अनेकदा आपण लहानपणी अनेक प्रकारच्या गोष्टी ऐकतो. जे अनेक वेळा खरे असते, मग अशा अनेक गोष्टी घडतात. ज्याचा दूरस्थपणेही सत्याशी काही संबंध नाही. आपल्या ज्येष्ठांनी सांगितलेल्या गोष्टी आपण फक्त सत्य मानतो. यावर विश्वास ठेवल्याने आपले नुकसान होत नसले, तरी त्यात तथ्यही नसते हे देखील सत्य आहे. अशी एक गोष्ट आहे जी आपण लहानपणापासून ऐकत आलो आहोत आणि कदाचित आजही ती पाळत आहोत.
पुस्तकाला किंवा शाळेच्या दप्तराला पाय लावला, तर आपली विद्या निघून जाते, असे आपण आजपर्यंत ऐकत आलो आहोत. हा विचार मनात येताच, त्या पापातून आपण वाचू यावे म्हणून आपण तिच्या समोर हात जोडतो आणि माता सरस्वती आपले ज्ञान हिरावून घेत नाही, पण या प्रकरणामध्ये किती तथ्य आहे, हे तुम्हाला माहीत आहे का? नसेल तर हे जाणून घेऊया.
पुस्तके, वह्या आणि शाळा वगैरे गोष्टींकडे आपण लहानपणापासून विश्वास म्हणून पाहत आलो आहोत. त्यात विद्येची देवता वास करत असते आपण सर्व मानतो. अशा स्थितीत चुकून कोणी त्याला पाय लावला तर तो विद्याचा अपमान मानला जातो. म्हणूनच जेव्हा आपण हे करतो तेव्हा आपण ते गांभीर्याने घेतो, परंतु याचा अर्थ असा नाही की आपले सर्व ज्ञान यामुळे नष्ट होईल. त्यापेक्षा आपण पुस्तकांची कॉपी आणि शाळेचा आदर केला पाहिजे, हा समज आपल्याला लहानपणापासून सांगितला जातो. यामुळेच भारतीय कुटुंबात लहानपणापासूनच शिकवले जाते की पुस्तकांना पाय लावू नये, चुकूनही असे झाले, तर आदरपूर्वक त्यांना स्पर्श करून माफी मागितली पाहिजे.