आनंद चित्रपटातील एक अतिशय प्रसिद्ध संवाद आहे. “ज़िंदगी बड़ी होनी चाहिए, जहांपनाह, लंबी नहीं”. त्यांची शैली तात्विक होती, पण वास्तव बघितले तर आज जगातील लोक पूर्वीपेक्षा जास्त काळ जगत आहेत. सुमारे 73 वर्षे. पण कोविड महामारीमुळे आयुष्य 1.6 वर्षांनी कमी झाले आहे. द लॅन्सेट जर्नलच्या नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनात ही माहिती समोर आली आहे. या नवीन संशोधनामुळे कोरोनाचे गंभीर आरोग्य धोके समोर आले आहेत. कोविडचा जागतिक स्तरावर आरोग्यावर कसा परिणाम झाला आहे, हे इतर अनेक अभ्यासातूनही समोर आले आहे. या संसर्गाने लाखो लोकांचे प्राण घेतले असताना, कोरोनाने त्यातून वाचलेल्यांनाही सोडले नाही. लोक इतर अनेक आजारांनी त्रस्त होऊ लागले की आजही ते त्यातून बरे होऊ शकलेले नाहीत.
संशोधनानुसार, महामारी येईपर्यंत जागतिक आयुर्मान वाढत होते. आयुर्मान म्हणजे एखादी व्यक्ती त्याच्या जन्मापासून किती वर्षे जगण्याची अपेक्षा करू शकते. लोकांचे सरासरी वय 1950 मध्ये 49 वर्षे होते, ते 2019 मध्ये 73 वर्षांपेक्षा जास्त झाले आहे. पण 2019 ते 2021 दरम्यान त्यात 1.6 ने घट झाली. तज्ञ म्हणतात की हा कोविडचा सर्वात गंभीर दुष्परिणाम आहे. हा अभ्यास 2020-2021 या वर्षात करण्यात आला. या कालावधीत 84 टक्के देशांमधील आयुर्मान घटल्याचे या अभ्यासात आढळून आले आहे. मेक्सिको सिटी, पेरू आणि बोलिव्हिया सारखी ठिकाणे अधिक प्रभावित झाली आहेत.
संशोधकांचा अंदाज आहे की या काळात 15 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांच्या मृत्यूचे प्रमाण पुरुषांमध्ये 22 टक्के आणि महिलांमध्ये 17 टक्क्यांनी वाढले आहे. त्यांचा अंदाज आहे की 2020 आणि 2021 मध्ये जगभरात सुमारे 131 दशलक्ष लोक मरण पावले, त्यापैकी सुमारे 16 दशलक्ष लोक कोरोना महामारीमुळे मरण पावले. 2020 आणि 2021 मध्ये महामारीच्या काळात जागतिक स्तरावर प्रौढ मृत्यूचे प्रमाण वाढले असल्याचे संशोधनात आढळून आले आहे. तथापि, कोविड-19 साथीच्या आजारामध्ये बालमृत्यूचे प्रमाण कमी होत गेले. 2019 च्या तुलनेत 2021 मध्ये पाच वर्षांखालील मुलांमध्ये पाच लाख कमी मृत्यू झाले आहेत.