हिंदू धर्मात देवी-देवतांच्या पूजेप्रमाणेच पितरांची पूजा ही अत्यंत महत्त्वाची मानली जाते. हिंदू मान्यतेनुसार, जीवनात सुख, समृद्धी आणि सौभाग्य प्राप्त करण्यासाठी पूर्वजांचा आशीर्वाद खूप महत्त्वाचा मानला जातो. ज्योतिष शास्त्रानुसार ज्या लोकांच्या कुंडलीत पितृदोष असतो, त्यांनी विशेषत: पितरांचे श्राद्ध आणि पिंडदान वगैरे करून यापासून मुक्ती मिळवावी. हिंदू मान्यतेनुसार, काहीवेळा काही आत्मा मृत्यूनंतर भूत स्वरूपात भटकत राहतात. अशा आत्म्यांना मुक्त करण्यासाठी पिशच मोचन श्राद्ध विशेषतः केले जाते. चला जाणून घेऊया पिश्चाच मोचन श्राद्धाचे महत्त्व आणि पद्धत.
हिंदू मान्यतेनुसार, कुटुंबातील एखाद्या व्यक्तीचा अपघाती मृत्यू झाला तर तिची भूतदया होण्याची शक्यता असते. जे पितर काही कारणाने भूतलोकात जातात त्यांना मुक्ती देण्यासाठी त्यांचे श्राद्ध दरवर्षी मार्गशीर्ष किंवा आघाण महिन्यात येणाऱ्या पिश्चाच मोचन श्राद्धाच्या तिथीला विधीप्रमाणे केले जाते. पंचांगानुसार, यावर्षी पिश्चाच मोचन श्राद्धाची तारीख 25 डिसेंबर 2023 रोजी येईल.
हिंदू मान्यतेनुसार ज्या लोकांच्या कुंडलीत पितृदोष असतो किंवा ज्यांना भूत, बाधा इत्यादींची भीती असते, त्यांनी हे श्राद्ध विशेषतः करावे. हिंदू मान्यतेनुसार, हे श्राद्ध केल्याने, कोणत्याही आत्म्याच्या मोक्षाचा मार्ग उघडतो आणि तो आपल्या निवासस्थानापर्यंत पोहोचतो, आपल्याला आशीर्वाद देतो.
हिंदू मान्यतेनुसार, पिश्चाच मोचन श्राद्ध करण्यासाठी, व्यक्तीने सूर्योदयापूर्वी उठले पाहिजे आणि स्नान, ध्यान इत्यादी करून शरीर आणि मन शुद्ध झाले पाहिजे. यानंतर एखाद्या व्यक्तीने भांड्यात पाणी भरून दक्षिणेकडे तोंड करून बसावे. यानंतर मृत व्यक्तीचे नाव घेऊन त्या व्यक्तीने विधीनुसार हे श्राद्ध करण्याची शपथ घ्यावी आणि त्यानंतर ते पाणी जमिनीत सोडावे. तर्पण अर्पण केल्यानंतर भूतमुक्तीसाठी प्रार्थना करावी. पितरांच्या या पूजेमध्ये तांब्याच्या भांड्यात थोडे पाणी घेऊन त्यात दूध, दही, तूप, मध, कुंकू, अक्षता, तीळ आणि कुश ठेवा. पूजेच्या शेवटी पिंपळाच्या झाडाला पाणी अर्पण करावे.