Hartalika : हरतालिकेच्या दिवशी अविवाहित मुलींसाठी उपवास करण्याचे काय आहेत नियम ?


हिंदू धर्मात हरतालिकेचे अविवाहित मुलींसाठी खूप महत्त्व आहे. या दिवशी अविवाहित मुली आपल्या आयुष्यात इच्छित वर प्राप्त करण्यासाठी उपवास करतात. हरतालिकेच्या दिवशी अविवाहित मुलींसाठी उपवासाचे नियम विवाहित स्त्रियांपेक्षा वेगळे आहेत. हरतालिकेचा उपवास 6 सप्टेंबरला असणार आहे. यात स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी 24 तास निर्जल उपवास करतात. पण अविवाहित मुलीही हे व्रत करतात.

असे मानले जाते की हे व्रत केल्याने मुलींना इच्छित वर मिळतो. कुमारी मुलींच्या उपवासाचे नियम वेगळे असले, तरी त्यांना पाण्याशिवाय उपवास ठेवण्याची गरज नाही, त्या पाणी पिऊन आणि फळे खाऊन उपवास पूर्ण करू शकतात. अविवाहित मुली सकाळी उठून आंघोळ करून उपवासाची शपथ घेतात आणि नंतर दिवसभर उपवास करतात आणि संध्याकाळी तयार होऊन भगवान शिव आणि पार्वतीची पूजा करतात आणि उपवास सोडतात.

हरतालिका तीज व्रताचे नियम

  • कुमारी मुलींनी दिवसभर निर्जला व्रत पाळावे. म्हणजे दिवसभरात काहीही खाऊ किंवा पिऊ नये.
  • या दिवशी शिव आणि पार्वतीची विशेष पूजा केली जाते आणि कुमारी मुलींना सजवावे.
  • शिव आणि पार्वतीच्या मातीच्या मूर्ती बसवाव्यात.
  • दिवसभर उपवास करून भगवान शिव आणि पार्वतीची पूजा करा.
  • रात्री जागरण करून भजन-कीर्तन करावे.
  • शक्य असल्यास, मंदिरात जाऊन पूजा करा आणि दिवसभर मनात शिव आणि पार्वतीचे ध्यान करा.
  • हरतालिकेची कथा ऐकणे खूप शुभ मानले जाते.
  • दिवसभर तुमच्या मनात कोणतेही वाईट विचार येऊ देऊ नका आणि सकारात्मक भावना ठेवा.

विवाहित स्त्रिया ज्या काही कारणास्तव आजारी आहेत, त्या देखील पाणी पिऊन आणि फळे खाऊन उपवास करू शकतात. उपवासाच्या दिवशी शरीर आणि मनाच्या शुद्धतेची विशेष काळजी घेतली पाहिजे आणि सात्विकतेचे पालन करताना संध्याकाळच्या पूजेच्या वेळी व्रतकथा श्रवण करणे अनिवार्य आहे. असे मानले जाते की अविवाहित मुलींनी हे ऐकले तर त्यांना खूप चांगला नवरा मिळतो. माता पार्वतीनेही आपल्या कौमार्य जीवनात हे व्रत पाळले होते.

हरतालिका व्रताचे महत्त्व केवळ धार्मिक आणि आध्यात्मिक दृष्टिकोनातूनच नाही, तर ते मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठीही फायदेशीर आहे. हे व्रत संयम, भक्ती आणि तपश्चर्याचे प्रतीक आहे. देवी पार्वतीच्या कठोर तपश्चर्येपासून प्रेरणा घेऊन, ज्या मुली आणि विवाहित स्त्रिया हे व्रत पाळतात त्यांच्या जीवनात यश आणि शांती आणि आनंद प्राप्त होतो. या व्रताचे पालन केल्याने जीवनात नेहमी आनंद राहतो आणि जीवनातील संकटेही दूर होतात.