150 कुटुंबे, प्रत्येक घरातून 0.3 टक्के देणगी, मुंबईतील सर्वात जुन्या बाप्पाची कहाणी


मुंबईसह संपूर्ण महाराष्ट्राचे काय, देशभरात सध्या गणपती उत्सवाची तयारी मोठ्या थाटामाटात केली जात आहे. अनेक व्यवस्था केल्या आहेत, पण मुंबईतील गिरगावच्या केशवजी नाईक चाळीतील गणपतीच्या पूजेत काहीही फरक पडलेला नाही. या चाळीच्या गणपतीला मुंबईतील सर्वात जुन्या गणपतीचा दर्जा आहे. यंदा सलग 132 व्यांदा केशवजी नाईक चाळीत पूजा मंडपाचे आयोजन करण्यात आले आहे. मोठी गोष्ट म्हणजे या 131 वर्षांत संपूर्ण जग बदलले आहे, परंतु या मंडपामध्ये काहीही बदलले नाही.

बाप्पाच्या मूर्तीचे रूपही 131 वर्षांपूर्वी जसे होते, तसेच आहे. एवढेच नाही तर पहिल्या वर्षी जी बाप्पाची पूजा करण्याची पद्धत अवलंबली गेली, ती आजही अविरतपणे पाळली जाते. यासाठी एक औपचारिक घटना आहे. या चाळीत राहणारी सुमारे दीडशे कुटुंबे गणपतीपुजेसाठी बनवलेल्या या संविधानाशी बांधील आहेत. येथे श्री सार्वजनिक गणेश उत्सव समितीचे सचिव, वाळेकर सांगतात की, चाळीत राहणाऱ्या 150 कुटुंबांनी एकत्र येऊन हा उत्सव आयोजित केला आहे आणि यासाठी ते पहिल्यांदाच 1935 मध्ये केलेल्या संविधानाचे पालन करतात.

आजपर्यंत या घटनेत कोणतीही दुरुस्ती झालेली नाही, असे त्यांनी सांगितले. या चाळीत राहणाऱ्या प्रत्येक कुटुंबाने आपल्या उत्पन्नातील 0.3 टक्के रक्कम दरवर्षी देणगी म्हणून येथे जमा करायची असते आणि हा खर्च करून बाप्पाचा उत्सव साजरा केला जातो, अशी अट या घटनेत पूर्वजांनी ठेवली होती. तेव्हापासून आजही प्रत्येक कुटुंब आपल्या कमाईतील हा भाग दान करत आहे.

संस्थेचे सचिव वाळेकर सांगतात की, या मंडपासाठी बाप्पाची मूर्ती एकाच कुटुंबातील लोकांनी बनवतात. यासाठी शाडूची माती (माती) वापरली जाते. मूर्ती तयार झाल्यावर सुमारे दीड किलो सोन्या-चांदीच्या दागिन्यांनी ती सजवली जाते. या संपूर्ण कार्यक्रमावर 5 ते 6 लाख रुपये खर्च होत असल्याचे त्यांनी सांगितले. मात्र, महागाई वाढत असल्याने हा खर्चही वाढत आहे.