दिवाळी सणाला अवघे 12 दिवस उरले आहेत. हा केवळ आनंदाचा आणि दिव्यांचा सण नाही तर भेटवस्तू आणि बोनसचाही सण आहे. त्यामुळे या निमित्ताने सर्वजण एकमेकांना भेटवस्तू देतात. या निमित्ताने कंपन्याही आपल्या कर्मचाऱ्यांना भेटवस्तूही देतात. पण तुम्हाला माहीत आहे का की भेटवस्तू म्हणून मिळालेल्या वस्तू किंवा पैसे भारतात करपात्र आहेत? जर नसेल तर आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की कोणत्या भेटवस्तू आयकरानुसार करपात्र आहेत आणि किती भेटवस्तूंवर किती कर भरावा लागेल.
आयकर नियमांनुसार, एका आर्थिक वर्षात 50,000 रुपयांपर्यंतच्या भेटवस्तूंना करमुक्त आहे. भेटवस्तूची रक्कम 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त असल्यास ती करपात्र होते. म्हणजेच, जर तुम्हाला एका वर्षात 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त किमतीच्या भेटवस्तू मिळाल्या असतील, तर तुम्हाला संपूर्ण रकमेवर आयकर भरावा लागेल.
तुम्ही हे अशा प्रकारे समजू शकता की जर तुम्हाला त्याच आर्थिक वर्षात 25,000 आणि 28,000 रुपयांच्या भेटवस्तू मिळाल्या असतील तर एकूण रक्कम 53,000 रुपये होते. अशा परिस्थितीत, ते करपात्र असेल, जे तुमच्या उत्पन्नात जोडले जाईल आणि कर स्लॅबनुसार कर आकारला जाईल.
जर 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त किमतीच्या भेटवस्तू मिळाल्या, तर ते ‘इतर स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्पन्न’ मानले जाते. जर ही रक्कम 25,000 आणि 18,000 रुपये असती, तर संपूर्ण वर्षभरात मिळालेल्या भेटवस्तूंचे एकूण मूल्य 43,000 रुपये झाले असते. अशा परिस्थितीत तुम्हाला कोणताही कर भरावा लागणार नाही.
भेटवस्तूंवरील कर दायित्व देखील भेटवस्तू कोण देत आहे यावर अवलंबून असते. जर तुम्हाला नातेवाईकांकडून भेटवस्तू मिळाली असेल, तर भेटवस्तूची रक्कम 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त असली तरीही, नातेवाईकांकडून मिळालेल्या भेटवस्तूवर कोणताही कर नाही. नातेवाईकांमध्ये जोडीदार, भाऊ किंवा बहीण, पालक, जोडीदाराचे पालक आणि इतरांचा समावेश होतो.