पुण्यातील रहिवासी असलेल्या ललिता संजय खैरे या शरबत विकून दरवर्षी अडीच कोटींहून अधिक कमावत आहेत. मात्र यासाठी 51 वर्षीय ललिताने खूप संघर्ष केला. त्यांनी सुमारे दोन दशकांपूर्वी कोकम सरबत बनवण्याचा व्यवसाय सुरू केला. यापूर्वी त्यांचे व्यवसायात मोठे नुकसान झाले होते. यामुळे तिला घर विकावे लागले आणि ती भाड्याने राहू लागली.
मात्र वाईट काळातही त्यांनी हिंमत हारली नाही आणि एकेकाळी सरबत विक्रीचा व्यवसाय सुरू केला आणि नवी यशोगाथा लिहिली. ललिताने लग्नानंतर दोन वर्षांनी 1992 मध्ये आपला उपक्रम सुरू करण्याचा निर्णय घेतला. तिने एका मुलाखतीत सांगितले होते की तिला नेहमीच्या नोकरीचा भाग बनायचे नाही, त्यामुळे हा एक चांगला पर्याय होता.
ललिता खैरे यांनी सुरुवातीला मशरूमच्या लागवडीत हात आजमावला, मात्र त्यात त्यांना मोठ्या नुकसानीला सामोरे जावे लागले. त्यावेळी मशरूम लागवडीसाठी शेतकरी उत्पादन संस्थेचा (एफपीओ) परवाना आवश्यक होता. हे लक्षात घेऊन त्यांनी टोमॅटो केचप आणि टुटी फ्रुटी यांचाही या व्यवसायात समावेश केला. मात्र या उपक्रमात त्यांना मोठे नुकसान सहन करावे लागले. परिस्थिती इतकी बिघडली की त्यांना घर विकून काही वर्षांतच हा व्यवसाय बंद करावा लागला.
ललिता अशा पार्श्वभूमीतून आली आहे, जिथे नोकरी हा एक चांगला पर्याय मानला जातो. तिच्या पाठीशी उभे राहिल्याबद्दल ती पती संजय खैरे यांचे आभार मानते. त्यांनी एका मुलाखतीत सांगितले की, जेव्हा त्यांनी मशरूमचा व्यवसाय बंद करण्याचा निर्णय घेतला, तेव्हा त्यांनी टोमॅटो केचप बनवणे सुरूच ठेवले. कोणत्याही व्यवसायात जोखीम पत्करावीच लागते, असे त्यांचे पती संजय सांगतात. ती यशस्वी होईल याची मला खात्री होती.
1995 मध्ये ललिता आणि संजय यांनी कोकम सरबत बनवण्याचा निर्णय घेतला आणि त्यांच्या कंपनीचे नाव कोकणराज ठेवले. त्यांचा व्यवसाय फायदेशीर व्हायला चार वर्षे लागली. आपली सर्व मालमत्ता विकून त्यांनी कोकमच्या व्यवसायात काही रुपये गुंतवले. कोकम सरबत बद्दल बोलायचे झाले तर याचे अनेक फायदे आहेत. असे मानले जाते की पाचन समस्यांनी ग्रस्त असलेल्या लोकांना त्वरित आराम मिळतो. याशिवाय, हे व्हिटॅमिन सी, बी3, ए सारख्या पोषक आणि खनिजांचे पॉवरहाऊस देखील आहे. याशिवाय यामध्ये कॅल्शियम, फॉलिक अॅसिड आणि अॅसिटिक अॅसिड मुबलक प्रमाणात असते.
ललिता खैरे यांच्या व्यवसायाचा तीन वर्षांपासून काहीही उपयोग नाही. तिने आणि तिच्या पतीने ते आणखी काही वर्षे चालवायचे ठरवले. सध्या ते एका दिवसात सुमारे 12 टन कोकम सरबत बनवतात. कोकम सरबत दररोज 40 महिला बनवतात. त्यांच्या कंपनीत फक्त चार महिने शरबत बनवण्याचे काम चालते, उर्वरित वेळ महिला आपल्या कुटुंबियांसोबत घालवतात आणि ललिता ते विकण्याचे काम करतात.
काही वर्षांत, ललिता खैरे आणि त्यांचे पती संजय खैरे यांनी भारतात वितरकांचे एक मजबूत नेटवर्क तयार केले आहे, त्यांची उत्पादने बिग बास्केट, रिलायन्स फ्रेश, डी-मार्ट, बिग बाजार, दोराबजी आणि स्टार बझारमध्ये उपलब्ध आहेत.