जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींपैकी एक असलेल्या जेफ बेझोस यांनी अंतराळ प्रवास सेवा सुरू केली होती. पण अंतराळाची उंची मोजण्याआधीच तो एका डोंगराशी संबंधित प्रकल्पावर काम करत आहे. हा प्रकल्प घड्याळ बनवण्याचा आहे. पण हे कोणतेही सामान्य घड्याळ असणार नाही. हे घड्याळ बनवण्यासाठी बेझोस यांनी 42 दशलक्ष डॉलर्सची गुंतवणूक केली आहे. हे घड्याळ 10 हजार वर्षांपर्यंत मानवाला अचूक वेळ सांगेल.
अमेरिकेतील वेस्ट टेक्सासच्या पर्वतांमध्ये एक स्मारक स्केल यांत्रिक घड्याळ बांधले जात आहे. ते वर्षातून एकदा फिरेल. दर 1 हजार वर्षात एक कूकु करेल. घड्याळाची माहिती घेतल्यानंतर तुमच्या मनात एक प्रश्न उपस्थित होत असेल की जेव्हा मोबाईल फोन किंवा साध्या घड्याळातून वेळ पाहता येते, तर अशा तपशीलवार योजनेची गरज काय?
हे घड्याळ बनवण्याची कल्पना अमेरिकन संगणक शास्त्रज्ञ डॅनी हिलिस यांच्या मनात आली. डॅनी हिलिस 1989 पासून या कल्पनेवर काम करत आहेत. त्याचा असा विश्वास आहे की ज्याप्रमाणे स्टोनहेंज आणि पिरॅमिड्स आपल्याला आपल्या दीर्घ भूतकाळाची कल्पना करण्यात मदत करतात. त्याचप्रमाणे, हे 10,000 वर्षांचे घड्याळ आपल्याला आपल्या दीर्घ भविष्याची कल्पना करण्यास मदत करेल.
आविष्कारक हिलिस म्हणाले की, घड्याळाचे आयुष्यमान मानवी तंत्रज्ञानाच्या इतिहासाइतके मोठे असेल. या प्रकल्पात सहभागी असलेले स्टीवर्ट ब्रँड म्हणतात, ‘या घड्याळामुळे वेळेबद्दलच्या मानवाच्या विचारात तोच बदल घडून येईल, जो अवकाशातून पृथ्वीच्या चित्राने पर्यावरणाबाबत केला होता. अशी चिन्हे लोकांची विचार करण्याची पद्धत बदलतात.
डोगरात बांधले जाणारे हे विशेष घड्याळ डोंगराइतकेच उंच असेल. हे अशा प्रकारे डिझाइन केले गेले आहे की त्याची किमान देखभाल आवश्यक आहे. घड्याळात खास डिझाइन केलेले डायल आहेत. घड्याळाचे भाग टायटॅनियम, सिरॅमिक, क्वार्ट्ज, नीलम आणि 316 स्टेनलेस स्टीलच्या तुकड्यांसारख्या दीर्घकाळ टिकणाऱ्या साहित्यापासून बनवले जात आहेत. ते पाहण्यासाठी येणाऱ्या लोकांकडून मिळालेल्या सूर्यप्रकाशाच्या तसेच यांत्रिक ऊर्जेच्या मदतीने ते हजारो वर्षे चालत राहणार आहे.
घड्याळ पूर्णपणे यांत्रिक असेल. अगदी अचूक यांत्रिक घड्याळे देखील कालांतराने अचूक वेळ दर्शविण्यापासून विचलित होतात. त्यामुळे या घड्याळाची वेळ सूर्याशी समक्रमित केली जाईल. यात विशेष प्रकारचे चाइम जनरेटर देखील असेल, जे पुढील 10,000 वर्षांपर्यंत दररोज एक नवीन आवाज तयार करेल.
घड्याळात पाच खोलीच्या आकाराचे वर्धापन दिन कक्ष देखील असतील. जे पहिल्या 10व्या, 100व्या, 1,000व्या आणि 10,000 व्या वर्धापन दिनासाठी बनवले जातील. खोल्या सील केल्या जातील. यामध्ये काळाशी संबंधित कलाकृती आणि मानवतेच्या भविष्याबद्दल संदेश असतील. पहिल्या खोलीत सौर यंत्रणेचे मॉडेल असेल. उरलेली खोली भावी पिढ्यांसाठी भरण्यासाठी सोडली जाईल.
द क्लॉक प्रोजेक्टच्या बांधकामात गुंतलेल्या लाँग नाऊ फाउंडेशनचे म्हणणे आहे की आधुनिक सभ्यतेचे वय दहा हजार वर्षे आहे. आपण कोणताही प्रवास करत असलो, तरी आपली सभ्यता त्याच्या मध्यभागी असते. म्हणून, घड्याळ सभ्यतेचे भविष्य त्याच्या भूतकाळाइतकेच मोजेल. ते आशावादाचे प्रतीक आहे.
या घड्याळाचे काम अजूनही सुरू आहे. प्रकल्प कधी पूर्ण होणार याची अधिकृत मुदत निश्चित करण्यात आलेली नाही. तथापि, लाँग नाऊ फाऊंडेशनचे म्हणणे आहे की, घड्याळ पाहण्यासाठी लोकांचा प्रवास एखाद्या तीर्थयात्रेसारखा असेल. लोकांना सकाळीच प्रवास सुरू करावा लागणार आहे. एक दिवसाच्या चालण्याच्या सहलीनंतर, अभ्यागत द क्लॉकच्या आतील भागात पोहोचतील.