इस्रायल आणि पॅलेस्टाईनमध्ये युद्ध सुरूच आहे. हा देश लहान असेल, पण जगातील बलाढ्य देशांमध्ये त्याचे नाव समाविष्ट आहे. त्याची लोकसंख्या फक्त 90 लाख आहे. इस्रायलची अर्थव्यवस्था आणि सुरक्षा धोरण जगात खूप मजबूत मानले जाते. इस्रायलला स्टार्टअप नेशन असेही म्हणतात. एवढा छोटा देश स्टार्टअप राष्ट्र कसा बनला ते जाणून घेऊया.
इस्रायल आणि पॅलेस्टिनी हमास यांच्यात गेल्या शनिवारपासून युद्ध सुरू आहे. या दोन देशांमधील वाद वर्षानुवर्षे जुना आहे. या दोन देशांमध्ये युद्ध होण्याची ही पहिलीच वेळ नाही, याआधीही अनेकदा दोन्ही देश आमनेसामने आले आहेत.
इस्त्रायली सरकार स्टार्टअप्ससाठी निधी वगैरे मिळवण्यासाठी पुढाकार घेते. हे नवीन स्टार्टअपसाठी अनेक कार्यक्रम आयोजित करते. त्यामुळे नवीन स्टार्टअप्सना पैसे उभारणे सोपे होते. या स्टार्टअपना सरकारकडून मदतही दिली जाते. या कारणास्तव येथे स्टार्टअपची संख्या झपाट्याने वाढत आहे.
इस्रायलने 1990 मध्ये देशाचा विकास आणि अर्थव्यवस्था पुढे नेण्यासाठी उच्च-तंत्रज्ञान क्रांती सुरू केली. इस्त्रायली स्टार्टअप मार्केट तेल अवीवच्या टेक हबमध्ये सुरू होते, जेरुसलेमपर्यंत आणि दक्षिणेकडील वाळवंट शहर बीर-शेवापर्यंत विस्तारते. इस्रायलला स्टार्टअप नेशन हे नाव मिळण्याचे एक कारण म्हणजे सरकारी आणि खाजगी उद्योगांची सक्रिय जाहिरात. देशात पारदर्शकता आणि सहकार्याचे वातावरण असल्याचा दावा केला जातो. उदयोन्मुख लोकांना मदत करण्यात आणि नवनिर्मिती करण्यात उद्योजक आघाडीवर आहेत.
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, इस्रायलची $4.8 अब्ज व्हेंचर कॅपिटल गुंतवणूक स्टार्टअप्समध्ये आहे आणि त्यातील 85 टक्के विदेशी गुंतवणूकदारांकडून येतात. इस्रायल आपल्या जीडीपीच्या ४.३ टक्के गुंतवणूक संशोधन आणि विकासावर करतो. गुगल, ऍपल, मेटा, मायक्रोसॉफ्टसह सुमारे 350 मोठ्या कंपन्यांची इस्रायलमध्ये संशोधन केंद्रे आहेत. बहुतेक स्टार्टअप्स हेल्थ टेक्नॉलॉजी, फोन अॅप्स, रोबोटिक्स, सायबर सिक्युरिटी आणि एआय सारख्या क्षेत्रात आहेत.
इस्रायलमध्ये जगात दरडोई स्टार्टअपची संख्या सर्वाधिक आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, इस्रायलमध्ये प्रत्येक 1400 लोकांमागे एक स्टार्टअप आहे. याचा अर्थ 1400 लोकसंख्येसाठी, एक व्यक्ती एक किंवा दुसर्या कंपनीचा मालक आहे. संशोधन आणि नवोपक्रमातही इथले लोक पुढे आहेत.
इस्रायलमध्ये 3000 हून अधिक हाय-टेक स्टार्टअप्स आहेत. दरडोई घरगुती संगणकांची संख्याही येथे जास्त आहे. इस्रायलमध्ये काम करणाऱ्या लोकांचा दरडोई पगारही जास्त आहे. येथील लोकांना 2 लाख रुपयांपेक्षा जास्त पगार मिळतो आणि लोकांचे सरासरी वार्षिक उत्पन्न 40,000 अमेरिकन डॉलर आहे.