चाचणी, जाहिरात आणि ती रणनीती… AMUL ने कसे कबीज केले बटर मार्केट?

अर्थ, सर्वात लोकप्रिय / By / अमूल, डॉ. वर्गीस कुरियन, यशोगाथा /


गुजरातमधील एका छोट्या गावातून सुरू झालेली डेअरी कंपनी अमूल उगाचच देशातील सर्वात मोठा ब्रँड बनली नाही. अमूलचा प्रभाव उत्तर भारतापासून दक्षिणेपर्यंत आणि पश्चिमेकडून पूर्वेपर्यंत आहे. आकडेच त्याच्या यशाची कहाणी सांगतात. बटर मार्केटमध्ये अमूलचा 85 टक्के वाटा आहे. चीजच्या बाबतीत हा आकडा 65-66 टक्के आहे. लहान मुलांच्या दुधात अमूलचा वाटा 63 टक्के आहे. दुग्धविश्वाच्या इतिहासात अमूलचे हे स्थान ऐतिहासिक आहे.

अमूल पुन्हा एकदा चर्चेत आले आहे. पंतप्रधान मोदी गुरुवारी गुजरातमध्ये पोहोचले. अमूलच्या सुवर्ण महोत्सवी कार्यक्रमात सहभागी झाले. स्वातंत्र्यापूर्वी शेतकऱ्यांच्या शोषणापासून सुरू झालेल्या अमूलला इतर डेअरी ब्रँड्सच्या स्पर्धेला सामोरे जावे लागले, पण मागे हटले नाही आणि यशाचा इतिहास रचला. जाणून घ्या अमूल मार्केट लीडर कसा बनला.

अमूलची उत्पादने दुधापासून ते चीजपर्यंत बाजारात आहेत, पण भारतीय बाजारपेठेत अमूल बटरचा वाटा सर्वात जास्त आहे, पण त्याचा प्रवास सोपा नव्हता. अमूलला सुरुवातीपासूनच पसंती दिली जात होती, पण पोल्सनकडून तिला कडवी स्पर्धा होती. लोकांना पोल्सनचे बटर खूप आवडायचे. याचे कारण ते बनवण्याची पद्धत होती. पोल्सनने युरोपियन प्रक्रियेचा वापर करून बटर तयार केले आणि त्यात मीठ वापरले.

अमूलच्या बटरमध्ये मीठ नव्हते, त्यामुळे ते बेचव होते. यातूनच अमूलने आपली रणनीती बदलली. बटरमध्ये मीठ घालून त्याची चव बदलली. हा बदल लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी अमूल गर्लचा जन्म झाला. सिल्वेस्टर डी कुन्हा यांनी अमूल गर्ल तयार केली. अमूलची एकदम बटरली डेलिशियस ही जाहिरात इतकी लोकप्रिय झाली आणि कंपनीने मागे वळून पाहिले नाही.


अमूलने भारतीयांच्या हृदयात ज्या प्रकारे स्थान निर्माण केले आहे, त्यात मार्केटिंगचा मोठा वाटा आहे. भारतीयांशी भावनिक रीत्या जोडलेल्या आपल्या उत्पादनांची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करण्यासाठी कंपनीने त्यांना दैनंदिन गोष्टींशी जोडणाऱ्या जाहिराती नेहमीच प्रसिद्ध केल्या. लोक स्वत: त्याच्याशी संबंधित असू शकतात. अमूलने जाहिरातींच्या माध्यमातून आपला संदेश लोकांपर्यंत पोहोचवण्यास सुरुवात केली.

अमूलने आपला मुद्दा मांडण्यासाठी आणि त्याच्या उत्पादनांचे महत्त्व स्पष्ट करण्यासाठी विनोद आणि सर्जनशीलता वापरली. देशाची स्थिती असो, भारतीयांचे कर्तृत्व असो किंवा देशातील मोठे बदल असो, अमूलने लोकांना हसवले आणि आपल्या जाहिरातींद्वारे विचार करायला भाग पाडले. त्यामुळे लक्ष वेधण्यात यश आले. लोकांच्या मनात अमूलची एक जबाबदार कंपनी अशी प्रतिमा निर्माण झाली, जी आपली उत्पादने तर देतेच, पण संदेशही देते.

देशातील कोरोना लसीचे महत्त्व समजावून सांगणे असो किंवा कांद्याचे गगनाला भिडलेले भाव… देशी-विदेशी विषयांवर मनोरंजक जाहिराती करून लोकांमध्ये स्थान निर्माण केले.


सुरुवातीपासूनच अमूलने लोकांच्या मनात स्थानिक कंपनी म्हणून आपली ओळख मजबूत केली. मध्यम आणि निम्न वर्गापर्यंत उत्पादने पोहोचवण्यावर आपले लक्ष केंद्रित केले. किमती लोकांच्या आवाक्यात येतील, अशा ठेवल्या. अशा प्रकारे, तुमची उत्पादने देशातील मोठ्या लोकसंख्येपर्यंत पोहोचू शकतात. अमूलचा प्रवास गुजरातमधून सुरू झाला आणि महाराष्ट्र, उत्तर भारतमार्गे पूर्व भारत आणि दक्षिण भारतात पोहोचला. दक्षिणेत आपली पकड आणखी मजबूत करण्यासाठी, अमूलने हैदराबादला आपले केंद्र बनवले. अमूलच्या अटरली बटरली मोहिमेचा गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये समावेश. ही सर्वात जास्त काळ चालणारी जाहिरात मोहीम ठरली. त्याचवेळी गुजरातमधील खेडा जिल्ह्यात सुरू झालेल्या अमूल डेअरीच्या माध्यमातून डॉ. वर्गीस कुरियन यांनी संपूर्ण देशात श्वेतक्रांती आणली.