17 सप्टेंबर रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा वाढदिवस आहे. या निमित्ताने आरोग्य मंत्रालय ‘आयुष्मान भव’ मोहीम राबवणार आहे, ज्याचा शुभारंभ ‘सेवा पंधरवड्या’ अंतर्गत राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू उद्या करणार आहेत. ही मोहीम अनेक अर्थाने विशेष आहे, कारण या मोहिमेचा उद्देश देशातील 35 कोटी लोकसंख्येला आरोग्य सेवांचा लाभ मिळवून देणे हा आहे.
वास्तविक, या मोहिमेअंतर्गत सरकार अशा लोकांपर्यंत पोहोचणार आहे, ज्यांना अद्याप ‘आयुष्मान भारत योजने’चा लाभ मिळालेला नाही. ‘आयुष्मान भारत योजने’ अंतर्गत सर्वसामान्यांना सरकारकडून 5 लाख रुपयांपर्यंतचे आरोग्य विमा संरक्षण मिळते. यासाठी लोकांना आरोग्य विमा ‘आयुष्मान कार्ड’ जारी केले जाते.
भारत सरकारने 2018 मध्ये ही योजना सुरू केली, जेव्हा 50 कोटी लोकांना त्याचा लाभ देण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले होते. मात्र 2011 च्या जनगणनेनंतरच्या लोकांना त्यात समाविष्ट करता आले नाही आणि अशा लोकांची संख्या सुमारे 10 कोटी आहे. त्यामुळे आता सरकारने या योजनेचे उद्दिष्ट 60 कोटी लोकसंख्येपर्यंत वाढवले आहे.
काय आहे आयुष्मान भव मोहीम ?
आयुष्मान भव मोहिमेचा उद्देश केवळ आयुष्मान भारत योजनेचा लाभ लोकांपर्यंत पोहोचवणे हा नाही. त्यापेक्षा आरोग्य मंत्रालयाच्या सर्व योजना लोकांपर्यंत पोहोचवायला हव्यात. त्याचे तीन पाया घालण्यात आले आहेत:
- आयुष्मान मेळावा: देशभरातील लाखो आरोग्य आणि कल्याण केंद्रांवर आयुष्मान मेळावा आयोजित केला जाईल. या मेळाव्यांमध्ये लोकांना आरोग्यविषयक माहिती आणि सेवा पुरविल्या जातील.
- आयुष्मान कार्ड वितरणाच्या प्रक्रियेला गती देणे: आयुष्मान भारत योजनेअंतर्गत पात्र कुटुंबांना आयुष्मान कार्ड दिले जातात. या मोहिमेअंतर्गत आयुष्मान कार्ड वितरणाची प्रक्रिया जलद केली जाणार आहे.
- आयुष्मान सभा: गावोगाव आणि वाड्यांमध्ये आयुष्मान सभा आयोजित केल्या जातील. या बैठकांमध्ये लोकांमध्ये आरोग्यविषयक जनजागृती करण्यात येणार आहे.
आयुष्मान भव मोहीम 13 सप्टेंबरपासून सुरू होणार आहे. मात्र ती प्रामुख्याने 17 सप्टेंबर ते 2 ऑक्टोबरपर्यंत चालणार आहे. आता देशातील 25 कोटी लोकांना आयुष्मान भारत योजनेचा लाभ देण्यात आला आहे. आता सरकार या योजनेचा लाभ 7 कोटी कुटुंबांना (एका कुटुंबातील 5 सदस्य) म्हणजेच 35 कोटी लोकांना ऑक्टोबरपर्यंत पोहोचवण्याचा प्रयत्न करत आहे.
प्रचारादरम्यान केले जाणार हे कामही
- आयुष्मान भव मोहिमेअंतर्गत या कामांवरही लक्ष देणार सरकार
- आरोग्य आणि पोषण जागरूकता वाढवणे
- आरोग्य सेवांमध्ये प्रवेश वाढवणे
- आरोग्य सेवांचा दर्जा सुधारणे
- आरोग्य विमा योजनांची माहिती देणे
- आरोग्य सेवा सुलभ आणि परवडणारी बनवणे