2000 रुपयांच्या नोटेवर बंदी घालण्याचा मुद्दा संसदेतही गाजला. यासोबतच सरकारसमोर हा प्रश्नही निर्माण झाला आहे की, 1000 रुपयांची नोट पुन्हा चलनात येणार आहे का? याशिवाय 2000 रुपयांच्या नोटा जमा करण्याची शेवटची तारीख आणखी वाढवता येईल का, असा प्रश्नही संसदेत उपस्थित झाला. या सर्व प्रश्नांना सरकारने अतिशय सडेतोड उत्तरे दिली. मे महिन्यात सरकारने 2000 रुपयांच्या नोटा बंद करून सप्टेंबरपर्यंत बँकांमध्ये जमा करण्याची घोषणा केली होती. बँकांमध्ये नोटा जमा करण्याची मुदत 30 सप्टेंबर निश्चित करण्यात आली होती. तोपर्यंत 2000 रुपयांची नोट कायदेशीर निविदा म्हणून काम करेल. या प्रश्‍नांवर सरकारने काय उत्तरे दिली आहेत तेही जाणून घेऊया.
वाढवली जाईल का 2000 रुपयांची नोट जमा करण्याची तारीख?
याबाबत विरोधी पक्षातील काही नेत्यांच्या वतीने सरकारला प्रश्न विचारण्यात आले. त्यावर अर्थ राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी उत्तर दिले. बँकांमध्ये 2000 रुपयांच्या नोटा जमा करण्याच्या मुदतीत कोणतीही वाढ होणार नाही, असे उत्तर त्यांनी दिले. 30 सप्टेंबरपर्यंत मुदत असल्याचे त्यांनी सांगितले. संपूर्ण देशात 2000 रुपयांच्या नोटा निर्धारित कालावधीत जमा कराव्या लागतील. सध्या सर्वसामान्यांकडे 2000 रुपयांच्या नोटा जमा करण्यासाठी 2 महिन्यांहून अधिक कालावधी शिल्लक आहे. तसे, या काळात बँकांना अनेक सुट्ट्या असतात.
पुन्हा होणार का नोटाबंदी ?
संसदेत अर्थ मंत्रालयाला विचारण्यात आले की काळा पैसा संपवण्यासाठी सरकार पुन्हा नोटाबंदीचा विचार करत आहे का? याला उत्तर देताना अर्थ राज्यमंत्री पंकज चौधरी म्हणाले की, सरकार नोटाबंदी किंवा चलन बंद करण्याच्या कोणत्याही योजनेवर काम करत नाही. नोव्हेंबर 2016 मध्ये सरकारने 500 आणि 1000 रुपयांच्या नोटा बंद केल्या होत्या. त्याच वेळी 2000 रुपयांची नोट बाजारात आली. त्यानंतर मे 2023 मध्ये 2000 रुपयांच्या नोटा बंद करण्याची घोषणा करण्यात आली. त्यासंदर्भात संपूर्ण प्रक्रिया सुरू आहे.
पुन्हा चलनात येणार 1000 रुपयांची नोट ?
त्यानंतर अर्थ मंत्रालयाला विचारण्यात आले की, सरकार 1000 रुपयांची नोट पुन्हा सुरू करू शकते का? यावर थेट उत्तर न देता अर्थ राज्यमंत्री म्हणाले की, रिझर्व्ह बँकेच्या म्हणण्यानुसार 2000 रुपयांच्या नोटा बाद करण्याचा मुख्य उद्देश चलन व्यवस्थापन ऑपरेशन होता. यासोबतच बँकांमध्ये जमा होणाऱ्या किंवा बदलून दिल्या जाणाऱ्या 2000 रुपयांच्या नोटांच्या बदल्यात दिल्या जाणाऱ्या इतर नोटांचे प्रमाणही लक्षणीय आहे. अशा परिस्थितीत देशातील जनतेला काळजी करण्यासारखे काही नाही. अर्थ राज्यमंत्र्यांचा अर्थ असा आहे की अलीकडच्या काळात 1000 रुपयांच्या नोटा पुन्हा चलनात आणण्याचा सरकारचा विचार नाही. सध्या भारतातील सर्वात मोठे चलन 500 रुपयांच्या नोटेच्या रूपात आहे.