भारतीय वंशाच्या लोकांनी विज्ञान आणि कलेसह अनेक क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. अशा प्रकारे भारतीय वंशाच्या महिलेने अंतराळ मोहिमांमध्ये आपली छाप सोडली आहे. जिचे नाव आहे सुनीता विल्यम्स. सुनीता विल्यम्स या भारतीय वंशाच्या दुसऱ्या महिला अंतराळवीर आहेत, तर कल्पना चावला या पहिल्या महिला अंतराळवीर होत्या. 2006 मध्ये, फ्लाइट इंजिनीअर म्हणून, त्यांनी पहिल्यांदा पृथ्वीवरून अंतराळात उड्डाण केले.
सुनीता विल्यम्स सर्वकालीन अमेरिकन अॅड्योरेंस महिलांच्या यादीत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. आतापर्यंत ती दोन अंतराळ मोहिमांचा बनली भाग आहे. या अंतराळ प्रवासात तिने अनेक विक्रम केले. 2007 मध्ये, या तारखेला म्हणजेच 5 फेब्रुवारीला सुनीता विल्यम्सने अंतराळात सर्वाधिक काळ राहण्याचा विक्रम महिला अंतराळवीराने केला होता. ती अंतराळात किती दिवस राहिली आणि तिच्या नावावर आणखी कोणते विक्रम आहेत ते जाणून घेऊया.
सुनीता विल्यम्सची 1998 मध्ये अमेरिकन स्पेस एजन्सी NASA मध्ये निवड झाली होती. मोहीम 14 ही तिची पहिली अंतराळ मोहीम होती. या मोहिमेचा उद्देश सूक्ष्मजंतूंच्या अनुवांशिक विकासावर अवकाशाचा प्रभाव अभ्यासणे हा होता. सुनिता व्यतिरिक्त आणखी 3 अंतराळवीर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकासाठी (ISS) रवाना झाले होते. रिपोर्ट्सनुसार, सुनीता त्यावेळी तिच्यासोबत भगवद्गीता अंतराळात घेऊन गेली होती.
या मोहिमेमध्ये सुनीता विल्यम्सने 4 वेळा स्पेसवॉक केले, जे एकूण 29 तास 17 मिनिटे होते. त्या वेळी, एका महिलेचा हा सर्वाधिक स्पेसवॉक करण्याचा जागतिक विक्रम होता. 16 डिसेंबर 2006 रोजी तिने पहिला स्पेसवॉक केला, जो 7 तासांपेक्षा जास्त काळ चालला. यानंतर तिने 31 जानेवारी, 4 फेब्रुवारी आणि 8 फेब्रुवारीला स्पेसवॉक केला.
भारतीय वंशाच्या सुनीता विल्यम्सच्या नावावर महिला अंतराळवीराच्या अंतराळात सर्वाधिक काळ राहण्याचा विक्रमही आहे. एकदा तिने आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात 195 दिवस घालवले होते. यासह तिने शॅनन ल्युसिडने बनवलेला 188 दिवस अंतराळात राहण्याचा विक्रम मोडला. या मोहिमेत विल्यम्स अंतराळात मॅरेथॉन धावणारी पहिली व्यक्ती ठरली. विल्यम्स 22 जून 2007 रोजी पृथ्वीवर परतली. तिने एक्सपिडिशन 15 क्रूची सदस्य म्हणून तिचे मिशन संपवले.
14 जुलै 2012 रोजी सुनीताने दुसरे अंतराळ उड्डाण केले. यावेळी ती 4 महिने अंतराळात राहिली. तिथे तिने स्पेस स्टेशनच्या संशोधन आणि दुरुस्तीसाठी तीन स्पेसवॉक केले. सुनीताने पुन्हा 50 तास 40 मिनिटे स्पेसवॉक करून नवा विक्रम केला. वृत्तानुसार, अंतराळ प्रवासात तिने गणपतीची मूर्ती, उपनिषद आणि समोसे सोबत घेतले होते. तिचे दुसरे मिशन 18 नोव्हेंबर 2012 रोजी संपले. सुनीता विल्यम्सने दोन मोहिमांमध्ये एकूण 322 दिवस अंतराळात घालवले आहेत, हा एक विक्रम आहे.
सुनीता विल्यम्स यांचा जन्म 19 सप्टेंबर 1965 रोजी युक्लिड, ओहायो येथे झाला. 1987 मध्ये तिने यूएस नेव्हल अकादमीमधून भौतिक शास्त्रात बॅचलर पदवी प्राप्त केली. त्यानंतर तिने इंजिनीअरिंग मॅनेजमेंटमध्ये मास्टर केले. नासामध्ये रुजू होण्यापूर्वी तिने यूएस नेव्हीमध्ये काम केले होते. त्यावेळी तिने 30 पेक्षा जास्त वेगवेगळ्या विमानांमध्ये 3000 पेक्षा जास्त फ्लाइंग तास लॉग केले होते. सुनीता विल्यम्स सध्या तिसऱ्या अंतराळ मोहिमेची तयारी करत आहे.
भारतीय वंशाच्या अमेरिकन अंतराळवीर सुनीताचा अनेक देशांच्या सरकारांनी गौरव केला आहे. भारत सरकारने 2008 मध्ये तिला पद्मभूषण देऊन गौरवले. रशियन सरकारने तिला स्पेस एक्सप्लोरेशनमधील मेडल ऑफ मेरिट दिले. त्याच वेळी, स्लोव्हेनिया सरकारने तिला गोल्डन ऑर्डर ऑफ मेरिट देऊन सन्मानित केले. नासाने तिला नासा स्पेसफ्लाइट पदक दिले, जे अंतराळ मोहिमांमध्ये महत्त्वपूर्ण कामगिरी किंवा सेवेसाठी दिले जाते.