भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) पुढील वर्षी बिकिनी अंतराळ यान प्रक्षेपित करणार आहे. या अंतराळयानाचे वजन 40 किलो आहे. हे अंतराळ यान मोठ्या पुन: वापरता येण्याजोगे री-एंट्री मॉड्यूल निक्सची लघु आवृत्ती आहे. युरोपियन स्टार्टअप द एक्सप्लोरेशन कंपनीचे हे री-एंट्री व्हेइकल एका खास उद्देशासाठी अवकाशात पाठवले जाईल. 120 ते 140 किलोमीटर उंचीवर नेल्यानंतर सोडण्यात येणार आहे.
जाणून घ्या, इस्रोचे नवीन बिकिनी मिशन काय आहे, ते का सुरू केले जात आहे, त्यातून कोणती माहिती मिळू शकते.
युरोपियन स्पेस स्टार्टअप द एक्सप्लोरेशन कंपनी अंतराळातील नवीन शक्यतांवर काम करत आहे. युरोपियन स्टार्टअपला अंतराळात वितरणाची व्यवस्था करायची आहे. पुढील वर्षी जानेवारीमध्ये हे मिशन सुरू होणार आहे. ही मोहीम यशस्वी झाल्यास अवकाशात व्यावसायिक उड्डाणाचा मार्ग मोकळा होईल. सोप्या भाषेत समजायचे झाले, तर वस्तू अंतराळात पोहोचवणे सोपे होईल. मोहिमेच्या यशामुळे अंतराळात स्वस्त वितरणाचा मार्ग खुला होईल.
या मिशनद्वारे प्राप्त होणारी माहिती आणि डेटा री-एंट्री आणि रिकव्हरी तंत्रज्ञान विकसित करण्यात मदत करेल.
The Exploration Company 🇺🇸 who are developing an orbital vehicle "Nyx", have partnered up with ISRO 🇮🇳 to launch a 40 kg re-entry demonstrator vehicle "Bikini" on a PSLV rocket in January 2024!! #ISRO pic.twitter.com/NQGHDWeSwy
— ISRO Spaceflight (@ISROSpaceflight) September 15, 2023
इस्रोच्या PSLV रॉकेटमधून युरोपियन स्पेसक्राफ्ट बिकिनी प्रक्षेपित करण्यात येणार आहे. इस्रोचे रॉकेट युरोपीय अंतराळयानाला पृथ्वीपासून 500 किलोमीटर उंचीवर घेऊन जाईल आणि तेथून ते सोडेल. यानंतर ते पृथ्वीच्या दिशेने परत येईल. पृथ्वीवर परत येताना, शास्त्रज्ञ अनेक प्रकारचे तपास आणि संशोधन करतील. वातावरण ओलांडल्यावर ते समुद्रात पडेल. या मोहिमेमुळे शास्त्रज्ञांना हे समजू शकेल की अंतराळात कोणतीही गोष्ट नेण्यात किती आव्हाने आहेत.
या मिशनमुळे भारताची प्रतिष्ठा पुन्हा एकदा जगात वाढणार आहे. वास्तविक, यापूर्वी या मोहिमेची जबाबदारी युरोपियन कंपनी एरियन स्पेसकडे देण्यात येणार होती, परंतु ती पूर्ण करण्यात भारतीय न्यूजस्पेस कंपनीला यश आले. वास्तविक, एरियन स्पेसचे रॉकेट ज्याच्या सहाय्याने बिकिनी अंतराळयान सोडले जाणार होते, त्याला उशीर होत होता. त्यामुळे ते प्रक्षेपित करण्याची जबाबदारी इस्रोकडे आली.
या मोहिमेसाठी पीएसएलव्ही रॉकेटचा चौथा टप्पा म्हणजेच पीएस4 वापरण्यात येणार आहे. PS4 पृथ्वीभोवती फिरत असताना अनेक प्रयोग करतो. बिकिनी स्पेसक्राफ्ट PS4 च्या शीर्षस्थानी ठेवले जाईल. अशा प्रकारे मिशनच्या यशाचे प्रमाण अधिक असेल.
बिकिनी स्पेसक्राफ्टची स्वतःची प्रोपल्शन यंत्रणा नाही, त्यामुळे PS4 च्या मदतीने ते अवकाशात सोडले जाईल. ठराविक उंची गाठल्यानंतर हे PS4 या अवकाशयानापासून वेगळे होईल. अशा प्रकारे हे अंतराळयान अवकाशात काही काळ घालवेल आणि नंतर वातावरणातून पुढे जाऊन पृथ्वीवरील महासागरात पडेल.