बॉलिवूड अभिनेता संजय दत्तचा आज वाढदिवस आहे. आपल्या अभिनयाने लोकांची मने जिंकणारा हा अभिनेता काही वर्षांपूर्वी फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचा बळी ठरला होता. संजय दत्तला चौथ्या स्टेजचा फुफ्फुसाचा कर्करोग झाला होता. सामान्यतः या अवस्थेत कर्करोगावर मात करणे खूप कठीण असते, परंतु त्याने फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचा पराभव केला आणि आता तो निरोगी जीवन जगत आहेत. आज संजय दत्तच्या वाढदिवसानिमित्त फुफ्फुसाच्या कर्करोगाविषयी सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या अहवालानुसार, जगभरात कर्करोगामुळे होणाऱ्या एकूण मृत्यूंपैकी सर्वाधिक मृत्यू हे फुफ्फुसाच्या कर्करोगामुळे होतात. या कर्करोगाच्या रुग्णांमध्येही दरवर्षी वाढ होत आहे. 40 वर्षांखालील लोकही याला मोठ्या प्रमाणात बळी पडत आहेत. फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे 20 ते 30 टक्के रुग्ण 40 वर्षांपेक्षा कमी वयाचे आहेत. धूम्रपान न करणारे लोकही याला बळी पडत आहेत, ही चिंतेची बाब आहे.
शरीराच्या कोणत्याही भागात पेशींची अचानक झपाट्याने वाढ होणे म्हणजे कर्करोग होय, असे स्पष्टीकरण कर्करोग सर्जनांनी दिले. जेव्हा ते फुफ्फुसात येते, तेव्हा त्याला फुफ्फुसाचा कर्करोग म्हणतात. तंबाखू, धूम्रपान आणि वायू प्रदूषण ही या कर्करोगाच्या प्रसाराची प्रमुख कारणे आहेत. भारतात दरवर्षी फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे प्रमाण वाढत आहे. रुग्णांमध्ये या कॅन्सरबाबत माहितीचाही अभाव आहे. यामुळेच 80 ते 90 टक्के प्रकरणे प्रगत अवस्थेत समोर येतात. पण आता या आजाराच्या उपचारासाठी अनेक उत्तम तंत्रे आली आहेत. फुफ्फुसाचा कर्करोग हा रोग सुरुवातीच्या अवस्थेत आढळल्यास तो असाध्य नाही.
कर्करोग सर्जन सांगतात की, देशात फुफ्फुसाच्या कर्करोगाच्या अनेक रुग्णांवर क्षयरोगावर उपचार केले जातात. प्राथमिक स्तरावर, डॉक्टर फुफ्फुसातील कोणताही संसर्ग किंवा खोकला टीबी मानतात. असे असताना असे होऊ नये. क्षयरोगावर उपचार सुरू असल्यास आणि तीन ते चार आठवडे रुग्णावर लक्ष ठेवतात. या काळात उपचार करूनही आराम मिळत नसेल तर फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची तपासणी करून घ्यावी. असे केल्याने फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची प्रकरणे वेळेवर ओळखली जातील. ज्याद्वारे रुग्णांवर उपचार करता येतील.
अशा प्रकारे करता येईल बचाव
- फुफ्फुसाच्या कर्करोगापासून बचाव करण्यासाठी या आजाराबाबत लोकांमध्ये जागरुकता असणे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
- जर एखाद्या व्यक्तीला सतत खोकल्याचा त्रास होत असेल, तर त्यांनी कर्करोगाची तपासणी करावी.
- जे धूम्रपान करतात त्यांनी ते सोडण्याचा प्रयत्न करावा
- वायू प्रदूषण कमी करण्यासाठीही व्यापक स्तरावर पावले उचलावी लागतील.