भारतीय चित्रपटांची गाणी त्यांना जगातील इतर चित्रपटांपेक्षा वेगळी बनवतात. कारण साधारणपणे हॉलीवूड, ब्रिटीश आणि स्पॅनिश चित्रपटांमध्ये नेत्रदीपक डान्स नंबर किंवा स्फोटक गाणी नसतात आणि नृत्यदिग्दर्शक ही नृत्याने भरलेली गाणी कोरिओग्राफ करतात. फराह खानपासून ते अहमद खान, प्रभूदेवापर्यंत आपल्या चित्रपटांमध्ये गाण्यांचे नृत्यदिग्दर्शन करणारे अनेक नृत्यदिग्दर्शक आहेत, पण डान्सर म्हणून आपल्या करिअरची सुरुवात करणारे हे नृत्यदिग्दर्शक आता चित्रपट दिग्दर्शनात व्यस्त आहेत, तर चला एक नजर टाकूया बॉलीवूडच्या 5 नृत्यदिग्दर्शकांवर.
गणेश आचार्य
आलिया भट्ट आणि रणवीरवर चित्रित करण्यात आलेले ‘व्हॉट झुमका’ गाणे कोरिओग्राफ करणारे गणेश आचार्य यांचे वडील देखील डान्सर होते. लहान वयातच वडिलांचे निधन झाल्यानंतर त्यांनी बहिणीकडे नृत्य शिकायला सुरुवात केली. अरमान कोहली आणि आयशा जुल्का यांचा ‘अनाम’ हा त्यांचा कोरिओग्राफर म्हणून पहिला चित्रपट होता. ‘चिकनी चमेली’ ‘ओ ठुमकेश्वरी’ सारखी अनेक गाणी गणेश आचार्य यांनी कोरिओग्राफ केली आहेत. गणेश आचार्य एका गाण्यासाठी 25 लाखांपासून ते कोटी रुपयांपर्यंत फी घेतात.
वैभवी मर्चंट
सलमान खानचा ‘टायगर 3’ बॉक्स ऑफिसवर धुमाकूळ घालत आहे आणि या चित्रपटासोबतच सलमान आणि कतरिना कैफवर चित्रित केलेले ‘लेके प्रभु का नाम’ हे गाणे देखील संगीत चार्टवर लोकप्रियतेचे रेकॉर्ड मोडत आहे. हे गाणे वैभवी मर्चंटने कोरिओग्राफ केले आहे. दक्षिणेतील प्रसिद्ध कोरिओग्राफर चिन्नी प्रकाश हे वैभवीचे काका आहेत. वैभवीने तिच्या काकांना असिस्ट करून तिच्या करिअरची सुरुवात केली आणि त्यानंतर बॉलिवूडमध्ये स्वतःची ओळख निर्माण केली.
सरोज खाननंतर वैभवी मर्चंटने संजय लीला भन्साळी यांच्या चित्रपटातील जवळपास सर्वच गाणी कोरिओग्राफ केली आहेत. वैभवीने जवानचे ‘नॉट रमैया वस्तावैया’, रॉकी अँड राणीचे ‘तुम क्या मिले’ अशा अनेक गाण्यांचे नृत्यदिग्दर्शन केले आहे. ती प्रत्येक गाण्यासाठी 25 लाख ते 1 कोटी रुपये फी घेते.
बॉस्को-सीझर
‘डान्स मेरी रानी’ आणि ‘झूमे जो पठान’ सारख्या गाण्यांच्या ‘हुक स्टेप’मागील व्यक्ती म्हणजे बॉलीवूडची प्रसिद्ध कोरिओग्राफर जोडी ‘बॉस्को-सीझर’. एकत्र शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर दोघांनीही फराह खानच्या डान्सिंग ग्रुपमध्ये बॅकअप डान्सर म्हणून करिअरला सुरुवात केली. ‘सत्यप्रेम की प्रेम कथा’, ‘तू झुठी में मक्कर’पासून ‘पठाण’पर्यंत अनेक चित्रपटांची गाणी त्यांनी कोरिओग्राफ केली आहेत. बॉस्को-सीझर चित्रपटातील गाणी कोरिओग्राफ करण्यासाठी करोडो रुपये घेतात.
कृती महेश
डान्स इंडिया डान्स 2 मध्ये स्पर्धक म्हणून सहभागी झालेल्या कृती महेशने ‘ढोलिडा’, ‘बूम पडी’ यांसारख्या प्रसिद्ध लोकगीतांचे नृत्यदिग्दर्शन करून बॉलिवूड कोरिओग्राफरकडे जे काही असायला हवे, ते तिच्याकडे आहे हे सिद्ध केले आहे. कृती बराच काळ रेमो डिसूझाच्या टीमचा भाग होती आणि त्यानंतर तिने स्वतंत्रपणे काम करायला सुरुवात केली. कृती एका गाण्यासाठी 10 लाख ते 75 लाख रुपये फी घेते.
राहुल शेट्टी
‘कलंक’ आणि ‘हाऊसफुल 4’ची सर्व गाणी कोरिओग्राफ करणारा राहुल शेट्टी लवकरच रेमो डिसूझाच्या डान्स रियालिटी शो ‘डान्स प्लस’मध्ये जज म्हणून दिसणार आहे. राहुलची फी 10 लाख रुपयांपासून सुरू होते.
वास्तविक, सहसा कोरिओग्राफरना चित्रपटांनुसार कंत्राट दिले जाते. पण आता अनेक चित्रपट निर्माते गाण्यांनुसार कोरिओग्राफर घेतात. जेव्हा कोरिओग्राफर गाण्यासाठी फी मागतात तेव्हा त्यांच्या टीमची फी देखील या फीमध्ये समाविष्ट केली जाते. यामुळेच या गाण्यांवर किती लोक काम करतात यावर कोरिओग्राफर फी आकारतात.