कोण आहे बशर अल-असदची ब्रिटिश पत्नी अस्मा? तिच्यावर आहे पतीला त्याच्या गुन्ह्यांमध्ये साथ दिल्याचा आरोप

अस्मा अल-असदचा जन्म आणि पालनपोषण ब्रिटनमध्ये झाले आणि बशरसोबत प्रेमविवाह केला. अस्मा फवाझ अखरस (लग्नाच्या आधीचे नाव) हिचा जन्म 11 ऑगस्ट 1975 रोजी पश्चिम लंडनमध्ये एका पुराणमतवादी सीरियन कुटुंबात झाला. तिचे वडील डॉ. फवाझ अखरस हे प्रख्यात हृदयरोगतज्ज्ञ होते आणि आई सहार अखरस या लंडनमधील सीरियन दूतावासाच्या राजदूत होत्या.

अस्मा अल-असदने किंग्ज कॉलेज लंडनमधून 1996 मध्ये कॉम्प्युटर सायन्स आणि फ्रेंच साहित्यात प्रथम श्रेणी पदवी मिळवली. तिने आपल्या करिअरची सुरुवात एक इन्व्हेस्टमेंट बँकर म्हणून केली होती, पण नंतर ती हार्वर्डमधून एमबीए करणार होती, पण त्याच दरम्यान बशर अल-असदशी लग्न करून ती सीरियाला आली.

खरे तर 2000 मध्ये बशरचे वडील हाफिज अल-असद यांच्या निधनानंतर त्यांना सत्तेची सूत्रे हाती घ्यायची होती, त्यामुळे राष्ट्राध्यक्षपदी निवड झाल्यानंतर अवघ्या काही महिन्यांतच त्याने आपली मैत्रीण अस्मा फवाज अखरास हिच्याशी लग्न केले. व्यवसायाने डॉक्टर असलेले तरुण राष्ट्रपती आणि त्यांची पत्नी ब्रिटिश वातावरणात वाढलेली आधुनिक व्यक्तिमत्त्व होती, त्यामुळे त्यांच्या नेतृत्वाखाली महिलांना देशात अधिक अधिकार मिळतील आणि त्यांना चांगले जीवन मिळेल अशी सीरियातील जनतेची अपेक्षा होती. त्यांच्या वडिलांपेक्षा शासक असल्याचे सिद्ध होईल.

2010 मध्ये, व्होग मासिकाने अस्मा अल-असद यांना ‘डेझर्ट रोझ’ (डेझर्ट रोझ) ही पदवी दिली होती, अस्माने सीरियाची फर्स्ट लेडी म्हणून सामाजिक आणि आर्थिक विकास उपक्रमांना प्रोत्साहन दिले होते. असे असले तरी पतीच्या हुकूमशाही कारभारामुळे 2011 मध्ये सीरियात गृहयुद्ध सुरू झाले. खरे तर राष्ट्राध्यक्ष म्हणून निवडून आल्यानंतर वर्षभरातच बशर-अल-असद याच्यावर गंभीर आरोप होऊ लागले. विरोधकांना अटक करून तुरुंगात तडीपार केल्याचा आरोप त्याच्यावर होता.

2011 मध्ये असद याच्या विरोधात निदर्शने सुरू असताना, लोकांचा आवाज ऐकण्याऐवजी आणि त्यांची मते समजून घेण्याऐवजी त्याने दडपशाहीचा मार्ग निवडला. असदने लष्करी बळाच्या मदतीने लोकांचा आवाज दाबण्याचा प्रयत्न केला, तेव्हा या निषेधाचे रूपांतर बंडात झाले. हळूहळू बंडखोर सशस्त्र होऊ लागले आणि नंतर 13 वर्षे हा संघर्ष सुरू राहिला. सरकारविरोधात उठलेला आवाज शांत करण्यासाठी असदने उचललेल्या पावलांमुळे त्याची आणखी हानी झाली.

मात्र, त्याची पत्नी अस्माने बशर अल-असद याच्या अत्याचारी निर्णयांना पूर्ण पाठिंबा दिल्याचे बोलले जाते. अस्माने गृहयुद्धाच्या काळात दडपशाही धोरणे तयार करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली, म्हणूनच अनेक देशांनी त्यांच्यावर निर्बंध लादले. 2021 मध्ये, ब्रिटनच्या मेट्रोपॉलिटन पोलिसांनी दहशतवादी कारवायांना चिथावणी देण्याच्या आणि सीरियन सरकारच्या पद्धतशीर छळ आणि रासायनिक शस्त्रांचा वापर केल्याच्या आरोपाखाली अस्माविरुद्ध तपास सुरू केला.

एकेकाळी ‘डेझर्ट रोझ’ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या अस्मा अल-असादला लवकरच ‘फर्स्ट लेडी ऑफ हेल’ म्हटले जाऊ लागले. अस्माला 2018 मध्ये स्तनाचा कर्करोग झाल्याचे निदान झाले आणि मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, ती सध्या तीव्र मायलॉइड ल्युकेमिया (अस्थिमज्जा आणि रक्तावर परिणाम करणारा कर्करोग) या आजाराशी लढा देत आहे. यावर्षी मे महिन्यात तिच्या आजारपणाची माहिती देण्यात आली होती.

सध्या अस्मा अल-असद आपल्या पती आणि 3 मुलांसह मॉस्कोमध्ये आहे, ब्रिटनने अस्मासाठी आपले दरवाजे बंद केले आहेत. त्यामुळे असाद कुटुंबीयांचे भवितव्य काय असेल, याबाबत अनेक तर्कवितर्क लावले जात आहेत.