्यांना लिखित स्वरूपात द्यावे लागेल. हे एक प्रकारे प्रतिज्ञापत्रासारखे असेल. नंतर माहिती नसल्याचे सांगून ते यातून वाचू शकणार नाहीत.
हे सेलिब्रिटी अडकले आहेत
एएससीआयच्या अहवालानुसार, या वर्षी जानेवारी ते मे दरम्यान, सोशल मीडिया प्रभावक आणि सेलिब्रिटींनी 92 टक्के जाहिरातींच्या नियमांचे उल्लंघन केले आहे. अमिताभ बच्चन, कतरिना कैफ, रणवीर सिंग आणि सलमान खान हे देखील त्यापैकीच एक. या व्यतिरिक्त जॅकलीन फर्नांडिस, सानिया मिर्झा, अनुष्का शर्मा यांचा देखील यात समावेश आहे, तसेच एका प्रसिद्ध यूट्यूबर आणि ब्लॉगरचेही नाव या यादीत आहे. रिपोर्टनुसार, हे सेलिब्रिटी मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करण्यात अपयशी ठरले आहेत. तथापि, एका अहवालात असे म्हटले आहे की काही टॅलेंट मॅनेजमेंट कंपन्या या प्रकरणात सर्व जबाबदारी सेलेब्स आणि प्रभावकारांवर टाकतात, जे चुकीचे आहे. निर्माता कंपनी आणि जाहिरात कंपनी देखील जबाबदार आहेत, जे जाहिरातीची स्क्रिप्ट लिहितात. अनुमोदकांनी ते काय ऑफर करत आहेत, याकडे देखील लक्ष दिले पाहिजे.
सतर्क राहतील जाहिरातदार
अनेकदा असे दिसून येते की सेलेब्स किंवा सेलिब्रिटी या बाबतीत सोपे टार्गेट होतात. अमिताभ बच्चन यांनी स्वत: ही माहिती त्यांच्या सोशल मीडिया अकाऊंटवरून शेअर केली आहे की, ते ज्या उत्पादनांची जाहिरात करत आहेत, त्याबद्दल त्यांना अनेक नोटिसा मिळाल्या आहेत. मग फक्त सेलिब्रिटींनाच का टार्गेट केले जाते? यावर करण प्रताप म्हणतो, अ‍ॅड एजन्सी आणि प्रोडक्ट निर्मात्यांसाठी नियम आधीच खूप कडक होते, खोट्या जाहिरातींवर कधीही केस होऊ शकते. पण, नवीन नियम जाहिरातदारांसाठी तितकेच कठोर झाले आहेत, मग ते सेलिब्रिटी असोत किंवा प्रसिद्ध व्यक्ती. कारण तुम्ही एक व्यक्तिमत्व आहात. तुम्ही चुकीचे करत नाही, पण तुमचा आधार घेऊन चुकीच्या गोष्टीला चालना दिली जात असेल, तर ती तुमचीही जबाबदारी आहे.
सुरू झाला नवीन कायदेशीर सराव
नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केल्यामुळे, सेलिब्रिटी आणि प्रभावशाली व्यक्ती केवळ कायदा संस्थांचीच मदत घेत नाहीत, तर कायदेशीर सल्लागारांसाठी या क्षेत्रात सरावाचे नवीन मार्ग देखील उघडत आहेत. सेलेब्सच्या बाजूने कोणत्या इंडस्ट्रीचे वकील हो म्हणू शकतात, हा चर्चेचा विषय बनला आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की, सीसीपीएने गेल्या महिन्यात ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाच्या अंतर्गत जारी केलेल्या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांचा उद्देश दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातींवर अंकुश ठेवण्यासाठी आहे.
मुलांशी संबंधित जाहिरातींवर विशेष कठोरपणा
मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये मुलांशी संबंधित जाहिरातींमध्ये विशेष कठोरपणा दाखवण्यात आला आहे. यासोबतच त्या जाहिरातींवरही पाळत ठेवल्या जातील, ज्यामध्ये मुलांना दाखवले जाईल. हाच नियम त्यांनाही लागू होईल. अहवालानुसार, या नियमांमुळे सेलिब्रिटी किंवा सोशल मीडियावर प्रभाव टाकणाऱ्या व्यक्तीने जाहिरातीची सत्यता आणि त्यात केलेले दावे सिद्ध करणे बंधनकारक आहे. हे ग्राहकांच्या हिताचे आहे.