सनातन परंपरेत दर महिन्याला कृष्ण पक्ष आणि शुक्ल पक्षात येणारी चतुर्थी ही आद्य उपासक मानल्या जाणाऱ्या श्री गणेशाच्या उपासनेसाठी अत्यंत शुभ आणि फलदायी मानली जाते. हिंदू धर्मात ही चतुर्थी तारीख विनायक चतुर्थी म्हणून ओळखली जाते. हिंदू मान्यतेनुसार जेव्हा चतुर्थी तिथी शुक्ल पक्षात येते, तेव्हा तिला विनायक चतुर्थी म्हणतात. गणपतीच्या आशीर्वादाचा वर्षाव करणारे विनायक चतुर्थी व्रत आज पाळले जात आहे. या शुभ तिथीला रिद्धी-सिद्धी दाता श्री गणेशाची पूजा करण्याची पद्धत, उपाय आणि महत्त्व सविस्तर जाणून घेऊया.
पंचांगानुसार, भगवान श्री गणेशाच्या आशीर्वादाचा वर्षाव करणारी विनायक चतुर्थी 21 जून 2023 रोजी दुपारी 03:09 वाजता सुरू होईल आणि 22 जून 2023 रोजी संध्याकाळी 05:27 वाजता समाप्त होईल. पंचांगानुसार, या दिवशी गणपतीची पूजा करण्याचा सर्वोत्तम काळ सकाळी 10:59 ते दुपारी 01:47 पर्यंत असेल.
विनायक चतुर्थीला भगवान श्री गणेशाकडून इच्छित वरदान मिळण्यासाठी साधकाने या दिवशी व्रत पाळावे आणि पूर्ण विधीपूर्वक त्यांची दोनदा पूजा करावी. गणपतीच्या भक्ताने एकदा दुपारी आणि दुसऱ्यांदा गजाननाची पूजा करावी. हिंदू मान्यतेनुसार जो भक्त विनायकी चतुर्थीच्या दिवशी गणपतीला लाल रंगाची फुले, दूर्वा, पान, सुपारी, मोदक किंवा मोतीचूर लाडू अर्पण करून पूजा करतो, त्याच्या सर्व मनोकामना लवकर पूर्ण होतात. गणपतीच्या कृपेने त्याला शक्ती, बुद्धी, सुख आणि सौभाग्य यांचे आशीर्वाद मिळतात. गणपतीच्या कृपेने त्यांची सर्व कामे सिद्ध होतात.
हिंदू मान्यतेनुसार, विनायक चतुर्थीच्या दिवशी चंद्र देवाचे दर्शन घेऊ नये आणि या दिवशी निळ्या रंगाचे कपडे घालू नये. गणपतीच्या साधकाने या शुभ तिथीला लाल आणि पिवळ्या रंगाची वस्त्रे परिधान करण्याचा प्रयत्न करावा. गणपतीच्या पूजेच्या वेळी हा नियम विशेष पाळावा. विनायक चतुर्थीचे पुण्य प्राप्त होण्यासाठी साधकाने दुपारी पूजा करावी.
विनायक चतुर्थीला गणपतीकडून इच्छित आशीर्वाद मिळवण्यासाठी पूजेत सिंदूर आणि नारळ अवश्य अर्पण करा. यासोबत गणेशाच्या मंत्राचा किमान एक जप करावा. असे मानले जाते की हा उपाय केल्याने गणपती तुमचे जीवन आनंदाने भरून टाकतो.
(येथे दिलेली माहिती ही धार्मिक श्रद्धा आणि सार्वजनिक समजुतींवर आधारित आहे, त्यासाठी कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. सर्वसामान्य जनतेचे हित लक्षात घेऊन ती येथे सादर केली आहे.)