चांद्रयान-3 च्या यशस्वी मोहिमेनंतर, इस्रो आपल्या नवीन मोहिमेसाठी सज्ज आहे. चंद्रानंतर आता सूर्याची पाळी आली आहे, आदित्य एल-1 उपग्रह शनिवारी म्हणजेच 3 सप्टेंबर रोजी इस्रोकडून प्रक्षेपित केला जाणार आहे. त्याचे काम सूर्याभोवती फिरणे असेल, त्याच्या मदतीने सूर्याचा अभ्यास करून त्याच्याशी संबंधित रहस्ये जगासमोर मांडण्याचा इस्रोचा प्रयत्न आहे. इस्रोने प्रक्षेपणाशी संबंधित सर्व तयारी पूर्ण केली आहे, याबाबतचे ताजे अपडेट काय आहे, हे मिशन कसे काम करेल, जाणून घ्या…
ISRO ने माहिती दिली आहे की आदित्य L-1 चे प्रक्षेपण 2 सप्टेंबर रोजी सकाळी 11.50 वाजता श्रीहरिकोटा येथून केले जाईल. त्यासाठीची रंगीत तालीम पूर्ण झाली असून सर्व गोष्टी सुरळीत आहेत, याचा अर्थ आता केवळ प्रक्षेपणाच्या वेळेची प्रतिक्षा आहे. सूर्य आणि पृथ्वी यांच्यामध्ये एक स्थान आहे, ज्याला L-1 पॉइंट म्हणतात, सूर्यावर लक्ष ठेवण्यासाठी हे सर्वात महत्वाचे ठिकाण आहे. ISRO स्वतःचे आदित्य L-1 येथे स्थापित करत आहे, ते पृथ्वीपासून सुमारे 1.5 दशलक्ष किमी लांब आहे.
आदित्य एल-1 हे भारताचे पहिले असे मिशन आहे, जे संपूर्णपणे सूर्याच्या अभ्यासासाठी केले जात आहे. सुमारे 400 कोटी रुपयांचे बजेट असलेले हे मिशन PSLV-C57 रॉकेटने प्रक्षेपित केले जाईल. या मिशनमध्ये एकूण 7 पेलोड असतील, ज्यामध्ये 4 सूर्याचा अभ्यास करतील आणि उर्वरित 3 एल-1 प्रदेशाचा अभ्यास करतील.
जशी चंद्राचा अभ्यास करण्याची स्पर्धा होती, तशीच स्पर्धा सूर्याचा अभ्यास करण्याची असेल. आदित्य L-1 सूर्याभोवती प्रदक्षिणा घालताना सुमारे 5 वर्षे सक्रिय असेल, या मोहिमेद्वारे सूर्यावर येणारी वादळे, सूर्याची बाह्य किरणे, कोरोना आणि इतर क्रियाकलापांची माहिती मिळणार आहे.
इस्रोला या मोहिमेतून केवळ सूर्यावरील भविष्यातील हालचालींबद्दलच नाही, तर याआधी येथे काय घडले आहे याचीही माहिती मिळणार आहे. कारण पृथ्वीवर बरेच काम फक्त सूर्यामुळेच होते, अशा परिस्थितीत त्याचा अभ्यासही आवश्यक आहे. भारतातील आदित्य एल-1 मध्ये, वेगवेगळे पेलोड फोटो काढणे, तापमान मोजणे यासह इतर कामे पार पाडतील.
भारतापूर्वी अमेरिका, जपान, युरोप आणि चीननेही सूर्याचा अभ्यास केला आहे. म्हणजेच, हे करणारा भारत हा पहिला देश ठरणार नाही, जरी हे निश्चितपणे भारताचे या दिशेने टाकलेले पहिले पाऊल आहे. कारण नुकतेच इस्रोच्या चांद्रयान-3 ने इतिहास रचला आहे, अशा परिस्थितीत संपूर्ण जगाचे डोळे आता या मोहिमेकडे लागले आहेत.