कर्करोग हा असा आजार आहे, जो आजही एक मोठा धोका आहे. या आजाराने मृत्यूमुखी पडणाऱ्यांची संख्याही वर्षानुवर्षे वाढत आहे. संसर्गजन्य नसलेला आजार असूनही तो साथीच्या रोगासारखा पसरत आहे. कर्करोग शरीराच्या कोणत्याही भागात विकसित होऊ शकतो. धूम्रपान आणि तंबाखूचे सेवन हे त्याच्या होण्याचे प्रमुख कारण मानले जाते. तंबाखूच्या सेवनाने फक्त तोंडाचा कॅन्सर होतो असा सर्वसाधारण समज आहे, पण तंबाखूमुळे डोके आणि मानेचा कॅन्सरही होतो, असे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे.
देशातील एकूण कर्करोगाच्या 20 टक्के रुग्ण हे डोके आणि मानेचे आहेत. या दोन्ही कर्करोगाच्या प्रकरणांमध्ये 40 टक्के रुग्ण तंबाखूचे सेवन करणारे आणि धूम्रपान करणारे आहेत. या दोन कॅन्सरची बहुतेक प्रकरणे खूप उशीरा (आगाऊ) नोंदवली जातात. याचे कारण लोकांना त्यांच्या लक्षणांची जाणीव नसते. अनेक प्रकरणांमध्ये, लोक त्यांच्या आजाराकडे दुर्लक्ष करतात. प्राथमिक स्तरावर तपासणीसाठी चांगल्या सुविधा नसल्यामुळेही कर्करोग उशिरा आढळून येतो.
याबाबत एचसीजी कॅन्सर सेंटर (बंगलोर) येथील डोके आणि मान सर्जिकल ऑन्कोलॉजी विभागाचे संचालक स्पष्ट करतात की तंबाखूमध्ये नायट्रोसामाइन्स आणि पॉलीसायक्लिक सुगंधी हायड्रोकार्बन्स असतात, ज्यामुळे कर्करोगाचा विकास होतो. तंबाखू, खराब तोंडी आरोग्याव्यतिरिक्त, अल्कोहोलचे अतिसेवन देखील या कर्करोगाचा धोका वाढवते. अशा परिस्थितीत तंबाखूच्या सेवनाचा विचार करण्याची गरज आहे. विशेषतः ते लोक जे अनेक वर्षांपासून तंबाखूचे सेवन करत आहेत.
कोणती आहेत डोके आणि मानेच्या कर्करोगाची लक्षणे
- चेहऱ्याची कमजोरी
- सतत मान दुखणे
- बोलण्यात अडचण
- गिळताना त्रास
- तोंडात लाल डाग जे बरे होत नाहीत
- सतत डोकेदुखी
कसा करायचा बचाव
डोके आणि मानेच्या कर्करोगापासून बचाव करण्यासाठी तंबाखू आणि दारूचे सेवन कमी करावे लागेल. तसेच वयाच्या 30 वर्षांनंतर कर्करोगाची नियमित तपासणी करावी. जर तुम्हाला कॅन्सरशी संबंधित काही लक्षणे दिसत असतील, तर त्याची तपासणी करा. वेळेवर चाचणी करून घेतल्यास, सुरुवातीच्या टप्प्यातच कर्करोग सहज शोधता येतो. त्यामुळे भविष्यात गंभीर धोका टळू शकतो.