देशातील सर्वात मोठी कंपनी रिलायन्स इंडस्ट्रीजचे संस्थापक धीरूभाई अंबानी यांची आज पुण्यतिथी आहे. 1958 मध्ये धीरूभाईंनी ज्या व्यवसायाची स्थापना केली, त्या रिलायन्सने भारतातील व्यवसाय करण्याचे अनेक नियम आणि कायदे बदलले. तसे, धीरूभाईंच्या जीवनाशी संबंधित एक अनोखा किस्सा आहे, जेव्हा त्यांना किरकोळ ‘माती’ विकून मोठी रक्कम मिळाली. कदाचित त्यांच्या व्यवसायाचे हे कौशल्य रिलायन्सला इतके मोठे करण्यात मदत करत असावे.
धीरूभाई अंबानी यांनी भारतात व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी काही दिवस येमेनमध्ये काम केले. आखाती देशात घालवलेल्या काळात, जिथे त्यांनी व्यवसाय करण्याच्या अनेक युक्त्या शिकल्या, तिथे त्यांना व्यवसायाच्या अनेक संधीही मिळाल्या. ‘माती विकून’ पैसे कमावण्याची त्यांची कहाणीही आखाती देशाशी संबंधित आहे.
वास्तविक, एका अरब देशाच्या शेखला त्याच्या बागेत गुलाब वाढवायचे होते. त्यासाठी त्यांना सुपीक मातीची गरज होती. धीरूभाई अंबानींना याची माहिती मिळताच त्यांनी भारतातून ही माती आपल्या संपर्कातून अरब शेखला पाठवली. त्या बदल्यात, अरेबियाच्या शेखाने त्यांना कमालीची किंमत दिली. या घटनेनंतर काही काळातच धीरूभाईंनी कपड्यांचा व्यवसाय सुरू केला आणि स्वतःचा ब्रँड ‘विमल’ बनवला.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की जेव्हा धीरूभाई अंबानी यांनी 1958 मध्ये व्यवसाय सुरू केला, तेव्हा त्यांनी केवळ 500 रुपयांच्या गुंतवणुकीने हे काम सुरू केले होते. त्यांनी मुंबईत भाड्याचे कार्यालय घेतले, ज्यात त्यावेळी फक्त एक टेबल आणि 3 खुर्च्या होत्या. मग ते प्रामुख्याने मसाल्यांचा व्यापार करत असे आणि त्यांच्या कंपनीचे नाव रिलायन्स कॉमर्स कॉर्पोरेशन असे होते.
त्यानंतर 1966 मध्ये त्यांनी गुजरातमधील अहमदाबाद येथे कापड गिरणी सुरू केली. यासह रिलायन्स कॉमर्स कॉर्पोरेशन रिलायन्स टेक्सटाइल बनले. या घटनेनंतर सुमारे एक दशकानंतर 1977 मध्ये रिलायन्स इंडस्ट्रीजला त्यांचे सध्याचे नाव मिळाले. तोपर्यंत धीरूभाई अंबानी पेट्रोकेमिकल्सच्या व्यवसायात उतरले होते.
1977 मध्ये रिलायन्स इंडस्ट्रीजने देशातील पहिला IPO लाँच केला. या घटनेने देशातील शेअर बाजाराचा विस्तार झाला. यासह रिलायन्स इंडस्ट्रीजने आजचे स्थान गाठण्याचा प्रवास सुरू केला.