हमास आणि इस्रायलमधील संघर्ष तीव्र होत चालला आहे. किती दिवस लढणार? त्याचे परिणाम काय होतील? हे आगामी काळच सांगेल. पण स्पर्धा परीक्षांच्या दृष्टिकोनातून इस्रायल आणि हमास हे दोन्ही देश महत्त्वाचे ठरले आहेत. इस्रायल हा देश आहे आणि जगातील अनेक देश हमासला दहशतवादी संघटना म्हणतात. जरी हमासचे गाझा पट्टी क्षेत्रावरही राज्य आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर घडणाऱ्या या घटना स्पर्धा परीक्षांमध्ये चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञानाचा भाग बनतात. या घटनांची संपूर्ण माहिती जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
1987 मध्ये हमासची औपचारिक स्थापना झाली. किंबहुना 1970 सालापासून ते कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात अस्तित्वात आहे. त्याला सुरुवातीचे खत-पाणी देण्याचे कामही इस्रायलने केले होते आणि आज भस्मासुरासारखा हमास इस्रायलच्या जनतेवर दारूगोळ्याचा पाऊस पाडत आहे.
1948 मध्ये इस्रायल अस्तित्वात आल्यावर पॅलेस्टाईनशी त्याचा संघर्ष सुरू झाला. दोघांमध्ये संघर्ष सुरूच होता. दरम्यान, इस्रायलला हे लक्षात आले की पॅलेस्टाईनकडून मुत्सद्दी पातळीवर एकप्रकारे तो कमकुवत होत आहे, त्यानंतर त्याने पॅलेस्टाईनच्या मध्यम नेत्यांसमोर कट्टरपंथी तरुणांचा एक गट उभा केला. त्याच वेळी त्याला हमास नाव देखील देण्यात आले.
इस्रायलने हमासला खत आणि पाणी पुरवणे सुरूच ठेवले. याचा खुलासा इस्रायलचे माजी लष्करी अधिकारी सजेव यांनी यापूर्वीच केला होता. इस्रायलने हमाससाठी बजेटमध्येही योग्य व्यवस्था केली होती. सेजवे हे 1980 च्या सुमारास गाझाचे गव्हर्नर देखील होते, जे आज हमासच्या नियंत्रणाखाली आहे.
बरं, हळुहळू हमासने पॅलेस्टाईनच्या संयमी नेत्यांना बाजूला सारले आणि पॅलेस्टाईनचाच झेंडा हाती घ्यायला सुरुवात केली. आता जेव्हा हमास स्वतः पॅलेस्टाईनचे नेतृत्व करण्यासाठी पुढे आला, तेव्हा साहजिकच त्याचे इस्रायलशी संबंध बिघडले आणि तो त्याचा शत्रू झाला. इस्रायल आणि हमास यांच्यातील तुरळक संघर्षाच्या कथा यापूर्वीही समोर येत आहेत. 7 ऑक्टोबर 2023 चा हल्ला पूर्वनियोजित होता.
भारतातील इस्रायली दूतावासाने रात्री उशिरा आपल्या सात नागरिकांच्या मृत्यूची पुष्टी केली. अनेक मुस्लिम देशांकडून हमासला आर्थिक मदतही मिळते. आपल्या एकाही नेत्याची जाहीर घोषणा केली नसली, तरी आज हमास एकजूट आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, या संघटनेच्या सशस्त्र शाखेत 27 हजार लढवय्ये आहेत. हे सहा प्रादेशिक ब्रिगेड, 25 बटालियन आणि 105 कंपन्यांमध्ये विभागले गेले आहेत. पॅलेस्टाईनचे तरुण हमासशी संबंधित आहेत.
हमासने आपली मोहीम सुरूच ठेवली आहे. स्वतःला बळकट करत राहिले. दरम्यान, 2006 मध्ये इस्रायलने गाझावरील ताबा हटवल्यानंतर हमासला आणखी बळ मिळाले. त्यानंतर येथे निवडणुका झाल्या, ज्यात हमासचा विजय झाला. त्याच्या स्थापनेपासून, हमासने हळूहळू स्वतःला मजबूत केले आहे. आणि इस्त्रायलने एकदा त्याला उठायला मदत केली होती, हेही तो विसरला. कारण आता हमासला अनेक मुस्लीम देशांकडून मदत मिळू लागली आहे आणि इस्रायलचा नाश करून तिथे इस्लामिक राष्ट्र स्थापन करणे, हे त्याचे अंतिम उद्दिष्ट आहे.
गेल्या अनेक वर्षांपासून हमासने इस्रायलविरुद्ध खुलेआम युद्ध पुकारले आहे, जे आता स्फोटक स्वरूपात उलगडत आहे. जगातील अनेक देशांनी हमासला दहशतवादी घोषित केले आहे. इस्रायल आणि हमास आमनेसामने आल्यापासून दोन्ही बाजूंनी हजारो जीव गेले आहेत. सार्वजनिक डोमेनमध्ये उपलब्ध असलेल्या आकडेवारीनुसार, पॅलेस्टाईनमधील बहुतेक सामान्य लोक यात मारले गेले आहेत, परंतु इस्रायली लोकांचे रक्तही सांडले गेले आहे. ते अजूनही वाहत आहे.