हिंदू धर्मात अग्नीला विशेष महत्त्व आहे, अग्नीला देवतेचे स्थान दिले आहे. कोणतेही शुभ कार्य असो किंवा पूजा असो, प्रथम दिवा लावला जातो. मंदिर असो किंवा घरगुती पूजा घर, पूजेसाठी तुपाच्या तेलाचा दिवा नक्कीच लावला जातो. दिवे लावण्याची परंपरा फार प्राचीन आहे, त्यामागे धार्मिक आणि वैज्ञानिक अशी दोन्ही कारणे आहेत.
काय आहे धार्मिक कारण ?
हिंदू धर्मात अग्नीला अत्यंत पवित्र मानले जाते आणि त्याला विशेष महत्त्व आहे, म्हणून हिंदू धर्मात अग्नीला देवतेचे स्थान दिले आहे. असे मानले जाते की अग्निदेवाच्या साक्षीने केलेले कार्य निश्चितपणे यशस्वी होते, त्यामुळे कोणत्याही देवतेच्या पूजेच्या वेळी दिवा लावला जातो. असे मानले जाते की घरात दिवा लावल्याने घरातील नकारात्मकता दूर होते आणि घरात सकारात्मक ऊर्जा येते.
यासोबतच दिवा हा अज्ञानाचा अंधार दूर करणारा प्रकाशाचे प्रतीक मानला जातो, ज्ञानाच्या प्रकाशाने आपल्या जीवनात पसरलेला अज्ञानाचा अंधार दूर करावा ही त्यामागची संकल्पना आहे. यासोबतच घरामध्ये दिवा लावल्याने गरिबी दूर होते आणि देवी लक्ष्मी घरात वास करते असे मानले जाते.
जाणून घ्या यामागचे शास्त्रीय कारण
गाईच्या तुपाने दिवे लावण्याची परंपरा प्राचीन काळापासून आहे. त्यामागचे कारण म्हणजे गाईच्या तुपामध्ये जंतू दूर करण्याची क्षमता असते. जेव्हा तूप आगीच्या संपर्कात येते आणि जळते तेव्हा ते वातावरण स्वच्छ आणि शुद्ध बनवते आणि वायू प्रदूषण देखील दूर करते. त्यामुळे घरामध्ये किंवा मंदिरात दिवा लावण्यामागचे एक कारण म्हणजे घरातील वातावरण स्वच्छ होते.