हिंदू धर्मात पितृपक्ष हा पितरांच्या पूजेसाठी खूप महत्त्वाचा मानला जातो. हिंदू मान्यतेनुसार, पितृ पक्षाच्या 16 दिवसांच्या कालावधीत, आपले पुर्वज पृथ्वीवर येतात आणि जो कोणी त्यांच्यासाठी तर्पण, श्राद्ध इत्यादी श्रद्धेने आणि आदराने करतो, ते त्याच्यावर पूर्ण आशीर्वाद देतात. पितृपक्षात पितरांच्या दिवशी केलेल्या श्राद्धात ब्राह्मणांना भोजन देण्याचा नियम आहे. श्राद्धाच्या या प्रक्रियेने पितर संतुष्ट होतात आणि त्या व्यक्तीला आशीर्वाद देतात, ज्यामुळे त्याच्या कुटुंबाची वृद्धी, सुख आणि सौभाग्य होते, परंतु प्रश्न असा पडतो की ब्राह्मणाला दिलेले अन्न-पाणी कसे मिळते, याविषयी आपण जाणून घेऊया.
हिंदू मान्यतेनुसार ज्याप्रमाणे वासरू सर्व प्राण्यांमध्ये आपली माता गाय शोधते, त्याचप्रमाणे जेव्हा तुमचे नाव आणि गोत्र पठण करून वडिलोपार्जित कार्य सिद्धीस जाते आणि ब्राह्मण तुम्ही दिलेले अन्न-पाणी स्वीकारतात, तेव्हा ते गंध आणि रसाच्या माध्यमातून त्यांच्यापर्यंत पोहचते. हिंदू मान्यतेनुसार पितृ पक्षातील श्राद्धाच्या दिवशी आपण जळत्या मडक्याच्या अग्नीवर अन्नपदार्थ अर्पण करतो, तेव्हा पूर्वज त्यातील सार शोषून घेतात, बाकीचे येथेच राहते. आपले पूर्वज अन्नपदार्थांच्या वासाने आणि रसाने तृप्त होतात आणि आपल्याला आशीर्वाद देतात.
पितृ पक्षात पितरांना प्रसन्न करण्यासाठी केवळ ब्राह्मणांनाच नव्हे, तर सजीवांनाही अन्नदान करण्याची परंपरा आहे. हिंदू मान्यतेनुसार, पूर्वजांसाठी काढलेल्या अन्नाच्या या भागाला पंचबली म्हणतात, जो गाय, कुत्रा, कावळा, मुंग्या आणि देवांसाठी काढला जातो. हिंदू मान्यतेनुसार, पितृ पक्षाच्या दिवशी आपले पूर्वज आपल्याला पशु-पक्ष्यांच्या रूपात भेटायला येतात आणि या पशु-पक्ष्यांच्या माध्यमातून ते आपल्याला दिलेले अन्नही घेतात आणि तृप्त झाल्यावर आपल्यावर आशीर्वादाचा वर्षाव करतात.