ज्याप्रमाणे जीवनासाठी श्वास आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे या जगात जगण्यासाठी वीज आवश्यक झाली आहे. सध्या आपले जीवन विजेवर अवलंबून आहे. दर महिन्याला येणारे वीज बिल कपाळावर रेघ ओढते ही वेगळी बाब. वीजबिलाची चिंता सर्वांना लागली आहे. हे टाळण्यासाठी लोक भीतीपोटी विजेवर चालणाऱ्या वस्तू चालवतात. वीज बिल कमी करण्यासाठी लोक काहीतरी युक्ती शोधण्याचा प्रयत्न करतात.
वीजबिल कमी करण्यासाठी लोहचुंबकाची बरीच चर्चा होत आहे. वीज कमी करण्यासाठी चुंबकाचा वापर केला जाऊ शकतो, असे अनेक दावे इंटरनेटवर केले जात आहेत. हा जुगाड आपले काम करू शकेल का, अशी भीतीही लोकांना वाटत आहे. आता दावे केले जात आहेत, पण सत्य जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. त्याआधी या दाव्याशी संबंधित महत्त्वाच्या गोष्टी पाहू.
लोहचुंबकामुळे कमी होते का वीज बिल ?
वीज मीटरवर लोहचुंबक लावल्यास विजेचा वापर थांबेल, असा दावा इंटरनेटवर केला जात आहे. असे जाते की युनिट वापर प्रकाश चुंबकीय असावा. चुंबकाची शक्ती सिस्टमला मीटरमधील युनिटचा वापर दर्शविण्यापासून थांबवेल. असे झाल्यानंतर, विजेचा वापर दिसणे बंद होईल, ज्यामुळे तुमचे वीज बिल देखील कमी होईल. व्हायरल झालेल्या व्हिडिओमध्ये हा दावा करण्यात आला आहे.
काय आहे सत्य ?
या दाव्याच्या वास्तवावर प्रकाश टाकल्यास हा दावा पूर्णपणे खोटा असल्याचे दिसून येते. आजकाल डिजिटल आणि स्मार्ट मीटर आले आहेत, ज्यामध्ये छेडछाड करणे खूप अवघड काम आहे. असे असले तरी, वीज मीटरच्या वायरिंगमुळे त्याभोवती इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक फील्ड तयार होते. दुसरीकडे, चुंबक हे कायमचे चुंबकीय क्षेत्र आहे.
विद्युत चुंबकीय क्षेत्र स्थायी चुंबकीय क्षेत्रापेक्षा अधिक शक्तिशाली आहे हे स्पष्ट होते. म्हणूनच मीटरवर चुंबकाचा कोणताही परिणाम होत नाही.
मीटरमध्ये छेडछाड करणे कितपत योग्य आहे?
वीजचोरी ही भारतातील मोठी समस्या आहे. अशा कृत्यांमुळे देशाचे मोठे नुकसान झाले आहे. त्याचबरोबर वीज मीटरमध्ये छेडछाड करणे हाही गुन्हा आहे. वीज कायदा 2003 अन्वये वीज चोरी आणि मीटरमध्ये छेडछाड केल्यास शिक्षेची तरतूद आहे. कलम 135 अन्वये पहिल्यांदाच नियमांचे उल्लंघन केल्यास वीजचोरी किंवा नुकसानीच्या तिप्पट दंड आकारला जाऊ शकतो.
वीज कायदा 2003 अन्वये वीज चोरी किंवा मीटरमध्ये छेडछाड केल्यास दंडाव्यतिरिक्त 6 महिने ते 5 वर्षांपर्यंत कारावास होऊ शकतो. याशिवाय दंड आणि तुरुंगवास या दोन्ही शिक्षा मिळू शकतात.