भारतात दरवर्षी दम्याचे रुग्ण वाढत आहेत. या रोगासाठी कोणताही विहित उपचार नाही. यावर नियंत्रण ठेवणे हाच एकमेव उपचार आहे. मात्र अनेक वेळा रुग्णांना मोठ्या त्रासाला सामोरे जावे लागते. मात्र, काही टिप्स अवलंबून दमा सहज टाळता येऊ शकतो. हा आजार टाळण्यासाठी लक्षणे वेळेवर ओळखणे आवश्यक असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे.
डॉ. राजेश चावला, वरिष्ठ सल्लागार, पल्मोनोलॉजी आणि क्रिटिकल केअर, इंद्रप्रस्थ अपोलो हॉस्पिटल आणि डॉ. पी.एन. रेन जेन, वरिष्ठ सल्लागार, न्यूरोलॉजी यांनी या पाच टिप्स सांगितल्या आहेत.
1. ट्रिगर ओळखा आणि टाळा
दम्याचा धोका वाढवणारे अनेक घटक आहेत. यामध्ये धूळ, माती, प्रदूषण आणि धूर यांचा समावेश होतो. अस्थमाच्या रुग्णांनी या सर्व गोष्टींपासून अंतर ठेवावे. जर तुम्ही त्यांच्या संपर्कात आलात, तर रोगाचा धोका वाढतो.
2. औषधे टाळू नका
डॉक्टरांनी सांगितलेली दम्याची औषधे वेळेवर घ्या. ही औषधे घरघर आणि श्वासोच्छवासाच्या समस्या नियंत्रणात ठेवतात. तुम्हाला बरे वाटत असले तरी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार औषध घेत राहा.
3. लक्षणांवर लक्ष ठेवा
तुम्हाला तुमच्या शरीरातील दम्याच्या सर्व लक्षणांवर लक्ष ठेवावे लागेल. अचानक खोकला असल्यास, श्वास घेताना घरघर येत असेल तर ते दम्याचा झटका येण्याचे लक्षण असू शकते. अशा परिस्थितीत त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
4. दररोज व्यायाम करा
फुफ्फुस मजबूत करण्यासाठी दररोज व्यायाम करा. डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार व्यायाम करावा. यासोबतच निरोगी जीवनशैली राखणेही महत्त्वाचे आहे. आहारात फळे आणि भाज्यांचे सेवन करा आणि पुरेशी झोप घ्या.
5. दमा कृती योजनेचे अनुसरण करा
दम्याचा झटका आल्यास औषधे आणि इनहेलर कसे वापरावे, हे तुम्हाला माहीत असले पाहिजे. यासाठी तुमचे औषध आणि इनहेलर एकत्र ठेवणे आवश्यक आहे. याशिवाय फुफ्फुसांची तपासणी करण्यासाठी पीक फ्लो मीटरचा वापरही यायला हवा.