World Mental Health day : यामुळे घरातील वडील मंडळी ठरत आहेत नैराश्याचे बळी, अशी दिसतात लक्षणे


साधारणपणे, वयाच्या 60 व्या वर्षी, अनेक रोग माणसाला प्रभावित करू लागतात. मधुमेह, हाय बीपी, हृदयविकारांप्रमाणेच आता वृद्धही आणखी एका आजाराचे बळी ठरत आहेत. त्यांच्या एकाकीपणामुळे हा आजार होत आहे. वृद्धांमधील वाढत्या एकाकीपणामुळे त्यांचे मानसिक आरोग्य बिघडत असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. याशिवाय, म्हातारपणी जवळच्या व्यक्तींना (पती किंवा पत्नी) गमावल्याचे दु:ख देखील याचे कारण आहे. WHO च्या 2023 च्या अहवालात असे दिसून आले आहे की जगभरातील 60 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या सुमारे 14% लोक मानसिक आजारांना बळी पडले आहेत. यापैकी डिप्रेशन सर्वात प्रमुख आहे.

वृद्धांचे बिघडलेले मानसिक आरोग्य ही एक मोठी समस्या बनली आहे. गेल्या दशकात या समस्येत लक्षणीय वाढ झाली आहे. वृद्धांमधील मानसिक आरोग्य बिघडण्यामागे एकटेपणा हे प्रमुख कारण आहे. आज सोशल मीडियाच्या जमान्यात घरातील लोक फोनवर वेळ घालवतात. घरात उपस्थित असलेल्या वडीलधाऱ्यांशी बोलणे कठीण होऊन बसते. यामुळे त्यांना एकटेपणा जाणवतो. दीर्घकाळ एकटेपणामुळे त्यांच्या शरीरात स्ट्रेस हार्मोन्स वाढतात. त्यामुळे त्यांचे मानसिक स्वास्थ्य बिघडते. मानसिक आरोग्य बिघडल्याने त्यांचे जुने आजारही वाढतात. त्यामुळे मधुमेह, उच्च रक्तदाब आणि हृदयविकाराचा धोका आणखी वाढतो.

जर तुमच्या घरातील वडीलधारी मंडळी अनेकदा दुःखी असतील, तर नेहमी थकल्यासारखे वाटते. त्यांना कधीच कोणतेही काम करावेसे वाटत नसेल किंवा झोप येत नसेल तर समजावे की घरातील ज्येष्ठांचे मानसिक स्वास्थ्य बिघडत आहे. ही सुरुवातीची लक्षणे आहेत, जी कालांतराने वाढतच जातात. काही प्रकरणांमध्ये, वृद्ध लोक देखील नैराश्याचे बळी ठरतात. हे नैराश्य वेळीच बरे झाले नाही, तर ते आत्महत्येपर्यंत पोहोचू शकते. गेल्या काही वर्षांत वृद्धांमध्येही आत्महत्येच्या घटना समोर येत आहेत.

तुमच्या घरी उपस्थित असलेल्या कोणत्याही वृद्ध व्यक्तीमध्ये मानसिक आरोग्य बिघडल्याची लक्षणे दिसल्यास, त्यांना सर्वप्रथम डॉक्टरांकडे घेऊन जा. त्याच्या उपचारासाठी डिप्रेशनविरोधी औषधे दिली जातात. याशिवाय मनोचिकित्सा, सेल्फ हेल्प थेरपी आणि आर्ट थेरपीच्या माध्यमातूनही वृद्धांवर उपचार करता येतात.

Disclaimer: आरोग्य विषयक लेखात दिली गेलेली माहिती प्राथमिक स्वरुपाची आहे. हि माहिती वैद्यकीय सल्ल्याचा पर्याय होऊ शकत नाही  या माहितीचा उपयोग करण्यापूर्वी आपण डॉक्टर अथवा वैद्यकीय तज्ञाकडून खात्री करून घ्यावी. या माहितीची जवाबदारी माझा पेपर घेत नाही