Cyclone Biparjoy : सायक्लॉन लँडफॉल म्हणजे काय? Biporjoy बद्दल काय येत आहे अडचण?


Biporjoy वादळाने अतिशय धोकादायक रूप धारण केले आहे. भारतीय हवामान खात्याने गुजरातमधील सौराष्ट्र आणि कच्छसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे. 15 जून रोजी दुपारी गुजरातच्या जाखाऊ बंदरातून जाण्याची शक्यता हवामान खात्याने व्यक्त केली आहे. अशा परिस्थितीत मच्छीमारांनी समुद्रात न जाण्याचा इशारा दिला आहे.

वाऱ्याचा वेग 129.64 किमी प्रतितास पोहोचल्याने, बिपोरजॉय हे अरबी समुद्रातील चौथे सर्वात शक्तिशाली वादळ ठरले आहे. 15 जून रोजी गुजरातमधील कच्छमधील मांडवी ते पाकिस्तानच्या कराचीपर्यंत लँडफॉल होण्याची शक्यता आहे. कोणत्याही चक्री वादळाचा भूभाग काय असतो आणि त्याचा काय परिणाम होतो, ते आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत?

जेव्हा चक्रीवादळ समुद्रातून सरकते आणि जमिनीत प्रवेश करते, तेव्हा त्याला सायक्लॉन लँडफॉल म्हणतात. अशा स्थितीत त्याचा परिणाम पाण्यानंतर जमिनीवर दिसू लागतो. जेव्हा चक्रीवादळ जमिनीवर कोसळते, तेव्हा त्यावेळी जोरदार वाऱ्यासह मुसळधार पाऊस पडतो. या दरम्यान समुद्राची पातळी वाढते.

यानंतर वादळ खूप कहर करते आणि कुठे तरी धडकते. तेथील जनजीवन विस्कळीत होते. कोणतेही चक्रीवादळ जमिनीवर येण्याच्या वेळी वाऱ्याचा वेग ताशी 110 ते 120 किमी पर्यंत असू शकतो. म्हणूनच चक्रीवादळ जमिनीवर येण्याच्या वेळी अत्यंत सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे, जेणेकरून नुकसान कमी होईल.

बिपोरजॉयबद्दल चिंतेची गोष्ट म्हणजे त्याचा ट्रॅक अद्याप स्पष्ट नाही. डाउन टू अर्थच्या अहवालानुसार यासंदर्भात वेगवेगळे अंदाज वर्तवले जात आहेत, मात्र त्याचवेळी भारताने याबाबत सावध राहावे, असा इशाराही तज्ज्ञांनी दिला आहे. भारतीय हवामान विभागाने 9 जून रोजी भाकीत केले होते की चक्रीवादळ बिपोरजॉय पुढील 48 तासांत भारताच्या उत्तर-पूर्वेकडे आणि त्यानंतरच्या तीन दिवसांत उत्तर-पश्चिम दिशेने सरकेल.

त्याच वेळी, युरोपियन सेंटर फॉर मिडियम-रेंज वेदर फोरकास्टने सांगितले होते की बिपोरजॉय 16 जून रोजी सिंध, पाकिस्तानमध्ये लँडफॉल करेल. त्याच वेळी, ग्लोबल फोरकास्ट सिस्टम म्हणते की बिपोरजॉय 16 जून रोजी पाकिस्तानच्या बलुचिस्तान प्रांतात लँडफॉल करेल. दुसरीकडे, 8 जून रोजी, GFS मॉडेलने भाकीत केले की हे वादळ 14-15 जूनपर्यंत ओमानमध्ये धडकण्याची शक्यता आहे.

युनायटेड किंगडममधील युनिव्हर्सिटी ऑफ रीडिंगमधील संशोधन शास्त्रज्ञ अक्षय देवरस यांनी सांगितले की, वेगवेगळ्या हवामान मॉडेल्सच्या अंदाजांमध्ये फरक आहे, परंतु यावेळी हे फरक खूपच आश्चर्यकारक आहेत. याचे मुख्य कारण म्हणजे पवन प्रोफाइल आदर्श नाही. उदाहरण देताना ते म्हणाले की, एकीकडे जोरदार वारे एका दिशेने वाहत आहेत आणि दुस-या दिशेने क्षीण वारे वाहत आहेत.

ते उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळांना अनुकूल नाही. दुसरीकडे, पाकिस्तान आणि पश्चिम आशियामध्ये कोरडी हवा आहे, जी उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळांसाठी विष आहे. चक्रीवादळ जसजसे पुढे जाईल तसतसे ते वेगवेगळ्या प्रदेशातून कोरडी हवा काढतील. या कारणास्तव, उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळ आणि ट्रॅकची अचूक तीव्रता आणि स्थान जाणून घेण्यात अडचणी येतात.

अशा परिस्थितीत, जर उष्णकटिबंधीय चक्रीवादळ अरबी समुद्रावर राहिल्यास आणि परिस्थिती प्रतिकूल राहिली, तर ते समुद्रावरच विघटित होऊ शकते किंवा कमकुवत होऊ शकते. दुसरीकडे, त्याची तीव्रता कायम ठेवली, तर आणखी पाऊस पडू शकतो. अक्षय देवरस म्हणाले की जर ते पाकिस्तान किंवा उत्तर गुजरातच्या दिशेने आले, तर पाऊस कमी होईल, परंतु मला वाटत नाही की ते वादळ आणेल.

नॅशनल ओशियानिक आणि अॅटमॉस्फेरिक अॅडमिनिस्ट्रेशनने 8 जून 2023 रोजी अल निनोच्या आगमनाची घोषणा केली. यापूर्वी मे 2023 मध्ये जागतिक हवामान संघटनेने अंदाज वर्तवला होता की मे-जुलै 2023 दरम्यान अल निनो येण्याची 60 टक्के शक्यता आहे.