भारतातील जर्मन दूतावासाला देशातील डिजिटल पायाभूत सुविधांची खात्री पटली आहे. त्यांनी भारतीय यूपीआयचे जोरदार कौतुक केले. याबाबत त्यांनी एक्स (ट्विटर) वर काही छायाचित्रे शेअर केली, जी काही वेळातच व्हायरल झाली. खरं तर, जर्मनीचे फेडरल डिजिटल आणि वाहतूक मंत्री वोल्कर विसिंग एका भाजीच्या दुकानात पोहोचले होते, जिथे ते खरेदी करताना दिसले, त्यानंतर त्यांनी यूपीआयने पैसे दिले. G-20 डिजिटल मंत्र्यांच्या बैठकीत सहभागी होण्यासाठी ते भारत दौऱ्यावर आले होते.
UPI पेमेंट सिस्टीम भारतात इतकी लोकप्रिय झाली आहे की भाजी विक्रेत्यापासून ते रस्त्यावरील फेरीवाल्यापर्यंत सर्वजण तिचा वापर करत आहेत. या प्रणालीसाठी फ्रान्स, संयुक्त अरब अमिराती आणि सिंगापूर यांनी भारतासोबत भागीदारी केली आहे. यापूर्वी फ्रान्सच्या दौऱ्यावर गेलेले पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मोठी घोषणा केली होती. UPI पेमेंट सिस्टमच्या वापरासाठी भारत आणि फ्रान्सने हातमिळवणी केली आहे, असे ते म्हणाले होते.
सिंगापूरमध्ये UPI ची एंट्री आता झाली असेल, पण जगातील अनेक देश आधीच त्याचा वापर करत आहेत. RuPay द्वारे UPI भूतान, नेपाळ, मलेशिया, ओमान, UAE, UK, युरोपियन युनियनचे काही देश आणि फ्रान्समध्ये देखील वापरले जात आहे. याशिवाय UPI लागू करणारा नेपाळ हा भारताबाहेरील पहिला देश आहे.
त्याच वेळी, असे काही देश आहेत जे पुढील टप्प्यात सामील होऊ शकतात. ज्यामध्ये ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, कंबोडिया, व्हिएतनाम, जपान आणि तैवान यांसारख्या जगातील सुमारे 30 देशांमध्ये UPI प्रवेश करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. म्हणजे UPI ग्लोबल होणार आहे. ही भारताची मोठी ताकद आहे. याला तुम्ही भारताची मनी पॉवर असेही म्हणू शकता.
आता यूपीआय अनेक देशांपर्यंत पोहोचत आहे, तर लवकरच यूपीआय म्हणजे काय आणि त्याची सुरुवात कशी झाली ते पाहू या?
- UPI चे पूर्ण रूप युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस आहे.
- ही मोबाईल आधारित जलद पेमेंट प्रणाली आहे
- यामध्ये व्हर्च्युअल आयडी तयार होतो
- या व्हर्च्युअल आयडीच्या मदतीने पैसे त्वरित ट्रान्सफर केले जातात.
- हे भारत सरकारने 11 एप्रिल 2016 रोजी लाँच केले होते.
- सध्या जगातील 10 हून अधिक देशांमध्ये याचा वापर केला जात आहे.
UPI प्रणालीची ही नवी उंची भारतातील डिजिटल क्रांतीचे प्रतीक आहे. संपूर्ण जगात भारताची डिजिटल शक्ती किती वेगाने वाढणार आहे याचे हे द्योतक आहे.
- जर आपण ऑक्टोबर 2022 च्या महिन्याबद्दल बोललो तर UPI द्वारे व्यवहारांमध्ये 7.7% वाढ झाली आहे.
- सप्टेंबर 2022 मध्ये 11.16 लाख कोटी रुपयांचे व्यवहार झाले, तर या एका महिन्यात 678 कोटी व्यवहार झाले.
- ऑक्टोबर 2022 मध्ये 12.11 लाख कोटी रुपयांचे व्यवहार झाले, तर एका महिन्यात 730 कोटी व्यवहार झाले.
- भारतात UPI द्वारे दररोज सरासरी 22 कोटी ऑनलाइन व्यवहार होतात.