पॅरिस पॅरालिम्पिकचा सहावा दिवस भारतासाठी ऐतिहासिक ठरला. 3 सप्टेंबर रोजी भारतीय खेळाडूंनी एकूण 5 पदके जिंकून टोकियोचा विक्रम मोडला. आता भारताकडे एकूण 20 पदके आहेत, जी पॅरालिम्पिक स्पर्धेतील आतापर्यंतची सर्वोत्तम कामगिरी आहे. भारताच्या या ऐतिहासिक पराक्रमात तेलंगणाच्या दीप्ती जीवनजीनेही महत्त्वाचे योगदान दिले. तिने महिला शर्यतीच्या 400 मीटर T20 प्रकारात कांस्यपदक जिंकले. अशी कामगिरी करणारी ती पहिली भारतीय महिला खेळाडू ठरली आहे. 20 वर्षीय दीप्तीने 55.82 सेकंदात शर्यत पूर्ण केली. तिचे अवघ्या 0.66 सेकंदाने पहिले स्थान हुकले.
गावकरी तिला माकड आणि वेडा म्हणून हिणवायचे, आता पॅरालिम्पिकमध्ये पदक जिंकून रचला इतिहास
दीप्ती जीवनजी या तेलंगणातील वारंगल जिल्ह्यातील रहिवासी आहेत. पॅरालिम्पिकच्या T20 प्रकारात तिने पदक जिंकले आहे. हा वर्ग मानसिकदृष्ट्या अपंग खेळाडूंसाठी राखीव आहे. हा ऐतिहासिक टप्पा गाठणे दीप्तीसाठी खूप अवघड होते. आपली योग्यता सिद्ध करण्यासाठी तिला केवळ आपल्या मानसिक आजाराशीच नव्हे, तर समाजाशीही लढावे लागले.
इंडियन एक्सप्रेसने दिलेल्या वृत्तात, तिची आई धनलक्ष्मी जीवनजी आणि वडील यादगिरी जीवनजी यांनी खुलासा केला आहे की दीप्तीचा जन्म सूर्यग्रहणाच्या वेळी झाला होता. ती जन्मतःच मानसिकदृष्ट्या कमकुवत होती. यामुळे तिला बोलण्यात किंवा कोणतेही सामान्य काम करण्यात अडचणी येत होत्या.
दीप्तीच्या आई-वडिलांनी सांगितले की, जन्माच्या वेळी तिचे डोके खूपच लहान होते. याशिवाय त्याचे ओठ आणि नाक देखील सामान्य मुलांपेक्षा थोडे वेगळे होते. यामुळे ग्रामस्थ व अनेक नातेवाईकांनी दीप्तीला वेडी म्हणून संबोधले. एवढेच नाही तर तिला माकड म्हणत छेडले.
यदागिरी जीवनजी यांनी खुलासा केला की अनेकांनी त्यांना त्यांच्या मुलीला अनाथाश्रमात सोडण्याचा सल्लाही दिला होता. तरी त्यांनी कशावरच लक्ष दिले नाही. आता आपल्या मुलीला पदक जिंकताना पाहून त्यांना अभिमान वाटतो. तसेच ती चॅम्पियन बनलेली पाहिल्यानंतर दीप्ती ही देवाने दिलेली खास भेट आहे असे वाटते.
दीप्तीची आई धनलक्ष्मी जीवनजी यांनी सांगितले की, आजोबांच्या मृत्यूनंतर शेतजमीन विकावी लागली. यामुळे कुटुंबावर संकट ओढवले. संपूर्ण कुटुंबही अन्नासाठी तडफडत असे. दीप्तीच्या वडिलांना 100 ते 150 रुपये कष्टाने मिळू शकले, त्यामुळे घरखर्च भागवता येत नव्हता. अशा परिस्थितीत तिला पतीचा आधार आणि दीप्ती आणि अमूल्य या दोन मुलींच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी काम करावे लागले.
दीप्ती लहानपणापासूनच शांत स्वभावाची आणि फार कमी बोलते, असा खुलासाही धनलक्ष्मी जीवनजी यांनी केला. तिच्या आजारपणामुळे गावातील मुले तिची छेड काढत, घरी आल्यावर ती खूप रडायची. अशा वेळी दीप्तीला खूश करण्यासाठी ती कधी गोड भात किंवा कधी चिकन तयार करून तिला खायला घालायची.
दीप्तीला लहानपणापासून ॲथलेटिक्सची आवड होती. वयाच्या 15 व्या वर्षी, स्पोर्ट्स अथॉरिटी ऑफ इंडियाचे प्रशिक्षक एन रमेश यांनी तिची दखल घेतली आणि भारतीय खेळाडूची प्रतिभा लगेच ओळखली. यानंतर त्यांनी त्यांच्या देखरेखीखाली प्रशिक्षण देण्यास सुरुवात केली. खूप मेहनतीनंतर, दीप्तीने 2022 च्या आशियाई पॅरा गेम्समध्ये सुवर्णपदक जिंकून तिचे पहिले मोठे यश मिळवले. या काळात त्याने आशियाई विक्रमही मोडला. यानंतर, ती 2024 मध्ये जपानमध्ये झालेल्या जागतिक पॅरा ॲथलेटिक्समध्ये चॅम्पियन बनली, जिथे तिने विश्वविक्रमही केला. आता त्याने पॅरिस पॅरालिम्पिकमध्ये कांस्यपदक जिंकून इतिहास रचला आहे.