शनिदेव हा कर्मप्रधान देव असून तो मनुष्याला त्याच्या कर्मानुसार फळ देतो. त्यामुळे शनिवार हा शनिदेवाच्या पूजेसाठी विशेष मानला जातो. शनिदेवाचे अशुभ प्रभाव कमी करण्यासाठी आणि त्यांचा आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी विविध प्रकारची पूजा केली जाते. शनिदेवाची कृपा मिळवण्यासाठी लोक दर शनिवारी शनिदेवाला तिळाचे तेल अर्पण करतात, असे दिसून येते. बहुतेक लोक शनिदेवाचा आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी ही कृती प्राचीन परंपरा मानतात. पण पौराणिक कथेनुसार शनिदेवाला तिळाच्या तेलाने दुखण्यापासून आराम मिळतो आणि जो तेल अर्पण करतो, तो त्यांचा कृपापात्र ठरतो.
पौराणिक मान्यतेनुसार जेव्हा हनुमानजींवर शनीची दशा सुरू झाली, तेव्हा समुद्रावर राम सेतू बांधण्याचे काम चालू असते. राक्षस पुलाचे नुकसान करू शकतील अशी भीती नेहमीच होती. त्यामुळे पुलाच्या रक्षणाची जबाबदारी हनुमानजींवर सोपवण्यात आली होती. पण रामकाजात मग्न असलेल्या हनुमानावर शनीचा काळ सुरू होणार असतो. हनुमानजींची शक्ती आणि कीर्ती जाणून शनिदेव त्यांच्या जवळ येतात आणि शरीरावरील ग्रहांच्या हालचालींचे नियम सांगून त्यांचा हेतू स्पष्ट करतात. ज्यावर हनुमानजी म्हणतात की त्यांना निसर्गाच्या नियमांचे उल्लंघन करायचे नाही, पण त्यांच्यासाठी रामाची सेवा करणे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
राम-काज झाल्यावरच ते आपले संपूर्ण शरीर शनिदेवाला अर्पण करतील असा हनुमानाचा हेतू होता, परंतु शनिदेवाने हनुमानजींची विनंती मान्य केली नाही. शनिदेव अदृश्‍य होऊन हनुमानजींच्या अंगावर आरूढ होतात, त्याच वेळी हनुमानजी प्रचंड पर्वतांवर आदळतात. हनुमानजींच्या शरीराच्या ज्या ज्या भागावर शनिदेव बसलेले असतात, त्या भागावर पराक्रमी हनुमान डोंगराच्या कठीण खडकांवर आघात करतात. त्यामुळे शनिदेव गंभीर जखमी होतात. शनिदेवाच्या शरीराच्या प्रत्येक अवयवाला दुखापत होते. त्यानंतर शनिदेवाने हनुमानजींची त्यांच्या कृत्याबद्दल माफी मागितली.
हनुमानजींनी शनिदेवाकडून वचन घेतले की ते आपल्या भक्तांचे कधीही नुकसान करणार नाहीत. आश्‍वासन मिळाल्यावर रामभक्त अंजनीपुत्राने कृपापूर्वक शनिदेवाला तीळाचे तेल दिले, ते लावताच त्यांचा त्रास कमी झाला. तेव्हापासून शनिदेवाला प्रसन्न करण्यासाठी तिळाचे तेल अर्पण केले जाते.
धार्मिक शास्त्रानुसार शनिदेवाचा जन्म सूर्याची पत्नी संज्ञाच्या छायेच्या गर्भातून झाला होता. जेव्हा शनिदेव छायाच्या गर्भात होते, तेव्हा छाया भगवान शंकराच्या भक्तीमध्ये इतकी मग्न होती की तिचे खाण्यापिण्याकडेही लक्ष दिले नाही, ज्यामुळे तिच्या मुलावर परिणाम झाला आणि त्याचा रंग गडद झाला. शनीचा गडद रंग पाहून सूर्याने आपली पत्नी छाया हिच्यावर आरोप केला की, शनि आपला मुलगा नाही. तेव्हापासून शनीचे वडिलांशी वैर होते.
शनिदेवाने आपल्या साधना आणि तपश्चर्येद्वारे भगवान शिवाला प्रसन्न केले आणि आपल्या पिता सूर्याप्रमाणे शक्ती प्राप्त केली. भगवान शिवाने शनिदेवाला वरदान मागायला सांगितले, तेव्हा शनिदेवाने प्रार्थना केली की, माझी आई छाया युगानुयुगे पराभूत झाली आहे, माझे वडील सूर्य यांनी अनेक वेळा अपमान केला आहे. त्यामुळे माझ्या मुलाने वडिलांपेक्षा अधिक शक्तिशाली व्हावे, अशी आईची इच्छा असते. तेव्हा भोलेनाथांनी शनिदेनला वरदान दिले आणि नऊ ग्रहांमध्ये तुझे स्थान सर्वोत्तम असेल, असे सांगितले. माणसे विसरून जा, तुमच्या नावाने देवांनाही भीती वाटेल आणि मग शनिदेवाला न्यायाधीश म्हटले गेले.