शनिवारपूर्वी आंतरराष्ट्रीय बाजारात ब्रेंट कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 84 डॉलरवर आली होती. या महिन्यात कच्च्या तेलाची किंमत 75 ते 80 डॉलरच्या दरम्यान घसरेल असा अंदाज सर्वांनीच वर्तवला होता. त्यानंतर नोव्हेंबरच्या पहिल्या आठवड्यापासून पेट्रोल आणि डिझेल स्वस्त होण्यास सुरुवात होईल, असे भारतीय गणितज्ञही म्हणू लागले. ही घसरण 7 रुपयांपेक्षा जास्त असू शकते. यामागेही एक कारण होते. गेल्या ४५ दिवसांत सरकारने गॅस सिलिंडरच्या दरात दोनदा कपात केली आहे.
अशा स्थितीत पेट्रोल आणि डिझेल स्वस्त होण्याची शक्यता वाढू लागली होती, पण इस्रायल आणि हमास यांच्यातील संघर्षाने हे नियोजन पूर्णतः धुळीस मिळवले. तज्ज्ञांनी एक गोष्ट पूर्णपणे स्पष्ट केली आहे की, येत्या काही दिवसांत इंधनाचे दर कमी होणार नाहीत. कच्च्या तेलाच्या किमतीतील अस्थिरता हे त्याचे कारण आहे. या हल्ल्याचा कोणताही परिणाम कच्च्या तेलाच्या किमतीवर दिसणार नसल्याचे गोल्डमन सॅक्सच्या अहवालात स्पष्ट करण्यात आले आहे. त्यानंतरही अस्थिरतेची शक्यता कायम आहे.
इराणने प्रतिक्रिया दिल्यास आणि इस्रायलने मध्यपूर्वेतील परिस्थिती बिघडवण्याचा प्रयत्न केल्यास परिस्थिती आणखी बिघडू शकते. या भावना कच्च्या तेलाच्या किमती वाढवत आहेत. मात्र, जे अंदाज वर्तवण्यात आले आहेत, ते कच्च्या तेलाच्या किमतीत वाढ झाल्याचे सांगत आहेत. असा अंदाज आहे की जूनच्या मध्यापर्यंत ब्रेंट कच्च्या तेलाची किंमत $100 च्या पुढे जाऊ शकते. गोल्डमनच्या अहवालात काय म्हटले आहे तेही सांगूया? तसेच, कमोडिटी तज्ञ या संपूर्ण परिस्थितीकडे कसे पाहतात?
गोल्डमनने रविवारी आपल्या नोटमध्ये म्हटले आहे की ब्रेंट क्रूड जून 2024 पर्यंत शतक गाठू शकेल. याचा अर्थ कच्च्या तेलाच्या किमती $100 प्रति बॅरलपर्यंत पोहोचू शकतात. या प्राथमिक टप्प्यात सध्याच्या जागतिक तेल उत्पादनावर कोणताही परिणाम झालेला नाही, असेही त्यांनी आपल्या नोटमध्ये म्हटले आहे. अहवालानुसार, गेल्या दोन आठवड्यात तेलाच्या किमतीत घट झाली आहे. सद्यस्थिती पाहिल्यानंतर, सौदी अरेबियाकडून लवकरच उत्पादन कपातीपासून दिलासा मिळण्याची शक्यता नाही.
गोल्डमन म्हणाले की, वाढत्या संघर्षामुळे सौदी अरेबिया-इस्रायल संबंध सामान्य होण्यास वेळ लागू शकतो. सौदी अरेबियाला उत्पादन वाढवण्यासाठी आणखी वेळ लागण्याची शक्यता आहे. अहवालानुसार, सौदी अरेबिया 2025 च्या पहिल्या तिमाहीपर्यंत उत्पादनात किरकोळ वाढ करू शकतो. 2024 साली सौदी अरेबियाने कच्च्या तेलाचे उत्पादन प्रतिदिन 9 दशलक्ष बॅरलवर स्थिर ठेवल्यास डिसेंबर 2024 पर्यंत कच्च्या तेलाची किंमत $104 पर्यंत पोहोचू शकते, असाही अंदाज बँकेने व्यक्त केला आहे.
कच्च्या तेलाच्या किमतीत अस्थिरता कायम राहू शकते. एचडीएफसी सिक्युरिटीचे चलन आणि कमोडिटीचे प्रमुख अनुज गुप्ता म्हणाले की, सध्या काहीही सांगणे खूप कठीण आहे. कच्च्या तेलाच्या किमती प्रति बॅरल $95 पर्यंत जाऊ शकतात किंवा $80 ते $85 प्रति बॅरलपर्यंत राहू शकतात. ते म्हणाले की, इस्रायल आणि हमास यांच्यातील वाद लवकर सोडवला गेला नाही किंवा 7 दिवसांपेक्षा जास्त काळ असाच सुरू राहिल्यास किमतींमध्ये आणखी अस्थिरता दिसून येईल.
याचा अर्थ स्पष्ट आहे की पेट्रोलियम कंपन्या आणि सरकार पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींमध्ये छेडछाड करण्याचा प्रयत्न करणार नाहीत. स्वस्त पेट्रोल आणि डिझेलसाठी सर्वसामान्यांना आणखी काही काळ वाट पाहावी लागणार आहे. म्हणजे विधानसभा निवडणुकीच्या काळात सर्वसामान्यांना स्वस्तात पेट्रोल आणि डिझेल मिळण्याची शक्यता फारच कमी आहे.
जर आपण सध्या कच्च्या तेलाच्या किमतींबद्दल बोललो तर ब्रेंट क्रूड ऑइलची किंमत प्रति बॅरल $ 87.40 वर व्यापार करत आहे. 6 ऑक्टोबर रोजी ब्रेंट क्रूड तेलाची किंमत प्रति बॅरल 83.44 डॉलरवर घसरली होती. तेव्हापासून आतापर्यंत कच्च्या तेलाच्या किमतीत साडेपाच टक्क्यांपर्यंत वाढ झाली आहे. दुसरीकडे, WTI ची किंमत प्रति बॅरल $85.37 पर्यंत खाली आली आहे. 6 ऑक्टोबर रोजी कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल $81.50 या दिवसाच्या नीचांकी पातळीवर होती, तेव्हापासून कच्च्या तेलाच्या किमतीत 4.75 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.