अंतराळातून आली सुनीता विल्यम्सबद्दल वाईट बातमी, या गंभीर आजाराची ती झाली शिकार


भारतीय-अमेरिकन अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून (ISS) पृथ्वीवर केव्हा परतणार आहेत, याची कोणतीही निश्चित तारीख अद्याप जाहीर झालेली नाही. सर्व प्रकारचे अंदाज बांधले जात आहेत, परंतु नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (नासा) एक नवीन समस्या भेडसावत आहे आणि ती म्हणजे सुनीता विल्यम्स यांच्या आरोग्याबाबत.

सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रदीर्घ प्रदर्शनामुळे स्पेस स्टेशनवर विल्यम्सला दृष्टीत समस्या येत असल्याची माहिती आहे. स्पेसफ्लाइट असोसिएटेड न्यूरो-ऑक्युलर सिंड्रोम (SANS) या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या समस्येचा शरीरातील द्रव वितरणावर परिणाम होतो, ज्यामुळे डोळ्यांची समस्या निर्माण होते. यामुळे डोळ्यांच्या संरचनेत अस्पष्टता आणि बदल होतात. विल्यम्सच्या कॉर्निया, डोळयातील पडदा आणि लेन्स अलीकडेच तिच्या स्थितीच्या तीव्रतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी स्कॅन करण्यात आले आहेत.

सुनीता विल्यम्स आणि तिचा सहकारी बुच विल्मोर सध्या ISS वर तैनात आहेत. नियोजनानुसार, त्याचे अंतराळातून परतीचे प्रवास बोइंगच्या स्टारलाइनर यानाने होणार होते, परंतु तांत्रिक बिघाडामुळे हे परतीचे काम रखडले. एजन्सी एका पर्यायावर विचार करत असल्याचे सांगण्यात येत आहे. अंतराळवीरांना माघारी आणण्यासाठी ते SpaceX च्या क्रू ड्रॅगनचा वापर करू शकतात.

माहितीनुसार, सप्टेंबर 2024 मध्ये नियोजित क्रू ड्रॅगन मिशन विल्यम्स आणि विल्मोरच्या अंतराळात परत येण्याचा मार्ग मोकळा करू शकेल. असे झाल्यास दोन्ही प्रवाशांचा अंतराळात घालवण्यात येणारा वेळ आणखी वाढेल. सुरुवातीच्या काळात ही मुदत आठ दिवसांपर्यंत वाढवली जात होती, मात्र आता हळूहळू ती आठ महिन्यांपर्यंत वाढणार आहे. क्रू ड्रॅगन फेब्रुवारी 2025 मध्ये पृथ्वीवर परत येईल आणि जर योजना चांगली चालली, तर बोईंगचे स्टारलाइनर क्रूशिवाय परत येईल, जे संपूर्णपणे संगणकाद्वारे नियंत्रित केले जाईल.

स्पेसएक्सच्या स्पेसक्राफ्टवर स्विच करणे बोईंगसाठी मोठा धक्का ठरणार आहे, कारण बोईंगला टीकेचा सामना करावा लागत आहे. त्यांचा प्रकल्प लांबणीवर पडला असून तो खूप खर्चिकही होणार आहे. एरोस्पेस जायंट अनेक तांत्रिक समस्यांशी झुंजत आहे. नासाने SpaceX निवडल्यास कंपनीच्या प्रतिष्ठेला आणखी हानी पोहोचण्याचा धोका आहे. नासासमोरील सर्वात मोठे आव्हान म्हणजे स्पेससूट. बोइंगच्या स्टारलाइनरसाठी डिझाइन केलेले सूट स्पेसएक्सच्या क्रू ड्रॅगनसाठी योग्य नाहीत. याचा अर्थ असा की जर अंतराळवीर ड्रॅगनवर परतले तर त्यांना त्यांच्या सूटशिवाय असे करावे लागेल, ज्यामुळे सुरक्षा चिंता वाढू शकते. NASA या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी काम करत आहे आणि क्रू-9 ड्रॅगन मिशनसह अतिरिक्त SpaceX फ्लाइट सूट पाठवण्याचाही विचार केला आहे.