हिंदू धर्म हा सर्वात प्राचीन धर्म मानला जातो, ज्यामध्ये अनेक देवी-देवतांची पूजा केली जाते. हिंदू धर्मात किती देवदेवता आहेत हा प्रश्न नेहमीच कुतूहलाचा केंद्रबिंदू राहतो. कारण हिंदू धर्माबाबत लोकांमध्ये काही गैरसमज पसरवले जातात. त्यातील सर्वात मोठा गैरसमज म्हणजे हिंदू धर्मात 33 कोटी देवी-देवता आहेत. आजही हिंदूंमध्ये 33 कोटी देवी-देवता आहेत, असे बहुतेक लोक मानतात. चला जाणून घेऊया, हिंदूंमध्ये खरोखरच 33 कोटी देवी-देवता आहेत का?
हिंदू धर्माला प्राचीन इतिहास आहे. ते किती जुने आहे किंवा कधी अस्तित्वात आले हे कोणालाच माहीत नाही. त्याचप्रमाणे संस्कृत ही देखील खूप जुनी भाषा मानली जाते. हिंदू धर्मात पूर्वी संस्कृत भाषा प्रचलित होती, याचा पुरावा म्हणजे आपली वेद आणि उपनिषदे, जी संस्कृतमध्ये लिहिलेली आहेत. हिंदूंचे पवित्र ग्रंथ, गीता आणि रामायणही संस्कृतमध्ये लिहिलेले आहेत.
पुढे हिंदी भाषा अस्तित्वात आली, जी हिंदू लोकांनी मोठ्या प्रमाणावर स्वीकारली, तेव्हापासून हळूहळू संस्कृत भाषा मागे पडली आणि लोक संस्कृतला विसरायला लागले. या कारणास्तव हिंदू धर्मातील सर्व पवित्र ग्रंथांचे संस्कृत भाषेतून हिंदी भाषेत भाषांतर होऊ लागले.
हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये 33 कोटी देवी-देवतांचा उल्लेख आहे. कोटी हा संस्कृत शब्द आहे, ज्याचा योग्य अर्थ “प्रकार” आहे, म्हणजेच हिंदू धर्मात 33 प्रकारच्या देवी-देवता आहेत. तर काही ठिकाणी कोटी या शब्दाला करोड असेही म्हणतात, त्यामुळे हिंदू धर्मात 33 कोटी म्हणजेच 33 कोटी देवी-देवता असल्याचा गैरसमज हिंदू धर्मात पसरला. परंतु धर्मग्रंथानुसार हिंदू धर्मात 33 कोटी नाही, तर 33 कोटी प्रकारच्या देवी-देवता आहेत.
33 कोटी देवांची नावे माहित आहेत का?
मान्यतेनुसार 33 कोटी देवतांमध्ये 8 वसु, 11 रुद्र, 12 आदित्य, इंद्र आणि प्रजापती आहेत. काही ठिकाणी इंद्र आणि प्रजापती यांच्याऐवजी दोन अश्विनीकुमारांचा समावेश करण्यात आला आहे.