यावर्षी 15 ऑक्टोबरपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होत आहे. नऊ दिवस भाविक माताराणीच्या विविध रूपांची पूजा करतात. देशभरात नवरात्रोत्सव साजरा केला जातो. या काळात अनेक ठिकाणी गरबा, रामलीलाचे आयोजनही केले जाते. आम्ही तुम्हाला सांगतो, नवरात्र वर्षातून दोनदा मोठ्या थाटामाटात आणि आनंदाने साजरी केली जाते – एक चैत्र नवरात्री आणि दुसरी शारदीय नवरात्री. चैत्र नवरात्र चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षात साजरी केली जाते. त्याचबरोबर अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या प्रतिपदेपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होते. पण, हे वर्षातून दोनदा का साजरा केले जाते, हे तुम्हाला माहीत आहे का? यामागचे कारण काय आहे, ते सविस्तर जाणून घेऊया.
दोन्ही नवरात्र ऋतूंच्या संक्रमण काळात येतात. हीच वेळ असते, जेव्हा आपण आजारी पडतो. त्यामुळे आपल्या ऋषीमुनींनी धार्मिक विधींसोबत 9 दिवस उपवास करण्याची तरतूद केली आहे. असे म्हटले जाते की नऊ दिवस फळे खाऊन उपवास केल्यास शरीरातील रोग व विकार दूर होतात. एवढेच नाही, तर शरीर पुढील 6 महिने रोगांशी लढण्यासाठी तयार होते. याशिवाय धार्मिक विधींमुळे आध्यात्मिक शुद्धीही होते.
चैत्र नवरात्री आणि शारदीय नवरात्रीत फरक
- शारदीय नवरात्र हे शक्ती उपासनेचे प्रतीक मानले जाते, तर चैत्र नवरात्र हे सिद्धी प्राप्तीसाठी प्रसिद्ध आहे.
- शारदीय नवरात्रीचा संबंध महिषासुराचा वध आणि रामाने रावणाचा वध करण्याशी आहे. त्याचबरोबर चैत्र नवरात्रीत देवीची पूजा केली जाते.
- शारदीय नवरात्रीच्या दशमीच्या दिवशी रावणाचे दहन करून दसरा साजरा केला जातो. तर चैत्र नवरात्रीच्या नवमीला रामजींचा जन्मदिवस राम नवमी म्हणून साजरा केला जातो.
- शारदीय नवरात्रीला उन्हाळा आणि पावसाळ्यानंतर हिवाळ्याची सुरुवात होते. त्याचबरोबर चैत्र नवरात्री हिवाळ्यानंतर उन्हाळा घेऊन येते.