रंग बदलणारे पाणी… लाल समुद्र खरोखरच आहे का ‘लाल’?, जिथे हुथी बंडखोर करत आहेत कहर


हुथी बंडखोर लाल समुद्रातून इस्रायलकडे जाणाऱ्या जहाजांना लक्ष्य करत आहेत. इराण त्यांना सतत मदत करत आहे. बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे प्रदान करत आहे. हुथी बंडखोरांना लाल समुद्र काबीज करून आपली शक्ती वाढवायची आहे. हा मार्ग देखील खास आहे, कारण जगातील 12 टक्के तेल व्यापार लाल समुद्रातून होतो. हुथी बंडखोर लाल समुद्रात जाणाऱ्या क्रूड तेलाच्या जहाजांना लक्ष्य करत आहेत. तांबड्या समुद्रातून जाणाऱ्या जहाजांवर हल्ला करून तेलाच्या व्यापारात व्यत्यय आणून त्यांना आपली शक्ती मजबूत करायची आहे.

सामान्यतः निळ्या दिसणाऱ्या या समुद्राला लाल समुद्र का म्हणतात आणि त्याला असे नाव का पडले हे देखील मनोरंजक आहे. यामागे विज्ञान आणि श्रद्धा आहेत, त्यामुळेच हे नाव पडले.

लाल समुद्राच्या सामान्यतः पाहिलेल्या छायाचित्रांमध्ये समुद्राचा रंग निळा दिसतो. पण त्याचा लाल रंग एका शैवालशी संबंधित आहे. त्याचे नाव टायक्रोडेसमियम एरिथ्रियम आहे. त्याचा रंगही निळा आणि हिरवा आहे. पण अनेक प्रसंगी त्याचा रंग बदलताना दिसतो.

हे निळे आणि हिरवे शेवाळ लाल समुद्रातील पाण्यावर तरंगतात आणि समुद्राला लाल रंग देतात. आता हे कसे घडते ते समजून घेऊ. ही एकपेशीय वनस्पती समुद्रात वेगाने वाढते. पण जेव्हा ते मरते, तेव्हा त्याचा रंग लाल-तपकिरी होतो. त्यामुळे त्याचा रंग लाल दिसतो. तथापि, या महासागरात लाल रंग जोडण्याचे हे एकमेव कारण नाही.

तांबड्या समुद्राच्या किनाऱ्यावर अनेक देश स्थायिक आहेत. यामध्ये इजिप्त, सौदी अरेबिया, येमेन, सुदान आणि येमेन या देशांचा समावेश आहे. लाल समुद्राचे नाव त्याच्या प्राचीन ग्रीक नावाचे भाषांतर आहे, एरिथ्रियन थॅलासा. युरोपियन भाषांमध्ये लाल रंगाचा उल्लेख असला तरी. त्याच वेळी, हिब्रूमध्ये लाल म्हणजे यम सुफ किंवा रीड्सचा समुद्र. तर इजिप्तमध्ये त्याला ग्रीन स्पेस म्हणतात. हा समुद्र कोणत्याही नदीला मिळत नाही आणि त्याची गणना सर्वात खारट पाण्यामध्ये केली जाते.

प्राचीन भाषांमध्ये, दिशानिर्देश रंगांशी संबंधित होते. काळा रंग उत्तरेशी, लाल दक्षिणेशी, हिरवा पूर्वेशी आणि पांढरा रंग पश्चिमेशी जोडला गेला आहे. असे म्हटले जाते की लाल रंग दक्षिणेचे प्रतिनिधित्व करतो, म्हणून त्याला लाल समुद्र असे नाव पडले.

तेलाच्या व्यापारात महत्त्वाची भूमिका बजावणारा लाल समुद्र अनेक अर्थांनी खास आहे. 2250 किलोमीटर लांबीच्या लाल समुद्राची रुंदी 355 किलोमीटर आहे. याच्या किनाऱ्यावर अनेक छोटी बेटे आहेत, त्यामुळे जहाजांना येथून जाण्यास अडचणी येतात. जगातील सर्वात लांब प्रवाळ खडक येथे आढळतो. विविध प्राण्यांची सर्वात मोठी विविधता लाल समुद्रात आढळते.