कर्जवसुलीसाठी बँका सर्वसामान्यांना त्रास देत असल्याच्या बातम्या अनेकदा समोर येतात. यासंदर्भात अनेक तक्रारी आल्यानंतर आता अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी मोठी घोषणा केली आहे. त्यांनी बँकांना ‘मर्यादेत’ राहून काम करण्याचा इशारा दिला आहे.
संसदेच्या पावसाळी अधिवेशनात एका खासदाराने कर्जवसुलीसाठी सर्वसामान्यांना त्रास देणे, धमकावणे यासारख्या बँकांच्या डावपेचांकडे लक्ष वेधले असता, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी त्यांच्या उत्तरात सांगितले की, सरकार या दिशेने सातत्याने काम करत आहे. सर्व बँकांना ‘मर्यादेत’ राहून काम करण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत.
काय म्हणाल्या निर्मला सीतारामन?
अर्थमंत्री म्हणाले, ‘कर्ज वसुलीसाठी काही बँका लोकांशी निर्दयीपणे कसे वागतात, अशा तक्रारीही माझ्याकडे आल्या आहेत. सरकारने अशा बँकांना मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करावीत, असे आरबीआयला स्पष्टपणे सांगण्यात आले आहे. यामध्ये सरकारी बँका असोत की खासगी बँका, त्यांनी कर्ज वसुलीसाठी कठोर पावले उचलू नयेत. कर्ज वसुलीसाठी जेव्हा जेव्हा सामान्य माणसाशी संपर्क साधला जातो, तेव्हा तो माणुसकी आणि संवेदनशीलता लक्षात घेऊन केला पाहिजे.
अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांचे हे विधान देखील महत्त्वाचे आहे कारण RBI च्या मार्गदर्शक सूचना असूनही काही बँका लोकांकडून कर्ज वसुलीसाठी जबरदस्तीच्या पद्धती अवलंबतात. यात गुंडगिरी, घराबाहेर खोड्या इ. याबाबत RBI चे नियम काय सांगतात ते जाणून घ्या
कर्ज वसुलीबाबत RBI ची मार्गदर्शक तत्त्वे
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, बँकेचा कर्ज वसुली एजंट ग्राहकाला सकाळी 8 ते संध्याकाळी 7 या वेळेतच कॉल करू शकतो. कर्ज पुनर्प्राप्ती एजंट ग्राहकाने निर्दिष्ट केलेल्या ठिकाणी भेटू शकतात. ग्राहकाने विचारल्यास, कर्ज वसुली एजंटला बँकेने दिलेला ओळखपत्र दाखवावे लागेल.
बँकेला ग्राहकांची गोपनीयता सर्वोच्च ठेवावी लागेल. ग्राहकाचा शारीरिक किंवा मानसिक छळ करू नये. तरीही एखाद्या ग्राहकासोबत असे घडल्यास, ग्राहक थेट आरबीआयकडे तक्रार करू शकतात.