हिंदू धर्मात सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहणाला खूप महत्त्व आहे. त्याचा लोकांच्या जीवनावर चांगल्या आणि वाईट अशा दोन्ही प्रकारे परिणाम होतो. ग्रहणापूर्वीचा काळ हा सुतक काळ मानला जातो. या काळात कोणतेही शुभ कार्य करण्यास मनाई आहे. सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहणापूर्वीची सुतकची वेळही वेगळी असते. सूर्यग्रहण असताना सुतक 12 तास आधी सुरू होते, तर दुसरीकडे चंद्रग्रहणात सुतक 9 तास आधी सुरू होते. सुतक काळ हा अशुभ मानला जातो, ज्यामध्ये कोणतेही शुभ कार्य करण्यास मनाई असते.
या वर्षातील शेवटचे सूर्य आणि चंद्रग्रहण ऑक्टोबरमध्ये होत आहे. सर्वपीत अमावस्येला म्हणजेच 14 ऑक्टोबरला सूर्यग्रहण होत आहे. 28 ऑक्टोबरच्या रात्री उशिरा चंद्रग्रहण होणार आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार राहू आणि केतू हे ग्रहणाचे मुख्य कारण मानले जातात. असे म्हटले जाते की जेव्हा राहू आणि केतू सूर्य आणि चंद्राचे सेवन करतात, तेव्हा ग्रहण होते. अशा परिस्थितीत राहु आणि केतू कोण आहेत आणि त्यांची उत्पत्ती कशी झाली हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे?
धार्मिक शास्त्रांमध्ये राहू आणि केतू ग्रहांना सापासारखे मानले गेले आहे. जन्मकुंडलीत अशुभ स्थानी असल्यामुळे कालसर्प दोष होतो. जेव्हा राहू आणि केतू सूर्य आणि चंद्राला दंश करतात तेव्हा ग्रहण होते.
पौराणिक कथेनुसार, समुद्रमंथनाच्या वेळी अमृत बाहेर पडल्यावर देव आणि दानवांमध्ये वाद झाला. मग हा वाद संपवण्यासाठी भगवान विष्णूंनी मोहिनीचे रूप धारण केले आणि सर्वांना एक एक करून अमृत चाखायला दिले. त्याचा प्रस्ताव सर्वांनी मान्य केला. सर्वप्रथम देवांना अमृत अर्पण करण्यात आले. तेव्हा स्वरभानू नावाचा राक्षस देवांचे रूप घेऊन त्यांच्यामध्ये बसला. जेव्हा सूर्यदेव आणि चंद्र देवांना त्याचे रहस्य कळले, तेव्हा त्यांनी मोहिनीच्या रूपात उपस्थित भगवान विष्णूंना संपूर्ण सत्य सांगितले.
भगवान विष्णू क्रोधित झाले आणि त्यांनी सुदर्शन चक्राने त्यांचे मस्तक तोडले. पण नंतर त्याने अमृताचे दोन-तीन थेंब प्राशन केले होते, त्यामुळे तो मरण पावला नाही आणि त्याचे मस्तक आणि धड अमर झाले. पुढे डोके राहू नावाचा ग्रह बनला आणि धड केतू ग्रह म्हणून ओळखला जाऊ लागला. कारण सूर्य आणि चंद्र देवाने असुराचे रहस्य प्रकट केले होते, म्हणून राहू आणि केतू वेळोवेळी सूर्य आणि चंद्राला गिळतात, ज्यामुळे ग्रहण होते.