भारताला जगाची मधुमेहाची राजधानी म्हटले जाते, कारण जगातील एकूण मधुमेही रुग्णांपैकी 17 टक्के रुग्ण एकट्या भारतात आहेत. एका अंदाजानुसार, भारतात सुमारे 10 कोटी लोक मधुमेहाचे रुग्ण आहेत आणि 2045 पर्यंत हा आकडा 13 कोटींच्या पुढे जाणार आहे. हा एक जीवनशैलीचा आजार आहे, जो आपल्या चुकीच्या खाण्याच्या सवयी आणि अनियमित जीवनशैलीमुळे होतो, त्यामुळे आजच्या आधुनिक जीवनशैलीत हा आजार झपाट्याने वाढत आहे. पण येथे आपण प्री-डायबेटिसबद्दल बोलत आहोत, कारण ICMR ने नुकत्याच केलेल्या एका अभ्यासात असे समोर आले आहे की भारतातील 13.6 कोटी लोक प्री-डायबेटिक आहेत, म्हणजेच त्यांना मधुमेह नाही, पण भविष्यात मधुमेह होण्याचा धोका आहे.
बॉर्डरलाइन प्री-डायबेटिस म्हणजे काय?
ही अशी स्थिती आहे, ज्यामध्ये तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी सामान्यपेक्षा जास्त असते, परंतु ती इतकी जास्त नसते की त्याला मधुमेह मानले जाते. जर प्री-डायबिटीसवर उपचार केले गेले नाहीत, तर येत्या काही वर्षांत तो मधुमेहाचे रूप घेऊ शकतो. त्यामुळे प्री-डायबेटिस आजार नाही तर ती एक अस्वास्थ्यकर स्थिती आहे.
प्री-डायबेटिसची लक्षणे
जर तुम्ही प्री-डायबेटिक असाल, तर तुम्हाला अशी काही लक्षणे जाणवू शकतात. जसे-
- वारंवार लघवी होणे
- खूप भूक लागणे
- हात आणि पायांना मुंग्या येणे
- हात आणि पाय सुन्न होणे
- थकवा जाणवणे
- पाहण्यास त्रास होणे
- सामान्य वजनापेक्षा जास्त
- शरीरात जखमा झाल्यास जखम लवकर बरी न होणे
- मानेच्या त्वचेत बदल
- काखेची त्वचा बदलते
कोणाला आहे प्री-मधुमेहाचा धोका ?
यासोबतच प्री-मधुमेहाचा धोका कोणाला असू शकतो हे देखील जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये या लोकांचा आहे समावेश…
- ज्यांच्या कुटुंबात मधुमेहाचा इतिहास आहे, म्हणजेच त्यांच्या कुटुंबातील काही सदस्य मधुमेहाने ग्रस्त आहेत.
- किंवा ज्या महिलेला गर्भधारणेदरम्यान गर्भधारणा मधुमेह झाला आहे किंवा 4 किलोपेक्षा जास्त वजनाच्या मुलाला जन्म दिला आहे.
- या आजाराचा धोका साधारणपणे 45 वर्षांनंतर वाढतो.
- यामध्ये अशा लोकांचा देखील समावेश आहे, जे कमी किंवा कोणतीही शारीरिक हालचाल करत नाहीत आणि त्यांचा बराचसा वेळ बसून घालवतात.
- पोटाची चरबी वाढल्याने प्री-डायबिटीजचा धोकाही वाढतो.
- हार्मोनल असंतुलन हे देखील याचे प्रमुख कारण असू शकते.
- याशिवाय शरीरातील इन्सुलिनचे नैसर्गिक उत्पादन थांबल्यानेही त्याचा धोका वाढतो.
- तसेच, योग्य झोप न घेणे किंवा पुरेशी झोप न घेणे हे प्री-डायबिटीसला आमंत्रण देण्यासारखे असल्याचे एका संशोधनातून समोर आले आहे.
त्यामुळे प्री-डायबिटीज असलेल्या लोकांची ग्लुकोज पातळी सामान्यपेक्षा जास्त आणि मधुमेहापेक्षा कमी असते. हे शोधण्यासाठी, डॉक्टर तोंडी ग्लुकोज सहिष्णुता चाचणी, उपवास रक्त ग्लुकोज चाचणी आणि HbA1c चाचणीची शिफारस करतात.
तुमच्या जीवनशैलीत काही बदल करून तुम्ही मधुमेह होण्यापासून रोखू शकता. त्यामुळे
- आहारात फक्त संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या.
- रोज योगा किंवा व्यायाम करा
- मिठाईपासून दूर रहा
- तुमचे वजन नियंत्रित करा
- तुमचे कोलेस्टेरॉल आणि रक्तदाबाची पातळी नियंत्रणात ठेवा
- धूम्रपान करू नका
- आणि जर तुमच्या घरात मधुमेहाचा इतिहास असेल, तर तुमची साखरेची पातळी वेळोवेळी तपासत राहा.